نهضت امام خمینی
اعلام موجودیت «حزب ملل اسلامی»
24 فروردين 1402
ساواک در گزارشی به تاریخ 24 فروردین 1342 از «پخش اعلامیه حزب ملت اسلام [حزب ملل اسلامی]» در تهران خبر می‌دهد.[1] متن اعلامیه مذکور به شرح زیر است:
«استقرار حکومت اسلامى مطابق قانون اساسى هدف همه مسلمانان ایران است.
کلیه قوانین... باید به تصویب مجلس شورای ملى برسد. (اصل شانزدهم قانون اساسى)
قوانین جدیده... پس از تصویب مجلس به صحه همایونى موشح گشته به موقع اجرا گذاشته می‌شود. (اصل سى‌وسوم قانون اساسى)
اساس مشروطیت جزئاً و کلاً تعطیل‌بردار نیست. (اصل هفتم متمم قانون اساسى)
بنابراین رفراندم قلابى و تصویبنامه‌هاى فرمایشى کوچکترین اثر قانونى ندارد و اجراى آن با تعطیل مجلسین در حکم قیام علیه قانون اساسى و حکومت ملى و مجازات آن اعدام است. حزب ملت اسلام که به یارى پروردگار توانا به سرپرستى حضرت ولى‌عصر(عج) و همکارى مردم مسلمان مبارزه قانونى خود را با دشمنان اسلام و قرآن و خائنین به حکومت ملى شروع کرده است، به همه برادران مسلمان خود در سراسر کشور که از قانون‌شکنى و بیشرمى و خونخوارى هیئت حاکمه فاسد در مخالفت صریح با اسلام و قرآن و قانون کار و زبان و قلم که حق مسلم هر فرد زنده است و حبس و شکنجه و ضرب و قتل و غارت مردم مسلمان در سراسر کشور و اهانت و فحاشى به روحانیون عالی‌مقام به تنگ آمده‌اند اعلام مى‌کند که برقرارى حکومت ملى و اجراى قانون اساسى وظیفه همه مردم غیرتمند به سرنوشت خود و آینده فرزندان خویش و مملکت است، بنابراین آماده فداکارى و ریشه‌کن کردن حکومت تحمیلى اجانب و در انجام وظائف شرعى و قانونى خویش بیدار و دلیر باشند و ضمناً به عموم وزیران و کارمندان دولت و قضات و مأمورین لشگرى و کشورى اعلام و اخطار مى‌شود که اجراى تصویبنامه‌هاى فرمایشى و تجاوز به مال و جان و مسکن افراد و حبس و قتل و شکنجه مردم و سلب حقوق و جلوگیرى از کسب و کار ایشان مخالف اصول قانون اساسى و متمم آن و مواد صریح قانون مدنى و انتخابات مطبوعات است که به تصویب مجلس شوراى ملى رسیده و در حکم قیام بر علیه حکومت ملى و مطابق ماده 82 قانون مجازات عمومى محکوم به اعدام خواهند بود...»[2]
گفتنی است حزب ملل اسلامی تشکلی مذهبی - سیاسی بود که در سال 1340 توسط سیدمحمدکاظم بجنوردی تأسیس شده، در کوتاه مدت توانست شماری بالغ بر 55 نفر از جوانان مذهبی را به خود جذب کند.[3] بجنوردی تحت تأثیر حوادث و جریانات سیاسی عراق این حزب را با هدف قیام مسلحانه برای برقراری حکومت اسلامی تأسیس کرد.[4] فعالیت حزب اما از جذب نیرو، آموزش و ایجاد آمادگی فکری و روانی اعضا فراتر نرفت. در آستانه قیام 15 خرداد، حزب ملل اسلامی برای نخستین بار اعلام موجودیت و عملیات تبلیغی گسترده‌ای را برای پیوندزدن خود به نهضت اسلامی به رهبری امام خمینی آغاز کرد.[5] قیام 15 خرداد 42 فعالیت‌ها و عضوگیری حزب را شدت بخشید، وقایع سال 43 از جمله تصویب کاپیتولاسیون، تبعید امام و ترور منصور نیز نقش مؤثری در گسترش کمی آن داشت.[6] با این وجود حزب پس از فاش شدن تشکیلات و دستگیری همه اعضای آن در سال 1344 به سرعت منحل و رهبران آن زندانی شدند. حمایت علمای نجف از بجنوردی – که پدرش از مراجع تقلید مقیم آن دیار بود - مانع از اعدام وی شده، بجنوردی تا آستانه پیروزی انقلاب اسلامی در زندان به سر برد.[7]
پی‌نوشت‌ها:
[1]. قیام 15 خرداد به روایت اسناد ساواک، ج 2، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات، 1378، ص 109.
[2]. همان، ص 110.
[3]. جعفریان، رسول، جریان‌ها و سازمان‌های مذهبی - سیاسی ایران، تهران، مؤسسه فرهنگی دانش و اندیشه معاصر، 1382، ص 197 – 198.
[4]. کاظمی، محسن، «کشف حزب ملل اسلامی»، زمانه، س 4، آبان 1384، ش 38، ص 28 – 33.
[5]. همان، ص 31.
[6]. حسن‌زاده، اسماعیل، «تأملاتی در پیدایش و تکوین حزب ملل اسلامی»، پژوهشنامه متین، زمستان 1378و بهار 1379، ش 5 - 6، ص 51 – 84.
[7]. جعفریان، همان، ص 199.
تعداد بازدید: 771
آرشیو نهضت امام خمینی
جدیدترین مطالب
پربازدیدها
