23 ارديبهشت 1403
ساواک در گزارشی مورخ 23 اردیبهشت 1341 مینویسد:
«... به منظور پیشبینیهای لازم نسبت به اجرای برنامههای تلویزیون ایران به نحو عادی در شب هشتم خردادماه سال جاری مصادف با یکی از شبهای سوگواری بهائیها مجدداً به آقای ملک افضلی (مدیر ایستگاه تلویزیون) مذاکره گردید. نامبرده اظهار داشت: من فردی مسلمان و مطیع مقررات مملکتی و تابع دستورات ساواک هستم و در این مورد چندین بار به صاحب این مؤسسه (آقای حبیب ثابت[1]) تذکر دادهام که تظاهر به بهائیگری آن هم با استفاده از یک وسیله انتشاراتی علاوه بر اینکه برخلاف مصالح عالیه کشور و قانون اساسی مملکت است، زودتر و بیشتر به ضرر شخص او میباشد... جلوگیری از بروز تعصب افراد بهائی تلویزیون در شبهای مخصوص از عهده وی خارج میباشد[!] و آقای ثابت هم به او گفته است که من اجازه این کار را از مقامات عالیه کشور خواهم گرفت. (منظور اجرای برنامه غیرعادی و بدون موزیک در شب 8 خرداد و سایر شبهای به اصطلاح خودشان مهم بهائی)
با عرض مراتب فوق تاکنون این نکته مسلم گردید که آقای ثابت از روی تعصب شدید بهائیگری و یا به قول خود، فشار محفل بهائیها به او، حاضر به پخش برنامه موسیقی یا فیلمهای موزیکدار نخواهد بود و سعی دارد که برنامه شب 8 خرداد را از صورت عادی و طبیعی خارج کند.[!]... البته از طرف اداره کل انتشارات و رادیو به هنرهای زیبای کشور توصیه شد که هنرمندان هنرهای زیبا در شب 8 خرداد جهت اجرای برنامه عادی خود در تلویزیون حاضر باشند ولی چون آقای روحانی، سرپرست هنرمندان هنرهای زیبا هم بهائی است، باز از این نظر به فرض رفع سایر موانع تولید اشکال خواهد شد.[!] ...
اینک به عرض میرسد از لحاظ موقعیت خاص و توجه کامل افکار عمومی (مسلمانان) به اصول مذهبی (بهویژه با مسافرت آقای نخستوزیر[2] به مکه معظمه و سایر اقدامات مذهبی) به هیچوجه به مصلحت نیست که بهائیها از این وسیله انتشاراتی استفاده غیرمجاز نمایند و برخلاف قانون اساسی کشور اقدام به تبلیغ مرام بهائیگری کنند. علیهذا پیشنهادات زیر را به استحضار میرساند:
1- تا وقت موجود است آقای حبیب ثابت به ساواک احضار گردد و نتایج نامطلوب این عمل به او گوشزد گردد و ضمانت اجرایی قانونی در نتیجه این قبیل عملیات برخلاف نظم و امنیت عمومی پیشبینی شود.
2- به همین تذکرات اکتفا گردد[!] و با دادن اختیارات و مقدورات چنانچه تحریکات نامناسب و دستورات خلاف اصول از طرف هر یک از کارکنان تلویزیون مبنی بر قطع موزیک در شب مورد نظر مشاهده شود، بدون استثناء در همان زمان دستگیر و تحت تعقیب قانونی قرار گیرند...»[3]
گفتنی است علیرغم تمام خط و نشانها و مذاکرات ساواک با مسئولین تلویزیون، برنامه موسیقی به علت ضیق وقت اجرا و پخش نشد![4] به این ترتیب دستگاه عریض و طویل و مخوف ساواک، افکار عمومی میلیونها مسلمان ایرانی را نادیده گرفته، نتوانست یا نخواست حریف بهائیان شود و به تذکر اکتفا کرد!
پینوشتها:
[1] تلویزیون ایران در آن روزها مؤسسهای خصوصی متعلق به حبیبالله ثابت پاسال سرمایهدار و بازرگان بهایی بود. پاسال متولد 1282 در تهران و در دوران پهلوی دوم یکی از بزرگترین سرمایهداران ایران بود، چنانکه برخی او را بزرگترین سرمایهدار ایران بعد از شاه با مالکیت ده درصدِ همه چیز میدانستند. ثابت که از اعضای محفل ملی بهائیان ایران بود، از ثروت خود برای گسترش بهائیت در ایران و سراسر جهان استفاده و از دولت اسرائیل حمایتهای مالی بسیار میکرد. (شمسینی غیاثوند، حسین، دانشنامه جهان اسلام، ج 9، تهران، بنیاد دائره المعارف اسلامی، 1384).
[2] علی امینی.
[3] حبیب ثابت پاسال به روایت اسناد ساواک، 1395، ص 141.
[4] گزارش ساواک مورخ 8 خرداد 1341:
«در مورد چگونگی اجرای برنامههای تلویزیون ایران در شب هشتم خردادماه جاری مصادف با یکی از ایام سوگواری بهائیها، اینجانب از ساعت 17:00 تا 20:00 مورخه 7 /3 /41 در محل ایستگاه تلویزیون حاضر بوده و مراقبتهای لازم معمول شد. چون در ساعت 20:00 به جای ارکستر هنرهای زیبا، یک حلقه فیلم خبری از مسافرت اعلیحضرت همایون شاهنشاه[!] و علیاحضرت شهبانو به آمریکا... پخش گردید و این فیلم به انضمام یک حلقه فیلم خبری دیگر از اقدامات عمرانی کشور تا ساعت 21:00 ادامه داشت، به این ترتیب فیلمهای مذکور وقت برنامههای زنده را پوشانید... از نظر عدم تنظیم وقت کافی جهت اجرای برنامه ارکستر هنرهای زیبا طبق دستور تلفنی موضوع به آقایان ملک افضلی مدیر ایستگاه و روحانی مسئول برنامههای هنری هنرهای زیبا تذکر داده شد...»! (همان، ص 147).
تعداد بازدید: 417