نهضت امام خمینی
«شما به ارشاد عوام مشغول شوید»!
16 مهر 1402
در 16 مهر 1341 لایحه انجمن‌های ایالتی و ولایتی به تصویب هیئت دولت رسیده، خبرش در روزنامه‌ها منتشر شد.[1]
آیت‌الله سیدحسن طاهری خرم‌آبادی[2] در خاطرات خود از آن روزها می‌گوید:
«به محض اینکه امام مطلع می‌شود دامادشان مرحوم حاج آقا شهاب اشراقی را به منزل مرحوم حاج آقا مرتضی حائری می‌فرستند. ایشان برای آقای حائری پیام می‌فرستد که شما جلسه‌ای تشکیل دهید و علماء را دعوت کنید... همان شب بعد از نماز مغرب و عشاء جلسه‌ای در منزل مرحوم آقای حائری تشکیل می‌شود. در آن جلسه تصویب می‌شود که مراجع یعنی آقای گلپایگانی، آقای شریعتمداری، آقای نجفی و حضرت امام تلگرافی به شاه مخابره کرده و مسأله را با خود شاه مطرح کنند و تحت عنوان اینکه دولت چنین کاری کرده است شاه را مورد خطاب قرار دهند. تلگراف‌های مراجع فردا به تهران مخابره شد و مسأله را به شاه تذکر دادند... در پاسخِ شاه... دو نکته قابل تأمل وجود داشت. یکی اینکه گفته بود ما تلگراف‌های شما را به دولت ارجاع دادیم که در واقع مسأله را به گردن خود دولت انداخته بود و دیگر اینکه تذکری داده بود که شما به ارشاد عوام مشغول شوید... و به این مسائل کاری نداشته باشید.[3]
[مصوبه انجمن‌های ایالتی و ولایتی] نشانه‌ای از یک برنامه عمیق و خطرناک را به همراه داشت. هدف این برنامه عبارت بود از حذف قیود و سنت‌های اسلامی از کشور و در یک کلام دین‌زدایی و اسلام‌ستیزی. طبیعی بود که نمی‌توانستند در یک مرحله مصوبه‌ای بگذرانند و مظاهر و سنت‌های اسلامی را از قانون اساسی حذف کنند. چنین چیزی نه امکان داشت و نه عاقلانه بود. راه صحیح و عاقلانه برای پیاده کردن این برنامه ، این بود که با گام‌های آرام و تدریجی به سوی این مقصد قدم بردارند. ما شاهد بودیم با اینکه روند انقلاب[4] مزاحمت‌های بسیار جدی و فراوانی را در جهت اجرای این برنامه برای رژیم شاه به وجود آورد اما در هر صورت آنها تا اندازه‌ای به این سیاست عمل کردند... کوشش آنها و سیاست اصلی و اساسی آنها از بین بردن قیود و سنت‌های اسلامی بود که به علت بروز انقلاب نتوانستند به بسیاری از برنامه‌های خود جامه عمل بپوشانند والا قصد داشتند که هرآنچه را مربوط به دین و اسلام می‌شد از بین ببرند... مصوبه انجمن‌های ایالتی و ولایتی آغاز این برنامه بود نه اینکه فقط این مصوبه برایشان مهم باشد، همان‌طور که گفتم این تازه شروع کار بود و در ضمن آزمایشی بود برای آنها که ببینند آیا نیروهای مذهبی و مراجع و علمای قم و نجف و همین‌طور علمای سایر شهرستان‌ها در برابر این برنامه‌ها چه واکنشی نشان می‌دهند.[5]»
در نهایت پس از تلاش و پافشاری روحانیون سراسر کشور به‌ویژه امام خمینی، اسدالله علم – نخست‌وزیر وقت- به ناچار در مصاحبه‌ای در 10 آذرماه که در مطبوعات منعکس شد، الغای تصویبنامه را رسماً اعلام کرد.[6]
پی‌نوشت‌ها:
[1] مطابق مصوبه جدید: «قید اسلام از شرایط انتخاب‌کنندگان و انتخاب‌شوندگان حذف، در مراسم تحلیف و قسم خوردن، به جای قرآن مجید کتاب آسمانی قید و ذکوریت از شرایط انتخاب‌کنندگان حذف شده بود.» (اطلاعات، س 37، دوشنبه 16 مهر 1341، ش 10917).
[2] سیدحسن طاهری خرم‌آبادی (۱۳۱۷-۱۳۹۲ش) از فقیهان شورای نگهبان، عضو مجلس خبرگان رهبری، مجمع تشخیص مصلحت نظام، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، مجلس خبرگان قانون اساسی، شورای بازنگری قانون اساسی و امام جمعه موقت تهران بود.
[3] خاطرات آیت‌الله طاهری خرم‌آبادی، ج 1، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، 1377، ص 138 – 140.
[4] منظور جنبش سه ماهه روحانیت علیه مصوبه انجمن‌های ایالتی و ولایتی است.
[5] همان. 135 – 138.
[6] اطلاعات، س 37، شنبه 10 آذر 1341، ش 10963.
تعداد بازدید: 667
آرشیو نهضت امام خمینی
جدیدترین مطالب
پربازدیدها
