12 شهريور 1401
ساواک در گزارشی به تاریخ 12 شهریور 1342 مینویسد:
«بعد از ظهر روز یکشنبه 10 /6 /42 آقای نورالدین امامی ضمن صحبت خصوصی اظهار داشت... که آقای حسنعلی منصور بعد از سقوط کابینه آقای علم نخستوزیر خواهد شد و ضمنا 39 نفر از اعضای کانون مترقی[i] در کنگره آزاد زنان و آزادمردان کاندیدای نمایندگی مجلس شورای ملی میباشند.»[ii]
در روزهای پنجم تا نهم شهریور 1342 و در آستانه برگزاری انتخابات مجلس بیست و یکم کنگرهای با عنوان«نهضت آزادزنان و آزادمردان» با شرکت نمایندگان اقشار مختلف جامعه از سراسر کشور در تهران برگزار شد. در روز پایانی، فهرست نامزدهای نمایندگی مجلس - که به اصطلاح برآمده از هماندیشی و ائتلاف شرکتکنندگان بود! - منتشر شد. نامزدها به تأیید مقامات امنیتی رسیده، اغلب مهندس یا کارمند، فاقد هر گونه تجربه سیاستورزی و تعداد اندکی متنفذ و نامدار بودند. این نمایش قرار بود القاگر این منظور باشد که در پی انقلاب سفید تحولی در نظام سیاسی کشور پدید و به قول قوام «کشتیبان را سیاستی دگر آمده»[iii] و بنا بود ایران را به عنوان کشوری که در پرتو نظام سلطنتی! گردش آزاد نخبگان در آن جریان دارد بشناساند. کانون مترقی تنها سازمان متشکلی بود که تعداد قابل توجهی - 39 نفر - از اعضای خود را در میان نامزدها گنجانده بود.[iv]
[i]. کانون مترقی به رهبری حسنعلی منصور و با جلب نظر سفارت آمریکا در سال 1340 تشکیل شد. وظیفه کانون تهیه برنامههای اقتصادی و صنعتی برای کشور بود و اعضای آن بیشتر تحصیلکرده آمریکا بودند. حزب ایران نوین بر شالوده کانون مترقی تأسیس شد. (قیام 15 خرداد به روایت اسناد ساواک، ج 3، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی، 1378، ص 270).
[ii]. مرکز بررسی اسناد تاریخی، جمال امامی به روایت اسناد ساواک، تهران، 1388، ص 322.
[iii]. احمد قوام این عبارت را در پایان اعلامیه نخستوزیری خود در تیر 1331 به کار برده بود.
[iv]. آبادیان، حسین، دو دهه واپسین حکومت پهلوی، ج 1، تهران، مؤسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی، 1383، ص 282 – 283.
تعداد بازدید: 811