01 ارديبهشت 1404
ایران به لحاظ موقعیت جغرافیایی و واقع شدن بین شوروی و خلیج فارس از جایگاه ویژهای در سیاست خارجی آمریکا برخوردار بود. علی امینی که در اردیبهشت 1340 به نخستوزیری رسید، توانست با دریافت وام از آمریکا برنامه عمرانی سوم را که بر توسعه کشاورزی تأکید داشت آغاز کند. شاه که خواهان تمرکز قدرت در دست خود بود، از موقعیتی که امینی به دست آورده بود هراس داشت، بنابراین برای جلب نظر آمریکاییها در فروردین 1341 به این کشور سفر کرد.[1]
در اول اردیبهشت 1341، رادیو صدای ملی ایران[2] درباره این سفر مطلبی به شرح زیر منتشر کرد:
«... قبل از مسافرت امینی به اروپا و شاه به آمریکا حرفهایی زده میشد که در جریان این مسافرتها هم امینی و هم شاه هدف اصلی خود را وابسته نمودن ایران به پیمانهای نظامی دول استعماری قرار خواهند داد ولی هیچکس تصور نمیکرد که این خائن با وقاحتی غیرقابل انتظار چه در اروپا و چه در آمریکا [درباره واگذاری سلاحهای اتمی] با اربابان خود به مذاکره بپردازند... [شاه] به محض ورود به آمریکا برخلاف رویه معمولی خود [که] در مسائل سیاست خارجی به طور مبهم و پیچیده اظهارنظر میکرد، این دفعه آنچنان علنی و رسمی مسائل را با استعمارگران آمریکا در میان گذاشت که حتی برای نزدیکان به دربار در تهران نیز تازگی داشت. شاه در همان روز اول مسافرت، موضوع جلب آمریکا به پیمان سنتو و واگذاری سلاحهای اتمی به ایران را عنوان کرد و در نطق خود در کنگره و در مجالس رسمی دیگر تا توانست از خطر به اصطلاح تجاوز کمونیسم دم زد... در تهران تصور نمیرفت که [شاه] در سفر خود به آمریکا همان رویه وقیحانه امینی را در توجیه سیاست غلط ایران دنبال کند، اما جریان وقایع نشان داد که خیر اینطور نیست و شاه بیش از آنچه گمان میرود سرنوشت خود را با سرنوشت محافل جنگطلب استعمار وابسته کرده است، شاه در سفر آمریکا حتی سعی کرد نسبت به امینی یک قدم جلوتر بگذارد و با وقاحت بیشتری خواستار کمک نظامی آمریکا به رژیم پوسیده خویش شود و به نفع سیاست تجاوزکارانه آمریکاییها، ضد کشورهای سوسیالیستی و صلحدوست آسیا و آفریقا تن به گذشتهای جدیتری در مقابل آنها بدهد. ...»[3]
پینوشتها:
[1]. زهیری، علیرضا، عصر پهلوی به روایت اسناد، قم، دفتر نشر و پخش معارف، 1379، ص 198.
[2]. پخش برنامههای «رادیو صدای ملی ایران» یا رادیو باکو از سال 1338 و از باکو مرکز جمهوری آذربایجان شوروی آغاز شد. شوروی برای مقابله با نفوذ آمریکا و کشورهای غربی در ایران، بودجه کلانی صرف تبلیغات میکرد که بخشی از آن برای راهاندازی و اداره این رادیو هزینه میشد. رادیو صدای ملی ایران رخدادهای داخل ایران را هماهنگ با اهداف و سیاستهای شوروی به اطلاع فارسی زبانان میرساند. (گودرزیانی، احد، روز شمار 15 خرداد، ج 4، تهران، سوره مهر، 1389، ص 305 - 306).
[3]. بولتن خبرگزارى پارس (محرمانه)، ش 25، ص 29.
تعداد بازدید: 33