تلویزیون بهایی در کشور شیعیان

ساواک در گزارشی به تاریخ 15 اردیبهشت 1341 می‌نویسد: «محترماً به استحضار می‌رساند چون روز هشتم خردادماه جاری مصادف با یکی از روزهای سوگواری بهائی‌ها است[1] از هم اکنون به مدیر ایستگاه تلویزیون (آقای ملک افضلی) تذکرات لازم داده شد تا در ترتیب دادن برنامه تلویزیون در شب هشتم به طریق عادی پیش‌بینی‌های لازم معمول دارد. نامبرده اطلاع داد هفته قبل آقای حبیب ثابت[2] در یک جلسه محرمانه اظهار داشت باید ترتیبی بدهیم که یا برنامه تلویزیون در شب مزبور به کلی قطع گردد و یا اینکه موسیقی به هیچ‌وجه اجرا نشود.

معنای «احترام به آزادی و قانون» در قاموس پهلوی!

در 13 اردیبهشت 1342 آیت‌الله محمدکاظم شریعتمداری به مناسبت چهلمین روز فاجعه مدرسه فیضیه اعلامیه‌ای صادر کرد. گرچه اسناد فراوانی دال بر ارتباط و همکاری وی با ساواک و دربار بین سال‌های 1342 تا 1357 وجود دارد که نشان می‌دهد شریعتمداری از اوایل سال 1342 مخالف نهضت به رهبری امام خمینی بوده، اقداماتش بیشتر برای کسب شهرت و رسیدن به مرجعیت عامه می‌نمود[1] و صرف نظر از انگیزه وی، اعلامیه مذکور حاوی حقایق انکارناشدنی و به شرح زیر است: «هنوز فشار و انواع تضییقات بر جامعه روحانیت و ملت مسلمان ایران ادامه دارد.

آهِ فناناپذیرِ مظلومین

در 12 اردیبهشت 1342 آیت‌الله العظمی مرعشی نجفی به مناسبت چهلم فاجعه مدرسه فیضیه اعلامیه‌ای به شرح زیر صادر کرد: «... این ایام مصادف است با چهلمین روز حادثه اسفناک و جانگداز یعنی روزی که قلوب سادات بنی‌الزهراء علیها سلام و شاگردان امام جعفر صادق(ع) در مقابل اعمال ناجوانمردانه و بی‌رحمانه مأمورین در جوار مرقد مطهر و قبه سامیه حضرت معصومه(ع) به لرزه درآمد و عده‌ای در روی خاک مدرسه فیضیه مثل مارگزیده به خود می‌پیچیدند و فریاد وامحمداه و وا امام زماناه طنین‌انداز بود «فجزاهم الله عن‌الاسلام و اهله خیرا».

عاشورای حسینی سال 42

عاشورای حسینی سال 42 که فرا رسید، امام در اعلامیه شدیداللحن خودشان یاد شهدای فیضیه را زنده کردند. این بود که در تهران مداحان و نوحه‌سرایان، در دسته‌ها و گروه‌های عزاداری، شعارهای سیاسی و نوحه‌های مربوط به قیام را سر می‌دادند؛ «در فیضیه شبی محشر به پا شد، سر سرباز دین از تن جدا شد.» دامنه اعتراضات تهران و قم به دیگر شهرستان‌های بزرگ نیز کشیده شد. روز عاشورا در قم، هنگامه‌ای برپا بود و خبر دادند که امروز عصر، امام به فیضیه خواهد آمد.

چه زندگی؟

در 11 اردیبهشت 1342 حوزه علمیه قم به مناسبت چهلمین روز حادثه مدرسه فیضیه اعلامیه‌ای به شرح زیر صادر کرد: «چهل روز است که از حمله وحشیانه سپاه چنگیزی کماندوها و مأمورین مسلح دولتی با حمایت پلیس و «سازمان ناامنی» در قم می‌گذرد. چهل روز است که از جریانِ زدن، کشتن، دریدن، سوزانیدن و غارت کردن مدرسه فیضیه می‌گذرد. در این چهل روز عده‌ای زیاد از طلاب علوم دینی در اثر شکستگی سر و دست و پا تحت معالجه بودند. از عده مفقودین در این حادثه هنوز اطلاعی به دست نیامده. بازماندگان چندین نفر کشته هنوز در این حادثه عزا دارند.

