17 آذر 1403
ساواک خراسان در 17 آذر 1342 به ساواک مرکز چنین مینویسد:
«بدینوسیله یک نسخه فتوکپی نامه آقای سیدمحمود طالقانی برای آیتالله میلانی جهت استحضار و هرگونه اقدام مقتضی به پیوست تقدیم میگردد.»[1]
نامه یاد شده به شرح زیر است:
«... [به]راستی رفتار هیأت حاکمه که به نام اسلام و سرمایههای مسلمانان حکومت میکنند با مردم مسلمانی که جز بیان اصول و فروع اسلام و خدمت به مردم هدفی ندارند مورد تعجب است وَمَا نَقَمُواْ مِنهُم إِلَّا أَن یُؤمِنُواْ باللَّهِ ٱلعَزِیزِ ٱلحَمِیدِ ـ دادستان خود را نماینده مردم مسلمان مینمایاند ولی با همه درخواستها و اعتراضات جریان محکمه را در معرض قضاوت مردم قرار نمیدهند و جز عده معدودی را به این اطاق دربسته راه نمیدهند ـ چنان که وکلای شریف وضع محکمه و پرونده را بررسی کردند با هیچ توجیهی با قوانین خودساخته هیأت حاکمه تطبیق نمینماید. امروز و فردا دوره اول محکمه به آخر میرسید معلوم نیست چه تصمیم دارند؟ به هر حال به هر چه پیش آید راضی هستیم. اگر خداوند منان و اولیاء گرامش راضی باشند، از خداوند شب و روز در این گوشه زندان میطلبیم که رنجها و مجاهدت آن حضرت و دیگر علمای بزرگوار را مقدمه سعادت ملت و ذخیره آخرت و موجب تقرب به اولیا قرار دهد. با شجاعت و صراحت و دقتی که وکلاء مدافع در انجام وظیفه محوله را انجام دادهاند به مورد است که مورد تشویق قرار گیرند گر چه بهوسیله نامهای ـ برادران زندانی ـ آقایان مهندس بازرگان و دکتر سحابی و دیگر دوستان عرض سلام دارند و از الطاف آن حضرت خوشنودند...»[2]
گفتنی است در پی انتشار اعلامیه نهضت آزادی ایران در مخالفت با رفراندوم لوایح ششگانه در 3 بهمن 1341 سران و فعالین نهضت دستگیر شدند. در اوایل خردادماه 1342 آیتالله طالقانی برای چند روزی آزاد و چندی بعد از قیام 15 خرداد دوباره بازداشت شد. در 30 مهر 1342 رژیم، محاکمه سران و فعالان نهضت آزادی ایران را به اتهام اقدام بر ضد امنیت کشور[3] در دادگاه نظامی «ویژه» آغاز کرد. دادگاههای نظامیِ بدوی و هم چنین دادگاه نظامی تجدیدنظر این پرونده، هر دو دادگاههای «ویژه» و تمام اعضای آن از میان افسران گارد شاهنشاهی انتخاب شده بودند. رژیم شاه حتی به ارتش خود نیز اعتماد کافی نداشته، محاکمه سران نهضت آزادی را به افراد گارد شاهنشاهی که همه دستچین شده دربار، رکن 2 ستاد ارتش و ساواک بودند سپرده بود. این افراد عموماً بیسواد و فاقد تجربه یا آموزش قضایی و تنها طبق نظر شاه موظف به محاکمه و محکومیت سران نهضت بودند. دادگاه ویژه بدوی پس از سیویک جلسه در 16 دیماه 1342 با صدور محکومیت سران نهضت آزادی ایران به کار خود پایان داد.[4]
پینوشتها:
[2]. همان، ص 460.
[3]. همان، ص 449.
[4]. صفحاتی از تاریخ معاصر ایران، اسناد نهضت آزادی ایران، ج 3، جریان محاکمه سران و فعالین، تهران، نهضت آزادی ایران، 1363، ص 9 – 11.
تعداد بازدید: 82