نظریه پردازی در تبعید

احمد ساجدی

05 دي 1401

«نظریه پردازی در تبعید» توسط مرکز اسناد انقلاب اسلامی منتشر شده است. این کتاب که توسط حجت‌الله علیمحمدی تهیه شده، به مخاطب می‌گوید که چگونه امام خمینی^(ره) از فرصت سال‌های تبعید برای پایه‌ریزی حکومت اسلامی بر مبنای ولایت فقیه استفاده کرد. بر اساس آنچه که در پیشگفتار آمده، «نویسنده تلاش داشته تا هنر، سیاست، و توان امام خمینی را در مقدمه‌چینی، بسترسازی و آماده کردن شرایط برای طرح و تبیین اصل ولایت فقیه و همچنین کیفیت اجرای حکومت بر مبنای این اصل در عصر غیبت را بنمایاند و بشناساند.»

کتاب «نظریه‌پردازی در تبعید» مستند به اظهارنظرها، خاطرات مکتوب و یادداشت‌هایی از کسانی است که در سال‌های تبعید در کنار امام خمینی بوده و از نزدیک شاهد اقدامات، سخنرانی‌ها، دید و بازدیدها و مجاهدت‌های ایشان بوده‌اند. منبع هر خاطره و اظهارنظر و روایت نیز در پای صفحه مربوطه آورده شده است. این کتاب از پنج بخش تشکیل شده که هر بخش دارای فصول متعدد و هر فصل نیز عناوین مختلفی دارد.

بخش اول

بخش اول با عنوان «ورود امام به نجف؛ لطف خفیه‌ی الهی» دارای سه فصل است:

فصل اول: «تبعید به عراق؛ هدفمند یا از سر تصادف»،

فصل دوم: «روایت استقبال از یک تبعیدی» و

فصل سوم:«امام و عالمان نجف؛ دید و بازدید اولیه» است.

در این بخش موضوع تبعید امام به ترکیه، دلایل انتخاب ترکیه برای تبعید، و اینکه هدف شاه از تبعید امام به ترکیه، به دست آوردن فرصتی بود تا بتواند راجع به چگونگی مواجهه با ایشان در آینده بهتر بیندیشد، مورد بررسی قرار گرفته و خاطرات و دیدگاه‌ها و تحلیل‌های شخصیت‌های مختلف ارائه گردیده است.

بخش دوم

بخش دوم «حوزه نجف در آن ایام» شامل دو فصل است:

فصل اول: «حوزه نجف و حوزه قم، مشابه یا متفاوت»

فصل دوم: «امام خمینی و علمای مقیم عراق؛ تعامل یا تقابل»

در این بخش ابتدا تمایزات دو حوزه علمیه قم و نجف در دوره معاصر بررسی شده و سپس دیدگاه‌های علما و روحانیون برجسته حوزه نجف راجع به شخصیت امام، سکوت اولیه آنها نسبت به امام و تأثیر نفوذ سفارت شاه در تحولات حوزه نجف، و سپس همراهی‌های بعدی علما با امام، و همچنین علل این تحول و تکامل، مورد بررسی قرار گرفته است.

بخش سوم

بخش سوم «سیاست امام در آماده‌سازی فکری حوزه نجف» است:

فصل اول: «فعالیت‌های ایجابی»

فصل دوم: «برخوردهای سلبی»

در این بخش، نقش و فعالیت و ابتکار امام خمینی در تغییر افکار و باورهای علمای حوزه نجف از جمله تعامل با مراجع، ارتباط با طلاب و اقشار مختلف مردم عراق، عدم تبلیغ از خود، سخت‌گیری در برابر دشمنان، صبوری در برابر ناجوانمردی‌ها و... بررسی شده است.

بخش چهارم

بخش چهارم «درس فقه امام» در برگیرنده سه فصل است:

فصل اول: «امتناع امام از تدریس»،

فصل دوم: «تدریس در تبعید»

فصل سوم: «شاگردان امام در نجف»

در این بخش موضوع تدریس دروس سطوح عالی از سوی امام خمینی در حوزه علمیه نجف، تصور اولیه حکومت پهلوی راجع به عدم توانایی امام در رقابت با علمای استخوان‌دار حوزه نجف، و سپس اثبات برتری دروس و محتوای کلا‌س‌های درسی امام خمینی نسبت به کلاس‌های سایر علمای حوزه علمیه نجف، مورد بررسی قرار گرفته و خاطرات شخصیت‌ها و یاران و همراهان امام نیز در این رابطه ارائه گردیده است.

بخش پنجم

بخش پنجم «درس ولایت فقیه؛ طرحی پس از تثبیت در نجف» است:

فصل اول: «درس‌نامه یا برنامه»

فصل دوم: «بازتاب‌ها»

در این بحث طرح «ولایت» و ارائه دیدگاه‌های امام درباره حکومت اسلامی و ضرورت استقرار آن و مهمتر از آن ایجاد باور در اذهان عمومی راجع به اهمیت حکومت اسلامی مورد بحث قرار گرفته و تأکید امام در بطلان اندیشه استعماری جدایی دین از سیاست و سپس بازتاب‌های داخلی و خارجی این نظریه، تشریح گردیده است.

سه بخش جداگانه نیز تحت عناوین «جمع‌بندی و نتیجه‌گیری»، «کتابنامه» و «نمایه» قسمت‌های انتهایی کتاب را تشکیل می‌دهند.

طرح روی جلد کتاب، تصویری از امام خمینی^(ره) در پس زمینه‌ای سیاه رنگ، و به صورت نوری در تاریکی انعکاس یافته و در پشت جلد نیز فرازی از پیشگفتار کتاب است.

کتاب «نظریه‌پردازی در تبعید» در قطع رقعی و در ۵۳۴ صفحه تدوین شده و در تابستان ۱۴۰۰ با شمارگان ۵۰۰ نسخه و با بهای ۱۰۵۰۰0 تومان روانه بازار نشر گردیده است.

 
تعداد بازدید: 1169

آرشیو کتاب و نشریه