سرنوشت نامعلوم عکس‌های امام خمینی

زمانی که آقای خمینی وارد نجف شد، [سیر 1344] نماینده رئیس‌جمهور عراق نیز به دیدار ایشان آمد و از طرف رئیس‌جمهور خوش‌آمدگویی کرد. یادم هست که نماینده رئیس‌جمهور گفت: دولت عراق در خدمت شماست و هر کمکی بخواهید انجام خواهد شد. ما علاقه‌مندیم که شما در اینجا احساس غربت نکنید و اینجا را وطن خود بدانید. آقای خمینی هم ضمن تشکر بیان داشت که سرزمین‌های اسلامی متعلق به تمام مسلمانان است و من در اینجا احساس غربت ندارم و احساس می‌کنم که در کشور خود هستم.

اکنون که عازم تهران هستم ...

در 5 تیرماه 1342 آیت‌الله محمد صدوقی[1] که در اعتراض به بازداشت امام خمینی و جمعی دیگر از علماء راهی تهران بود اعلامیه‌ای به شرح زیر صادر کرد: «اکنون که عازم تهران و حضرت عبدالعظیم هستم، [هدف] از این مسافرت پیروی نیات مقدس آیت‌الله العظام و مراجع بزرگ است که برای دفاع از حریم تشیع و قرآن کریم و هماهنگی با یگانه پرچمدار مذهب جعفری و مرجع عالیقدر شیعه... آیت‌الله العظمی... روح‌الله الخمینی... در حضرت عبدالعظیم تشریف‌فرما شده‌اند.

«هر قدر ما را تحت فشار قرار دهند، مبارزتر و جری‌تر خواهیم شد»

ساواک کرمان در گزارشی به تاریخ 4 تیر 1342 می‌نویسد: «روز 1 /4 /42 در مسجد جامع، سیدیحیی جعفری مطالبی درباره امر به معروف و نهی از منکر ایراد و مردم را به شهامت و پایداری و اتحاد و دفاع از حقوق اجتماعی و مبارزه و ایستادگی در مقابل ظلم و ستم تا ظهور امام زمان[عج] تبلیغ و اظهار داشته اموری که نباید آزاد باشد آزاد و مواردی که باید آزاد باشد تحت قید و بند قرار داده‌اند. آیت‌الله خمینی را جاسوس می‌خوانند[1]، چرا خودشان را معرفی نمی‌کنند. هر قدر ما را تحت فشار قرار دهند مبارزتر و جری‌تر خواهیم شد.»[2]

رسالت علماء و روحانیون

در پی بازداشت امام خمینی و جمعی دیگر از آیات و علما در 15 خرداد 1342، آیت‌الله شیخ عبدالله مسیح تهرانی[1] در دوم تیر نامه‌ای به شرح زیر نگاشت: «به عرض محترم می‌رساند مرقومه شریفه زیارت گردید.[2]علمای اعلام از صدر اسلام تاکنون همیشه در راه پیشرفت دین و اعتلای مسلمین از هیچ‌گونه مجاهدت و فداکاری دریغ ننموده و در مقابل ظلم و بیدادگری به حراست و حفاظت آیین مظلوم برخاسته‌اند. اینک هم عموم مراجع و بزرگان تحت حمایت حضرت بقیه‌الله ارواحنا له‌الفداء در اعتلای اسلام برخاسته و بازداشت مراجع و جمعی وعاظ موجب نمی‌شود که بتوانند در صفوف مسلمین رخنه‌ای وارد آورده و احکام الهی را تغییر دهند.

