«روزی می‌رسد که ریشه این دولت را برمی‌دارم»؛ وعده‌ای که محقَق شد

ساواک در گزارشی به تاریخ 17 تیر 1343 با موضوع «ملاقات با روحانیون قم » می‌نویسد: «نظر به اینکه بازاریان تهران اکثراً تعصب شدیدی به روحانیون داشته و فعالیت آنها بستگی به طرح و نقشه روحانیون قم دارد[1]، ضمناً مدتی است ساکت نشسته و به صورت ظاهر جنب‌وجوش در بین آنها آشکار نمی‌شد به مأمور که از طبقه وعاظ می‌باشد آموزش کامل داده شد که به قم برود و غیر مستقیم با آقایان خمینی، نجفی، شریعتمداری ملاقات نموده و نظر آنها را روی اوضاع روز و نحوه فعالیت مردم استسفار کند. مأمور با نامبردگان... ملاقات نموده و نتیجه آن را به شرح زیر گزارش داده است:

در سنگر تعلیم و تربیت

ساواک در گزارشی به تاریخ 16 تیر 1343 با موضوع«مراسم ختم در مسجد ارک» می‌نویسد: «روز 14 /4 /43 مراسم ختم حاج کاظم آئینه‌چی در مسجد ارک بنا به دعوت عباسعلی اسلامی[1] برگزار شد. (قبلاً از طریق ساواک جنوب شرق به عباسعلی اسلامی گوشزد گردید که مراقب گفتار خود روی منبر باشد)[!] عباسعلی اسلامی ساعت 18 به منبر رفت و اظهار داشت اصولاً نباید برنامه فرهنگی را از یک کشور خارجی اقتباس کنیم، زیرا مملکت ما از لحاظ ملیت و مذهب با آنها تفاوت دارد. طبق گفته دکتر خانلری وزیر فرهنگ سابق 65 درصد افراد مملکت ما بی‌سوادند.

مهاجرت علما به تهران؛ فرصت‌ها، تهدیدها و دیدگاه‌ها

مأمور ساواک در گزارشی به تاریخ 14 تیر 1342 می‌نویسد: «با کسب اجازه قبلى در روزهاى پنجشنبه 13 و جمعه 14/4/42 افراد زیر را بر حسب تمایل شخصى آنها و کسب اطلاع و نظریه آنان ملاقات نتیجه ذیلاً به عرض می‌رسد:

وفاداران به دین

در 13 تیرماه 1342 امام جمعه همایونشهر [خمینی شهر][1] تلگرامی به شرح زیر به آیت‌الله العظمی سیدمحمد رضا گلپایگانی ارسال کرد: «ضمن استعلام از سلامتی وجود مبارک، کثرت مراجعین همایونشهر به اینجانب در مورد آیت‌الله العظمی آقای خمینی و سایر حجج اسلام موجب ناراحتی شده، امید اینکه دولت را در رفع نگرانی عمومی ارشاد فرمایید.»[2]

سفر به سنندج جهت تلاش برای نزدیکی مذاهب اسلامی

در نیمه اول دهه 1340 بود که شیعیان در سنندج حسینیه‌ای ساختند. در آن زمان این شهر فقط همین یک حسینیه را داشت. محرم و صفر که شد، از آیت‌الله گلپایگانی درخواست کردند که کسی را برای سخنرانی به آنجا بفرستند. از آنجا که آقای گلپایگانی نسبت به بنده محبت داشتند فرمودند که: «مناسب است که شما به آنجا بروی. همین‌طور که نظر آ‌قای بروجردی بود، ما هم قائل به تقریب مذاهب هستیم. حواستان باشد که با دشمنانی که ما داریم، صلاح نیست که جنگ و درگیری ایجاد شود.»

مقتضای شرافت و وجدان کجاست؟!

