21 ارديبهشت 1402
ساواک در گزارشی به تاریخ 21 اردیبهشت 1342 مینویسد:
«طبق اطلاع قرار است عدهای از دانشجویان دانشگاه وابسته به جبهه ملی در مجلس فاتحه مسجد ارک[1] شرکت نموده و سپس به طرف بازار عزیمت و تظاهراتی بعمل آورند.»[2]
گفتنی است به مناسبت چهلم شهدای مدرسه فیضیه مجلس ترحیمی از سوی آیتالله العظمی حکیم در مسجد ارک تهران تدارک دیده و اطلاعیهای در این زمینه از سوی نماینده ایشان سیدابراهیم طباطبایی صادر شد. مأموران حکومت اما با محاصره مسجد ارک از برگزاری آن جلوگیری کردند. به این سبب زد و خوردی میان مردم و مأموران رخ داده، عدهای دستگیر شدند. برخی پژوهشگران این رخداد را هشداری به آیتالله حکیم مبنی بر امکان هتک، اهانت و واکنش منفی پهلوی در صورت دخالت وی در امور سیاسی ایران ارزیابی کردهاند.[3]
دور روز بعد طباطبایی در واکنش به این پیشامد اعلامیهای به شرح زیر صادر کرد:
«به طوریکه عموم برادران ایمانی... مستحضرند از طرف بندگان حضرت آیتالله العظمی سیدنا الحکیم... به مناسبت فاجعه مؤلمه حوزه علمیه قم روز شنبه 17 ذیالحجه الحرام اعلام تشکیل مجلس یادبودی نمودم و عموم طبقات مختلف از آقایان علمای اعلام و تجار و اساتید و دانشجویان دانشگاه و اصناف محترم با شرکت خود در محوطه بازار و میدان ارک اهتمام و اظهار علاقه فرمودند. با کمال تأسف دستگاه حاکمه ظالمه با تمام عنف و وحشیگری و ضرب و جرح و حبس از انعقاد مجلس جلوگیری کرد و خود اینجانب را هم با عدهای از آقایان علماء از صبح همان روز تا ساعت 8 بعد از ظهر بهوسیله قوای انتظامی محاصره کردند و مانع از حضور در مسجد شدند.... اینک که حسبالامر مبارک حضرت آیتالله العظمی مدظله عازم مراجعت به عتبات عالیات هستم با عرض تشکر از همه آقایان محترم بدین وسیله تودیع و امیدوارم به برکت حضرت ولیعصر(ع) ارواحنا فداه همگی با کمال استقامت و اهتمام و شهامت به وظایف دینی خود عامل و در مبارزهای که فقط برای خاطر دین مقدس اسلام در پیش گرفتهاند موفق و مؤید باشند.»[4]
پینوشتها:
[1]. متن اطلاعیه برگزاری مجلس یادبود شهدای مدرسه فیضیه از طرف آیتالله العظمی حکیم:
«بسمه تعالی شأنه
به منظور تذکر از فاجعه مؤلمه قم که در روز شهادت حضرت صادق(ع) و در کنار مرقد مطهر حضرت معصومه سلامالله علیها به وقوع پیوسته مجلس یادبود و تقدیری از شهیدان و مجروحین و مصدومین آن حادثه جانگداز روز شنبه هفدهم شهر ذیالحجه الحرام (21 /2 /42) از ساعت سهونیم تا ششونیم بعد از ظهر در مسجد ارک منعقد است. بدین وسیله از عموم مسلمانان و بالخصوص روحانیون و مجاهدین راه حق و حقیقت دعوت میشود با شرکت خود در مجلس مزبور مراتب خلوص خود را به تعظیم از شعائر مذهبی و تجلیل از مقام شامخ روحانیت به منصه ظهور برسانند.«(اسناد انقلاب اسلامی، ج 1، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، 1374، ص 106).
[2]. پایگاههای انقلاب اسلامی، مسجد ارک تهران به روایت اسناد ساواک، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات، 1390، ص 95.
[3]. بصیرتمنش، حمید، «آیتالله حکیم و نهضت روحانیون ایران در سالهای 1341 – 1342»، مطالعات تاریخی، بهار 1392، ش 40، ص 140 - 171.
[4]. اسناد انقلاب اسلامی، ج 2، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، 1374، ص 78.
تعداد بازدید: 603