10 خرداد 1401
حکومتهای طاغوتی و استکباری در طول تاریخ آموختهاند که هیچ ضربه و اقدامی بر ضد مخالفین و معارضین آنها کارآمدتر و مؤثرتر از ضربه از داخل از طریق ایجاد اختلاف بین نیروها نیست. اختلاف داخلی موجب تغییر جهت مبارزه و عامل جنگ فرسایشی درونی در نیروهای مبارز است. تضعیف و تجزیه نیروها، تسلیم تعدادی از مبارزین و در نهایت شکست مبارزه نتیجه اختلاف و تفرقه است. از اینرو حکومت پهلوی با هدف اجرای این سیاستِ پیشتر تجربه شده، کوشید بعضی از روحانیون را جذب و آنها را از جریان نهضت اسلامی جدا کند. سرانجام توانست چند نفر از آنان از جمله آیتالله شریعتمداری را که در سالهای پس از فوت آیتالله بروجردی به عنوان یکی از مراجع قم شهرت داشت جذب کرده، در مقابل نهضت و رهبری آن قرار دهد. ارتباط شریعتمداری با ساواک از اوایل سال 1342 آغاز شده، شریعتمداری از آن زمان مخالف نهضت امام بود و اقدامات وی بیشتر برای کسب شهرت و رسیدن به مرجعیت عامه بود. از همین زمان مذاکرات شریعتمداری و مقامات مختلف حکومت در فضایی متفاوت با گذشته و با مأموران ساواک توسط شیخ غلامرضا زنجانی - پیشکار وی - صورت میگرفت. بعد از مراسم چهلم شهدای فیضیه و بیانات امام و اعلامیههای وی و با نزدیک شدن ماه محرم نگرانی هیئت حاکمه از اوجگیری نهضت شدت یافته، رئیس ساواک تهران تصمیم گرفت به ملاقات شریعتمداری برود.[1] در 10 خرداد 1342 شیخ غلامرضا زنجانی از طرف شریعتمداری به رابط ساواک اظهار میدارد:
«1_ تشریففرمایی تیمسار به قم به بعد از تاسوعا و عاشورا موکول شود تا زمینه مناسب فراهم و گزارش شود زیرا فعلاً [آیتالله]خمینی خود را قوی میداند و باید وضعی بوجود آید که خود را تنها احساس کند. در صورت تمایل و ضرورت فعلاً یک نفر دیگر اعزام شود که با سه نفر آقایان شریعتمداری، گلپایگانی، خمینی ملاقات و اوامر تیمسار را ابلاغ نماید.
2_ شریعتمداری آقایان حاج آقا باقر قمی و شهیدی و حاج سیدعلیاصغر و لواسانی را به قم دعوت و به آنها گفته است ما با اعلیحضرت همایونی[!] اختلافی نداریم، فقط با دولت اختلاف داریم که ممکن است حل شود و شما نیز این مطلب را در مجالس بگویید و تقاضا نموده که گفتار آنها را ساواک مرکز کنترل نماید که آیا مأموریت را انجام میدهند یا خیر...»[2]
پینوشتها:
[1]. منصوری، جواد، تاریخ قیام پانزده خرداد به روایت اسناد، ج 1، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، 1377، ص 580 – 583.
[2]. مرکز بررسی اسناد تاریخی، آیتالله حاج سیدمحمدصادق لواسانی به روایت اسناد ساواک، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی، 1396، ص 6.
تعداد بازدید: 1080