فیلم: حمایت روزنامه آیندگان از اسرائیل

داریوش همایون با تأسیس روزنامه آیندگان به دیدار مئیر عزری نماینده سیاسی رژیم صهیونیستی در ایران رفت. او با درخواست مالی از این رژیم متعهد شد درصورت حمایت، از منافع صهیونیستها در برابر اعراب حمایت خواهد کرد. اولین شماره این روزنامه در 5 آذر 1346 منتشر شد و از همان ابتدا به تعریف از اسرائیل و پیروزی آنان در برابر اعراب پرداخت.

تهدید و تطمیع و تدارک سرباز و ...

امام خمینی مجالس عزا و دسته‌جات عزاداری را اصلی‌ترین راه مقابله با حکومت‌هایی که کمر به نابودی اسلام و روحانیت بسته بودند دانسته، از آنها برای ایجاد وحدت میان گروه‌های پراکنده مردم علیه ظلمِ حاکم استفاده می‌کرد.[1] طلاب جوانی که در محضر وی درس می‌خواندند، به عنوان ناشرین تفکر اسلامی در سراسر کشور موظف بودند برای احیای ارزش‌های اسلامی در پرتو رهبری امام خمینی آمادگی عمومی ایجاد کنند. به این ترتیب حکومت پهلوی دیگر نمی‌توانست نسبت به ماه محرم بی‌تفاوت باشد و تصور کند مراسم ایام عاشورا به سوگواری و سینه‌زنی محدود خواهد شد.

ساواک، بیمناک از «موقعیت آیت‌الله خمینی در مجامع روحانی»

با آغاز نهضت روحانیت و در حالی که مواضع امام در قبال مسائل جاری کشور بیش از پیش مورد توجه مردم و روحانیون قرار می‌گرفت، دشمنی و خصومت پهلوی نیز نسبت به وی فزونی می‌یافت. مردمی که سال‌ها در انتظار رهبری واجد شرایط مبارزه با استعمار و استبداد بودند، گم شده خود را یافته با او بیعت و علمای سراسر کشور اعلامیه‌هایی در تأیید مرجعیت امام منتشر کردند. اقدام روحانیون ایران در خارج از کشور نیز بازتاب داشته، به سرعت مورد تأیید بسیاری از روحانیون و مبارزین قرار گرفت.[1]

اوضاع و احوال در سه فقره

در گزارشی به تاریخ 6 اردیبهشت 1343 «فتوکپی سه فقره رونوشت اطلاعیه مورخه 22 /1 /43 »[1] مأمورینِ ساواک به اطلاع ریاست ساواک می‌رسد. اطلاعیه‌های یادشده به شرح زیر است: «چندین نفر از زن و مرد آمده بودند منزل آقاى خمینى، نامه‏هاى زیادى به ایشان دادند. نوشته‏اند شوهرهاى ما مرده‏اند. جوانان ما کشته شدند. آقاى خمینى تکلیف ما چیست؟ سرپرست نداریم. آقاى خمینى خیلى گریه کرد و ناراحت شده، آنهایى که وضع خوبى داشته بودند، احتیاج به چیزى نداشتند، آقاى خمینى حواله داد هر خانواده‏اى مبلغ یک هزار تومان پول بدهند.

ماجرای رفراندوم لوایح شش‌گانه شاه

چند هفته بعد از لغو تصویبنامه انجمن‌های ایالتی و ولایتی، در 19 دی‌ماه 1341 شاه اصول شش‌گانه خود را اعلام نمود. و به دنبال آن، دولت عَلَم اعلام کرد که در 6 بهمن همان سال لوایح شش‌گانه به رفراندوم گذارده خواهد شد. موضوع به آراء عمومی گذاردن لوایح شش‌گانه از نظر آقایان مراجع مبهم بود. حتی پیغام‌ها و توضیحاتی که مقامات دولتی برای توجیه رفراندوم ارائه نمودند، نتوانست از ابهام موضوع بکاهد.