04 بهمن 1401
ساواک در گزارشی به تاریخ 4 اسفند 1342 مینویسد:
«ساعت 19:30 روز پنجشنبه 1 /12 /42 شیخ حسین لنکرانی[1] در منزل خودش در حضور شیخ عزیزاللّه حسنی اردکانی ـ ناصری و سه نفر دیگر اظهار داشت جریان شعار دادن دانشجویان ایرانی علیه شاه در خارج درست است و آنها شدیداً با گوجه فرنگی به اتومبیل شاه حمله کردهاند و اضافه نمود قرار بوده است که زود برگردد معلوم نیست زیر پرده چه خبر است که مراجعت نکرده است و اصلاً اسمی هم از شاه نیست زیرا همیشه روزنامهها مرتب جریان مسافرت اعلیحضرت را مینوشتند و عکس چاپ میکردند ولی اکنون خبری نمیدهند و رادیو هم چیزی نمیگوید.»[2]
گفتنی است در پایان سال 1342 کنفدراسیون محصلین و دانشجویان ایرانی خارج از کشور سومین کنگره خود را در لندن برگزار کرده، 51 نماینده در دی 1342 در کالج سلطنتی لندن گرد هم آمدند. تعداد نمایندگان نشاندهنده حداکثر 2500 عضو سازمانی و معادل تقریباً 12تا 16 درصد از کل جمعیت دانشجویان ایرانی خارج از کشور بود. در آن برهه کنفدراسیون متأثر از قیام 15 خرداد، اوجگیری تحرکات ضد حکومت به رهبری روحانیون به خصوص امام خمینی و رشد گرایشهای اسلامگرایانه در بین مبارزان بود. این همه سبب شکلگیری اپوزیسیون اسلامی در کنفدراسیون شد که مدتی بعد با عنوان انجمن اسلامی دانشجویان پا به عرصه جنبش دانشجویی نهاده، مسیر مبارزات خود را از کنفدراسیون جدا کرد.
پس از برگزاری کنگره لندن و در سفر شاه به اروپا در پایان سال 1342 کنفدراسیون این فرصت را یافت که موضع خود را در برابر وی بار دیگر نشان دهد. از سوی دانشجویان تظاهراتی در اتریش بر ضد شاه برگزار شد که به بازداشت 31 تن انجامید. این رخداد که بازتاب وسیعی در مطبوعات غربی داشت با مخالفت و اعتراض دانشجویان مواجه و آنان خواستار آزادی بازداشتشدگان شدند. در نتیجه نخستوزیر اتریش شخصاً با تقاضای دانشجویان معترض موافقت کرده، همه دانشجویان زندانی قبل از عزیمت شاه از اتریش آزاد شدند. شاه به ناچار مابقی اقامتش در اتریش، همچنین سفرش به سوئیس و آلمان را لغو کرده، به ایتالیا رفت. با ورود به ایتالیا اما با تظاهرات گسترده دانشجویان عضو کنفدراسیون مواجه شد که با دخالت پلیس و دستگیری تعدادی از دانشجویان خاتمه یافت.[3]
پینوشتها:
[1]. آیتالله شیخ حسین لنکرانی (1268-1368ش،) از علمای حاضر در نهضت امام خمینی بود.
[2]. شیخ حسین لنکرانی به روایت اسناد ساواک، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات، 1383، ص 43.
[3]. کریمیان، علیرضا، جنبش دانشجویی در ایران، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، 1381، ص 234.
تعداد بازدید: 481