کبریت به انبار باروت نزنید

در پی اعلام حکم دادگاه سران و اعضای در بندِ نهضت آزادی ایران، آیت‌الله سیدمحمدصادق روحانی در اول تیر 1343 نامه‌ای به آنها ارسال کرد. گفتنی است گرچه نهضت آزادی فعالیت سیاسی خود را در دفاع از نهضت امام می‌دانست اما به رغم انتقادهایی که به شاه می‌کرد در تلاش بود از حدود قانون اساسی خارج نشود[1]. بنابراین فعالیت سیاسی نهضت آزادی از صدور اطلاعیه‌هایی به مناسبت‌های مختلف من‌جمله در حمایت از روحانیان در غائله لایحه انجمن‌های ایالتی و ولایتی و محکومیت رفراندوم انقلاب سفید البته بدون اشاره به امام خمینی فراتر نرفت.[2]

نهضت امام خمینی، فراگیر و چند شهری

ساواک آذربایجان در گزارشی به تاریخ 30 خرداد 1342 می‌نویسد: «بدین‌وسیله عین یک برگ اعلامیه که در بازار و بین اهالی پخش گردیده جهت استحضار به پیوست تقدیم می‌گردد.»[1] یکی از ویژگی‌های جنبش‌های سیاسی معاصر ایران نظیر قیام تنباکو (1308-1309ق)، انقلاب مشروطه (1324-1329ق)، جنبش ملی کردن صنعت نفت (1330-1332ش) و انقلاب اسلامی (1356-1357ش) گسترش آنها بر حوزه وسیعی از قلمرو جغرافیایی کشور و به تعبیر دیگر چند شهری بودن آنهاست.

توزیع اعلامیه

دو سه ماه به برگزاری جشن‌های دو هزاروپانصد ساله مانده بود که امام اعلامیه داد. وقتی اعلامیه به دست ما رسید، تصمیم گرفتیم علاوه بر تکثیر اعلامیه در حجم وسیع، نسبت به توزیع گسترده آن نیز اقدام کنیم. توزیع گسترده مستلزم در اختیار داشتن نیروی انسانی بود که این اولین قدم، اولین مشکل ما به حساب می‌آمد. هم از این جهت که نیروی انسانی کمی داشتیم و نمی‌شد به هر کسی اعتماد کرد و هم از این جهت که خطر دستگیری وجود داشت.

پشتیبانی از نیات خیرخواهانه ملوکانه!

ساواک در گزارشی به تاریخ 29 خرداد 1342 می‌نویسد: «اوراقی از منزل آقای سیدعبدالحسین دستغیب[1] با مقداری اعلامیه به دست آمده که بعضی از اوراق مطالبش توهین‌آمیز است از جمله جواب مصلحین قم و اشعاری است که با ماشین تحریر تکثیر و به نام اشخاص در شیراز و سایر شهرستان‌ها فرستاده می‌شده با عرض اینکه هاشم دستغیب پسر سیدعبدالحسین دستغیب در فراهم نمودن این اوراق رأساً اقدام می‌کرده، مقرر فرمایند ضمن بازجویی از وی نویسندگان و سرایندگان اشعار را تعیین نمایند.»[2]

لرستان در نهضت امام خمینی

ساواک در گزارشی با موضوع «تلاش حاج آقا روح‌الله کمالوند[1] و تهیه تلگرافات علیه دولت» به تاریخ 26 خرداد 1342 می‌نویسد: «امروز تلگراف اهانت‌آمیز به امضاء سی‌ودو نفر از عوامل حاج آقا روح‌الله کمالوند که چند نفر از آنان طلاب مقیم خرم‌آباد و بقیه از عناصر ماجراجو و قاچاقچی هستند[!]، به دستور روحانیون نامبرده به عنوان جناب آقای نخست‌وزیر مبنی بر استخلاص حاج آقا روح‌الله خمینی و رفع توقیف علماء و جبران توهین از آنان جهت مخابره به تلگرافخانه خرم‌آباد داده شده،... علیهذا رونوشت تلگراف مزبور را به اسامی امضاکنندگان جهت استحضار به پیوست ارسال می‌دارد.»[2]

فیلم: تأثیر تحولات فرهنگی جهانی بر ایران در دهه چهل

در دهه چهل(دهه شصت میلادی) جهان از نظر فرهنگی و اجتماعی در سلطه غرب بود و به سوی بی‌اخلاقی پیش می‌رفت. با روی کارآمدن کندی در آمریکا و طرح دکترین او، تغییرات اقتصادی واجتماعی در جهان بیشتر شد. محمدرضا پهلوی هم در جهت پیشبرد اهداف کندی در ایران طرح انقلاب سفید را در قالب برنامه‌های کندی تدوین کرد.