11 شهريور 1404
رادیو «صدای ملی ایران»[1] در 11 شهریور 1341 مطلبی به شرح زیر منتشر کرد:
«هممیهنان عزیز، ... از شهریور ماه 1320[2] تاکنون عادت آمریکاییها بر این جاری شده که هر وقت گروهی را به ایران اعزام میدارند اعم از نظامی و غیر نظامی، دفترچه چاپی در اختیار آنها قرار میدهند و در آن مشخصات ملی ما را با لحن توهینآمیز تشریح میکنند و از اهانت به فرهنگ و آداب و رسوم ملی ما کوتاهی نمیورزند. گروه تازه و میهمانان ناخوانده[3] نیز با چنین روحیهای با روحیه تحقیر به زندگی و آداب و رسوم ملی به کشور ما پای مینهند و باید مقاصد استعماری و نیات سوء خود را در نقاب تدریس و کمک پنهان دارند. جالب توجه است که هنوز این کاروان جاسوسی از راه نرسیده است که برخی از مطبوعات مزدور ... اعلام داشتهاند که این جوانان به اصطلاح صلحطلب، گویا مأمور دولت آمریکا نیستند، بلکه عدهای از افراد داوطلب میباشند که به طیب خاطر حاضر شدهاند چند سال رنج سفر را به خود هموار کنند و با افراد کشور ما در امور مختلف همکاری نمایند. این دروغ بیشرمانه جهت فریب افکار عمومی اختراع شده است. دولت آمریکا برای تربیت و آمادگی این گروههای کثیر که به کشورهای معینی طبق نقشه معین اعزام میدارد، بودجه هنگفت خاصی اختصاص داده و پیش از اعزام آنها به هزینه دولتی در کلاسهای مخصوص تحت نظر مأمورین سازمان اطلاعات وجاسوسی آمریکا تربیت نموده و پس از اعزام آنها به محل، طی چند سال که در کشور ما به خرابکاری مشغول خواهند بود، وسائل رفاه زندگی آنها از طرف دولت کودتایی تهیه شده و حقوق آنها از طرف دولت آمریکا پرداخت خواهد شد. ممکن است تصور شود که این جاسوسان نقابدار ظاهراً به عنوان کمک فنی و همکاری در رشته صنعت که بیش از همه بدان نیازمندیم داوطلب شدهاند. نخیر... مثلاً از 44 نفر که در نوبت اول قرار است به کشور ما قدم رنجه کنند، 13 نفر نامزد تدریس زبان انگلیسی هستند، 16 نفر در اختیار وزارت فرهنگ قرارمیگیرند که به عنوان مشاور از تدبیر آنها استفاده شود، پنج نفر در امور ورزشی و 5 نفر در رشته احشام و مرغداری و 5 نفر در قسمت خاکشناسی کار خواهند کرد. در میان این گروه حتی یک نفر مهندس و متخصص در رشتههای صنعتی و فنی نیست و این، بار دیگر مؤید سوءنیت استعمارگران آمریکایی است که میخواهند همیشه کشور ما را در سطح یک مملکت کشاورزی نگهدارند و از صنعتی شدن کشور ما میترسند. از آن گذشته سالهای متمادی است که صدها نفر از مستشاران آمریکایی و کارشناسان خارجیِ دیگر با اخذ حقوق گزاف در رشتههای فوقالذکر کار میکنند و اقتصاد کشور ما جز آشفتگی و ریختوپاش و خرابکاری، نتیجهای از کمک آنها نگرفته و دیگر جایی برای خرابکاری گروه به اصطلاح داوطلب کمک باقی نمانده است. سردمداران رژیم کودتا نمیدانند چه مهملی برای ورود این جاسوسان نقابدار بتراشند، مدعی شدهاند اعزام این داوطلبان گویا نشانه همکاری بین ملتهاست که از طریق افراد انجام میشود و این همکاری گویا به هیچوجه جنبه سیاسی ندارد. چه کسی میتواند باور کند که اعزام چند گروه جوان آمریکایی آنهم پس از یک دوره تعلیمات مقدماتیِ خاص و صرف هزینه گزاف، جنبه سیاسی ندارد. چه کسی نمیداند که سران رژیم کودتا اگر طرفدار همکاری بین ملتها بودند، لااقل اجازه میدادند که بین دانشگاههای ایران با دانشگاههای بزرگ جهان و از جمله دانشگاههای کشورهای همسایه ارتباط فرهنگی و علمی برقرار گردد. ... حقا که سران خائن این رژیمِ منفورِ دست نشانده جز خدمت به منافع استعمارگران آمریکایی، هنر دیگری ندارند.»[4]
گفتنی است آمریکا برای اصلاح وجهه خود میان ایرانیان که پس از کودتای 28 مرداد به شدت مخدوش شده بود، دکترین «اتحاد برای پیشرفت» را در اسفند 1339 طرح و اجرا و در راستای آن سپاه صلح یا گروه صلح را ایجاد کرد. اعضای این سپاه، دانشجویان و فارغالتحصیلان دانشگاههای آمریکا بودند که به صورت داوطلبانه و بعد از کسب آموزشهای لازم به کشورهای دیگر اعزام میشدند. صدور فرهنگ و شیوه زندگی آمریکایی از اهداف عمده سپاهیان صلح بود. در واقع این طرح، شکل پیچیده امپریالیسم فرهنگی آمریکا بود که با فعالیتهای آموزشی در جهان سوم، به تربیت و پرورش افراد مستعد در خدمت منافع غرب میپرداخت.[5]
قانون مربوط به گروه صلح در سال 1343 به تصویب مجلسین ایران رسید.[6] گرچه پیش از آن و در شهریور 1341 اولین گروه از داوطلبان سپاه صلح وارد ایران و بنا به خواست وزارت فرهنگ در مراکز آموزشی و دانشسراهای تربیت معلم مشغول به کار شده بودند.[7] آموزش زبان، مهارتهای فنی و حرفهای، موسیقی، تئاتر و ورزش زمینه کاری بیشتر سپاهیان صلح بود.[8]
پینوشتها:
[1]. «رادیو صدای ملی ایران» از باکو مرکز جمهوری آذربایجان شوروی و با بودجه این کشور پخش میشد. این رادیو اخبار ایران را هماهنگ با اهداف و سیاستهای شوروی به اطلاع فارسیزبانان میرساند. (گودرزیانی، احد، روز شمار 15 خرداد، ج 4، تهران، سوره مهر، 1389، ص 305 - 306).
[2]. تاریخ اشغال ایران توسط متفقین، سقوط رضا شاه و جانشینی فرزندش.
[3]. منظور سپاهیان صلح است.
[4]. بولتن خبرگزارى پارس (محرمانه)، ش 133، ص 15.
[5]. بیگدلو، رضا و ثریا مرسلی، «دیپلماسی عمومی آمریکا در ایران در دوه پهلوی»، تاریخ نامه انقلاب، بهار و تابستان 1396، ش11، ص 61 - 83.
[6]. همان، ص 71.
[7]. همان، ص 73.
[8] همان. صص 74و 76
تعداد بازدید: 32