زهرا رنجبر کرمانی
21 خرداد 1402
در 21 خرداد 1342 و در پی بازداشت امام خمینی و کشتار 15 خرداد آیتالله العظمی سید محمدرضا گلپایگانی به آیتالله تهرانی[1] نامهای ارسال کرد که بخشهایی از آن به شرح زیر است:
«مرقوم شریف مبنی بر تسلیت و تأسف از فجایع اخیره مخصوصاً مصیبت جبرانناپذیر بازداشت حضرت آیتالله خمینی و سایر آیات و علماء و وعاظ محترم... و قتل مسلمانان بیگناه واصل و موجب مزید امتنان گردید... این پیشامدهای ناگوار عموم را عزادار و از هر مسلمانی سلب راحتی و همه را نسبت به آینده اسلام و مذهب تشیع شدیداً نگران ساخته است. در این چند ماهه گذشته روحانیت بر حسب تکالیف شرعیه و مسئولیتی که در مقابل خداوند متعال به عهده دارد در مورد تصمیمات خلاف شرع، نصایح و اعتراضاتی کرد. هیئت حاکمه با اینکه شرعاً و قانوناً مکلف است به تذکرات علماء و مراجع توجه کند و نظر آنان را در مورد الغای مقررات خلاف شرع تأمین نماید، از ابتدا به مخالفت و بیاعتنایی به فتاوی مراجع دینی شروع نمود. حقیر مکرر عواقب سوء این رویه را تذکر دادهام، متأسفانه مؤثر نشد و به تحقیر مقامات روحانی و مظاهر دین اسلام پرداختند و حوادث بعد و توهینهایی که ضمن نطقها و مصاحبهها و بهوسیله مطبوعات و رادیو از روحانیت کردند نگرانیها را تشدید کرد و مردم را به منویات هیئت حاکمه نسبت به اساس اسلام و مذهب تشیع و روحانیت بدبین ساخت... هیئت حاکمه به هیچوجه در مقام جبران و جواب نصایح علماء برنیامد و آنها را متهم به مخالفت با ترقی مملکت نمود. کسانی را که هادیان مترقیترین مکتبهای تربیتی و سیاسی و اجتماعی یعنی مکتب اسلام هستند کهنهپرست خواندند و به جای اینکه از ملت نسبت به حادثه فجیع فیضیه عذر بخواهند، به اسم نظام وظیفه برخلاف مقررات طلاب را تعقیب و جمعی را به سربازخانهها اعزام داشتند... رادیو و جراید و تبلیغات برای آنکه مخالفت مردم را بیاثر و تصمیمات خلاف را بر آنها تحمیل کنند نسبتهای ناروایی را به ملت دادهاند و نفهمیدند که بارزترین مظهر ارتجاع، حکومت در سایه سرنیزه و سلب آزادی مردم است...
در این مدت اگر چند روزی مختصر هیجان عمومی تخفیف مییافت، اقدام تازه یا حرف تازه میزدند تا هیجان رفع نشود تا بالاخره به حریم مقدس روحانیت عملاً تجاوز کردند... اکنون هم مصادر امور رویه خود را تعقیب دارند و با تبلیغات میخواهند مردان خدا را به اتهامات آلوده سازند. این رجالی که در بازداشتند کسانی نیستند که از تهمت ارتباط با اجنبی و هر افترای دیگر دامان قدس و تقوایشان آلوده گردد.[2] مردم اجنبیپرستها را میشناسند. آنها که شب و روز با اجانب در تماس هستند و از پشتیبانی بیگانه برخوردارند علماء نیستند. علماء در مقام و منصبی که هستند به کمک اجنبی حاجت ندارند... روحانیت تحتِنظر مستشاران بیگانه اداره نمیشود تا با آنها مربوط باشند. آنها که نوکر اجانب هستند کسان دیگر هستند و ملت آنها را خوب میشناسد. ...»[3]
پینوشتها:
[1] آیتالله میرزا عبدالله سعید تهرانی مشهور به چهلستونی (متولد 1254ش، در تهران) امام جماعت شبستان چهلستون مسجد جامع بازار تهران بود. وی از آغاز نهضت امام خمینی تا سال 1347 در برهههایی با آن همکاری داشت. (مرکز بررسی اسناد تاریخی، پایگاههای انقلاب اسلامی، مسجد جامع بازار تهران به روایت اسناد ساواک، ج 1، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات، 1393، مقدمه).
[2] اشاره به سخنان محمد رضا پهلوی در هجدهم خرداد:
«... در چهارشنبه 15 خرداد ارتجاع سیاه [لقبی که شاه در سخنان خشمآگین خود در سفر به قم در 4 بهمن 1341 به روحانیت داده بود] چه کرد؟ اسناد و مدارکی که به دست ما افتاده است و دال بر این است که وجوه هنگفتی از خارج به این مملکت برای ایجاد این قبیل بلواها رسیده است و به زودی منتشر خواهد شد...»! (اطلاعات، س 37، یکشنبه 19 خرداد 1342، ش 11110).
[3] اسناد انقلاب اسلامی، ج 1، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، 1374، ص 133 – 136.
تعداد بازدید: 607