19 مهر 1402
ساواک مشهد در گزارشی به ساواک تهران مورخ 19 مهر 1343 مینویسد:
«استنباط میشود اظهارات اخیر قمی و اهانت به مقام شامخ سلطنت و علیاحضرت شهبانو برای عکسالعمل در برابر مسافرت علیاحضرت شهبانو و خاندان جلیل سلطنت به مشهد است.[1] با مراجعت تیمسار سپهبد عزیزی[2] از تهران، در روز جاری کمیسیون امنیت تشکیل و تصمیم قاطع اتخاذ خواهد شد؛ زیرا گفتار و اعمال این عنصر و تحریک و تهییج مردم برعلیه شاهنشاه و دولت و اوضاع فعلی، غیرقابلگذشت و طاقتفرسا است و بایستی قبل از ماه رمضان ریشهکن شود.... شب گذشته عدهای از میهنپرستان[!] درب منزل قمی رفته و شعارهایی بر علیه وی داده و او را لجنمال نمودهاند.[3] پسر قمی نسبت به پلیس اهانت نموده که پرونده او وسیله شهربانی جهت تعقیب قانونی به دادسرای مشهد ارسال خواهد شد....»[4]
گفتنی است آیتالله سیدحسن قمی از مراجع مقیم مشهد و از فقهای شیعه بود که با آغاز نهضت روحانیت به رهبری امام خمینی در سال 1341 به آن پیوست. وی در 15 خرداد 1342 به اتهام فعالیت علیه حکومت دستگیر و به تهران منتقل شد.[5] در 11 مرداد همان سال به همراه امام خمینی از حبس آزاد و به حصر خانگی در یکی از منازل ساواک در تهران فرستاده شد.[6] چندی بعد آزاد شده، به مشهد بازگشت اما ادامه «فعالیت مضره» وی ساواک را ناگزیر از واکنش کرد.[7]
پینوشتها:
[1]. منظور اظهارت آیتالله قمی در مجلس تفسیر هفتگی در منزل وی مورخ 18 مهر است که توسط ساواک چنین گزارش شده است:
«شنیدهام تبلیغات مسیحی و بهایی و همچنین مجالس متعدد دیگری تشکیل میشود. جای تعجب است که تبلیغات ضد دین در این شهر مذهبی و مقدس رواج دارد ولی اگر وعاظ تبلیغ دین مبین اسلام را بنمایند آنها را به زندانها میبرند و محاکمه میکنند و شکنجه و آزار مینمایند. اگر کسی به شاه مملکت اهانت و یا خیانت کند، فوراً او را به زندان میبرند ولی به کسانی که به پیغمبر و دین اسلام اهانت میکنند کاری ندارند. مگر شاه از پیغمبر بالاتر است؟ از پاکستان نامهای برایم رسیده که عکس رئیسجمهوری کشور مزبور را در موقع نماز با امام جماعت برداشتهاند و در عوض عکس پادشاه اسلام [منظور محمدرضا پهلوی است] در مجلهای در سر قمار برداشته شده و زنش در آن طرف و یک سگ نیز پهلوی اوست. اگر مجله دروغ است پس چرا آنها را نمیگیرند و اگر راست است چرا میگذارند افشاء شود؟ ای زمامداران و دستگاههای کثیف! به خود آیید و خودتان را اصلاح نمایید و نگذارید اینقدر به دین اسلام اهانت شود.» (انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، استان خراسان رضوی، ج 4، 1400، ص 344).
[2]. استاندار وقت خراسان
[3]. بنا بر گزارش ساواک مورخ 18 مهر:
«بهقرار اطلاع ساواک خراسان در نظر دارد عدهای از ورزشکاران را در مقابل منزل آقای قمی مجتمع نماید که علیه نامبرده تظاهراتی بنمایند.» بنابراین میهنپرستان یاد شده همین جماعت بودند! (همان)
[4]. همان، ص 348.
[5]. انصاری قمی، ناصرالدین، «رحلت آیت الله قمی»، درسهایی از مکتب اسلام، 1386، س 47، ش 5، ص 63 - 64.
[6]. مدنی، سیدجلالالدین، تاریخ سیاسی معاصر ایران، ج 2، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، 1361، ص 57.
[7]. قیام 15 خرداد به روایت اسناد ساواک، ج 6، 1382، ص 403.
تعداد بازدید: 684