نهضت امام خمینی
ای کاش ملای اردبیلی در این دوره زنده بود...
زهرا رنجبر کرمانی
01 ارديبهشت 1402
ساواک فارس در گزارشی به تاریخ اول اردیبهشت 1342 می‌نویسد:
«به‌طوری که استحضار دارند یک رشته فعالیت‌های ضد ملی از طرف اغلب روحانیون و مجامع مذهبی شهرستان‌های ایران من‌جمله فارس و شیراز صورت گرفته که با بررسی در وضع منطقه به این نتیجه رسیده که اکثر علمای شیراز تحت عنوان هماهنگی و همدردی با علمای سایر شهرستان‌ها مجالس تشکیل و روی منابر بر علیه اقدامات اخیر دولت مطالبی ایراد می‌نمودند. علمای مذکور با تحریک آقای سیدعبدالحسین دستغیب[1] که تا چندی قبل از روحانیون متقی و پرهیزگار بوده[!][2] و در بین اجتماع حسن شهرت داشته توانسته یک هسته اصلی تشکیل و عالم مذکور را وادار نمایند در شب‌های جمعه که در مسجد جامع از سنوات قبل مجالس وعظی داشته به اقدامات اخیر دولت حمله نماید....»[3]
گفتنی است با آغاز نهضت روحانیون به رهبری امام خمینی در واکنش به لایحه انجمن‌های ایالتی و ولایتی، امام با ارسال پیام به علمای شهرستان‌ها از ایشان خواست تا مردم را از مقاصد و اهداف پنهان حکومت آگاه کنند. بیانیه‌ها و اعلامیه‌های امام در کوتاه زمان توسط شبکه‌های نیمه تشکیلاتی در شهرستان‌ها توزیع شده، روحانیون سراسر کشور به تشریح مواضع امام و نیات سوء حکومت پهلوی پرداختند. در شیراز به محض دریافت بیانیه امام، ستادی با حضور جمعی از علمای برجسته شیراز در مسجد جامع عتیق تشکیل، در اولین اقدام با اتفاق نظر آیت‌الله دستغیب به عنوان سخنگو تعیین و بیانیه‌ای با امضای بیش از 40 تن از روحانیان استان فارس در حمایت از نهضت امام خمینی صادر شد. جلساتی که شب‌های جمعه توسط این ستاد و با سخنرانی آیت‌الله دستغیب در مسجد جامع برگزار می‌شد، نقش مهمی در بیداری مردم و بسیج افکار عمومی داشت.[4] در واکنش به فاجعه مدرسه فیضیه قم علمای شیراز و سایر شهرهای استان فارس از برپایی نماز جماعت در مساجد خودداری و جامعه روحانیون شیراز در 30 فروردین 42 با صدور اعلامیه‌ای ضمن ابراز انزجار از عملکرد دولت، پشتیبانی خود را از امام خمینی اعلام کردند.[5]
پی‌نوشت‌ها:
[1]. آیت‌الله سیدعبدالحسین دستغیب در سال 1292ش در شیراز دیده به جهان گشوده، علوم حوزوی را تا اخذ درجه اجتهاد در نجف فراگرفت. در بازگشت به شیراز فعالیت‌های سیاسی - مذهبی خود را آغاز کرده، از سال 1341 با نهضت امام خمینی همراه و به این سبب بارها دستگیر و زندانی شد. وی در سال‌های اوج‌گیری انقلاب منشأ خیزش مردم فارس بود و پس از پیروزی انقلاب اسلامی به سمت امام جمعه شیراز منصوب شد. آیت‌الله دستغیب در آذر 1360 توسط گروهک مجاهدین خلق به شهادت رسید. (قیام پانزده خرداد به روایت اسناد ساواک، ج 2،. تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات، 1378، ص 264).
[2]. برخلاف ادعای ساواک، مواضع انتقادی دستغیب نسبت به رژیم، به سال‌ها پیش از آغاز نهضت روحانیون و اولین گزارش ساواک درباره وی به 13 مرداد 1338 بازمی‌گشت. در این گزارش آمده است:
«آقای سیدعبدالحسین دستغیب به منبر رفته و جمعیت نسبتاً زیادی در آنجا جمع بودند. در اواسط گفتار وی موضوع غرور پیش آمد و نامبرده گفت سلاطین با همه جاه و مقام ظاهری همیشه تو سری خور مردم بوده‌اند و بدبخت هستند.... زمانی آقای احمد اردبیلی برای شاه عباس نامه‌ای نوشت و از او خواست که شخص ظاهراً بی‌گناهی را که به اعدام محکوم شده بود ببخشد... حالا عین نامه ملای اردبیلی را برای شنوندگان می‌خوانم: بسم اللّه الرحمن الرحیم مالک دار فانی عباس این شخص بی‌گناه می‌باشد و اگر او را ببخشی شاید خداوند بعضی از گناهان صغیره تو را ببخشد. خدا بعضی از گناهان صغیره را ببخشد، یعنی تو گناه بسیار داری و ای کاش ملای اردبیلی در این دوره زنده بود تا این آقایان جلف را که جز پایبند عناوین و القاب نیستند ببیند تا این شاهنشاه ها را، این شخص اول مملکت‌ها را و این کوفت و زهرمارها را ببیند.» (شهید آیت‌الله سیدعبدالحسین دستغیب به روایت اسناد ساواک، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات، 1378، ص 1).
[3]. همان، ص 60.
[4]. عرفان‌منش، جلیل، «نهضت پانزده خرداد در استان فارس»، پانزده خرداد، دوره اول، بهار 1376، ش 25، ص 24 - 32.
[5]. همان، ص 28.
تعداد بازدید: 617
آرشیو نهضت امام خمینی
جدیدترین مطالب
پربازدیدها
