«لسان ناطق» ملی‌ها و مذهبی‌ها

ساواک در گزارشی به تاریخ 26 آبان 1343 می‌نویسد: «اخیراً از طرف جامعه سوسیالیست‌های نهضت ملی ایران (نیروی سوم)[1] دستور داده شده است که رونوشت تلگراف آقای میلانی را نیز مانند اعلامیه آقای خمینی[2] توزیع نمایند...»[3] تلگراف آیت‌الله العظمی سیدمحمدهادی ‌میلانی که در 13 آبان 1343 خطاب به مراجع قم مخابره شده به قرار زیر است: «خبر بسیار ناگوار رسید که حضرت آقای آیت‌الله خمینی مدظله‌العالی را به خارج کشور تبعید نموده‌اند.

شهید احمد سُروری

احمد سُروری پانزدهم خرداد 1342 بر اثر اصابت گلوله در خیابان سپه (اکنون: خیابان امام خمینی(ره)) تهران به شهادت رسید.

فیلم: تأسیس کاخ جوانان و ترویج فرهنگ غرب

در دهه چهل محمدرضا پهلوی کاخ جوانان را به تقلید از انجمن مسیحی مردان جوان آمریکا تأسیس کرد. اولین شعبه کاخ جوانان در آبان 1345 در تهران افتتاح شد و مقرر کردند تا شعبه‌های بیشتری در تهران و حداقل یک شعبه در هر شهر تأسیس شود. هدف این مراکز در واقع دور کردن جوانان از تفکرات مذهبی بود تا جایی که وقتی تردد آمریکاییان به این مراکز زیاد شد تصمیم به مراقبت نظامی از آنها گرفته شد.

رهبر به مثابه سرمشق

ساواک در گزارشی مورخ 24 آبان 1343 می‌نویسد: «روز 24 /8 جاری [آیت‌الله] قمی[1] با حضور 25 نفر از طلبه در منزلش اظهاراتی نموده که روی نوار ضبط گردیده و تعدادی از نوار مزبور کپیه و به طهران و قم فرستاده شده. متن اظهارات وی همان گفتار [آیت‌الله] خمینی است و مربوط به مستشاران آمریکایی[2] و گرفتن وام از بیگانگان و عدم آزادی روحانیون در گفتار [و] بیان. اقدام شده که نوار مزبور تهیه و تقدیم گردد. مقرر فرمایند مراتب به ساواک طهران و قم هم ابلاغ شود که پخش‌کنندگان نوار مزبور شناخته شوند.»[3]

واکنش مردم اردبیل به رفراندوم شاه

از قضایای جالبی که در آذربایجان اتفاق افتاد مسأله رفراندوم بود. ما می‌خواستیم که واکنش منفی مردم به رفراندوم، همه‌گیر شود. می‌خواستیم روستائیان، علماء، طلاب، فرهنگیان و همه اقشار مردم در تحریم رفراندوم شرکت بکنند، ولی موفق نمی‌شدیم، تا جایی که یادم هست من [حجت‌الاسلام ابوذر بیدار] و آقای میرزا رحیم‌نژاد سلیم ـ که الان استاد دانشگاه کرمان است ـ دو نفری به منزل آقا سیدیونس اردبیلی رفتیم. آنجا پیشنهاد کردیم که به مسجد جامع اردبیل رفته، تجمع کنیم، تا مردم بازار را ببندند.

دشمن ایران و ایرانی

ساواک مشهد در گزارشی مورخ 22 ابان 1342 از توزیع «اعلامیه‌هایی از طرف نگهبانان آزادی و مشروطیت به مضمون «دشمن ایران و ایرانی» که در آن به دولت علم و سازمان امنیت حمله شده خبر می‌دهد. اعلامیه یاد شده به شرح زیر است: «دشمن ایران و ایرانی ...

حفظ وحدت روحانیون

ساواک خراسان در گزارشی به ساواک مرکز مورخ 21 آبان 1343 می‌نویسد: «بدین‌وسیله یک برگ فتوکپی نامه‌ای که شخصی به نام عبدالرحیم الربانی از قم جهت آیت‌الله میلانی با پست به مشهد ارسال داشته است به پیوست تقدیم می‌گردد.»

قلم را به دستم بگیرم ز مهر...

ساواک خراسان در گزارشی به تاریخ 18 آبان 1342 می‌نویسد: «در تاریخ 15 /8 /42 چند برگ اشعار خطی به شرح زیر در مدح آقای خمینی به دیوار مسجد گوهرشاد الصاق گردید:

وعاظِ «ناراحت»! در خدمت نهضت

ساواک در گزارشی به تاریخ 16 آبان 1343 می‌نویسد: «روز 12 /8 /43 شیخ فضل‌اللّه مهدی‌زاده محلاتی[1] واعظ در مدرسه مروی به مأمور اظهار داشت انتشار اعلامیه اخیر آقایان خمینی و شریعتمداری به مناسبت عمل اخیر دولت در مورد مصونیت مستشاران آمریکا بوده است. خمینی تصمیم گرفته تا آخرین نفس با دولت مبارزه نماید و به همین جهت در متن اعلامیه خطاب به علماء و وعاظ اشاره نموده که از هیچ‌چیز حتی توپ و تانک نترسند و مبارزه خود را شروع کنند و از امروز به بعد نیز علماء و وعاظ مخالفت خود را علیه دولت ابراز می‌کنند.[2] ...

پرونده 15 خرداد در کمیسیون امنیت

در روزهای ششم و هفتم مرداد ماه 42، من در تهران بودم. اطلاع دادند که روز ششم مرداد، از فرمانداری قم دعوت کرده‌اند برای تشکیل کمیسیون امنیت، چون من [مهدی هادوی] حضور نداشتم، جلسه تجدید و به روز هفتم مرداد موکول شده است. روز هفتم مرداد، یکی از قضات به جای من رفته و گفته بود که فلانی نیست و من از نظر قانونی حق شرکت در جلسه را ندارم و باید خودش باشد. باز جلسه تشکیل نشد و روز هشتم من خودم رفتم. در آن روز خبری نشد.