[1]. امام خمینی در 15 فروردین 1343 و با تغییر دولت از حصر خانگی در تهران آزاد شده به قم بازگشت. در 26 فروردین در سخنرانی در مسجد اعظم قم ضمن تأکید بر عدم سازش با دولت جدید، به تحلیل قیام 15 خرداد، عملکرد دولت و رسالت علما و روحانیون‌ پرداخت. در بخشی از آن چنین آمده است: «... آمد گفت به من که خوب، آن دولت که با شما چه بود و چه بود و چه کرد و چه کرد؛‌‎ ‎‌ما متأسفیم؛ خوب، آن که رفت بحمدالله، حالا یک دولتی آمده است که این اشخاصش ‎‌بسیاری‌شان، پدرانشان روحانی بوده‌اند و متدینند و کذا و کذا و کذا. گفتم که آقا، نه ما‌‎ ‎‌دشمنی با آن دولت داشتیم و نه عقد اخوتی با شما خواندیم؛ ما به اعمالتان نگاه می‌کنیم؛‌‎ ‎‌ما اینجا مراقبیم؛ اگر اعمال شما تکرار اعمال آنهاست، همان‌طور که با او مخالف بودیم و‌‎ هستیم الی یوم القیامة، و رویشان سیاه شد تا آخر، شما هم آن جور خواهید شد. ما همانیم‌‎ ‎‌و مخالفت می‌کنیم؛ و اگر چنانچه رویه را تغییر بدهید، ما همه مسلم هستیم، برادر هستیم.‌‎ رویه را تغییر بدهید؛ خاضع بشوید نسبت به احکام شرع؛ تصویبنامه‌های باطل را ـ آنهایی‌‎‌که مخالف احکام شرع است ـ لغو بکنید؛ خضوع کنید نسبت به احکام شرع، البته این‌‎ ‎‌تصویبنامه‌ها را لغو کنید. اینجا می‌گویم، آنجا گفتم، خاضع بشوید برای احکام شرع. اگر‌‎ ‎‌شما هم همان‌طور که ما همه مسلمان هستیم، شما هم می‌گویید مسلمان هستید، خاضع‌‎ ‎‌هستید برای احکام شرع؛ ما علاوه بر اینکه مخالفت نمی‌کنیم، پشتیبانی هم ازتان می‌کنیم.‌‎ مگر ما می‌گوییم دولت نباشد؟ ما می‌گوییم دولت باشد خاضع برای قوانین اسلام، و ‎‌لااقل برای قانون اساسی خاضع باشد. ما که نمی‌گوییم دولت نباشد؛ ما که نمی‌گوییم که‌‎ می‌خواهیم یک زندگی‌ای بکنیم مثل آن کسانی که در هزاران سال پیش بودند، تو غارها‌‎ ‎‌زندگی می‌کردند؛ کدام روحانی به شما این حرف را زده؟ کدام روحانی گفته است که ما‌‎ ‎‌با فلان مظاهر تمدن مخالفیم؟ شما پیدا کنید یک روحانی را.‌ ...» (خمینی، روح‌الله، صحیفه امام، ج 1، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، 1389، ص 299).

[2]. قیام 15 خرداد به روایت اسناد ساواک، ج 5، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات، 1382، ص 232.