در پی محکومیت اعضای بازداشتی نهضت آزادی ایران به اتهام «ضدیت با سلطنت مشروطه ایران و اهانت به رئیس مملکت»! به 4 تا 10 سال حبس، آیت‌الله العظمی محمد هادی میلانی در 12 تیر 1343 تلگرامی به شرح زیر خطاب به رئیس دادگاه تجدیدنظر نظامی ارتش شاه ارسال کرد: «قرآن می‌فرماید: «وان حکمت فاحکم بینهم بالقسط» و پیغمبر اکرم فرمود: «قل الحق و ان کان لک او علیک». صدور رأی محکومیت حجت‌الاسلام و المسلمین آقای حاج سیدمحمود طالقانی و اساتید محترم آقای مهندس بازرگان و آقای دکتر سحابی و سایر آقایان محترم موجب تأسف شدید مسلمین خاصه جامعه روحانییین و قاطبه دانشمندان است.

فیلم: اصل ششم انقلاب سفید و هدف از تشکیل سپاه دانش

در دهه چهل که ایران 22 میلیون جمعیت داشت در واقع 75درصد مردم در روستاها زندگی می‌کردند در حالی که 24درصد معلمان در روستاها مشغول به تدریس بودند. سپاه دانش در جهت تغییر وضعیت آموزشی در مناطق محروم تشکیل شد که اصل ششم انقلاب سفید شاه با همان اهداف خاص او بود.

در کاشان چه گذشت؟

«بدین‌وسیله یک برگ فتوکپی رونوشت گزارش شهربانی کاشان در مورد زد و خورد مأمورین و حمله مردم به شهربانی آن شهرستان جهت اطلاع به پیوست ایفاد می‌گردد.»[1] ژاندارمری کاشان آنچه در 15 خرداد 1342 در این منطقه گذشت را چنین گزارش کرده است: «در ساعت 21:10 صبح مورخه 15 /3 /42 موقعی که اهالی کاشان در خیابان‌ها مشغول دادن شعار علیه دولت، و ازدحام به ادارات دولتی بودند اطلاع رسید در قریه آران و بیدگل نیز اشخاصی تجمع و مشغول دادن شعار علیه دولت... می‌باشند... مأمورین در سه کیلومتری آران مشاهده می‌نمایند عده‌ای در حدود 500 نفر با یک بیرق سبز به طرف کاشان در حرکت می‌باشند.

امروز روزی نیست که در خانه نشست

ساواک در گزارشی به تاریخ 7 تیر 1343 با موضوع «روحانیون» می‌نویسد: «برابر اطلاع واصله اقداماتی در جریان است تا روحانیت با دولت آقای منصور روابط حسنه‌ای برقرار نماید و با اینکه در این راه فعالیت و مذاکرات زیادی به‌عمل آمده بود، مع‌الوصف روز چهارشنبه گذشته رابط مخصوص آقای نخست‌وزیر به قم رفت و با آقای خمینی ملاقات و مذاکره کرد. آقای خمینی اظهار داشته است هرگز با تظاهرات و آشوب موافقتی ندارد و اگر عملی انجام شود از طرف روحانیت نیست، اما از سوی دیگر حوزه علمیه و جامعه روحانیت نمی‌تواند تا زمانی که رفع اهانت از آنان نشده و مسببین حادثه سال گذشته تعقیب نشده‌اند

سلب آزادی از همگان بجز زن‌ها!

ساواک در گزارشی به تاریخ 6 تیر 1342 می‌نویسد: «در هفته گذشته نشریه‌هاى جدیدى از طرف روحانیون مخالف بر ضد دولت منتشر و توزیع گردید که مهمترین آنها اعلامیه شماره یک شوراى مرکزى روحانیت تهران و نشریه‌اى بنام هدف روحانیون از مبارزه اخیر و اعلامیه آیت‌اللّه‌ محمدرضا گلپایگانى بود. در این اعلامیه‌ها اتهاماتى که به روحانیون مخالف دولت وارد آمده از قبیل جلوگیرى از پیشرفت اجتماع ‌ـ همکارى با عناصر خارجى و امثال آن غیر واقعى تلقى و ضمناً کوشش شده هدف اصلى اقدامات آنها را به اصطلاح برقرارى حکومت قانونى و برطرف کردن رژیم دیکتاتورى معرفى نمایند.