امواجِ زِ خود رفته

در 7 آذر 1341 حجت‌الاسلام فلسفی در مسجد ارک تهران در خصوص جنبش روحانیت علیه لایحه انجمن‌های ایالتی و ولایتی سخنرانی نمود. بخشی از سخنان وی – آن‌چنان که مأمور ساواک گزارش داده - به شرح زیر است: «... به یاری خداوند سعی خواهیم نمود که بر این مشکل فائق شویم و نگذاریم بیش از این دولت خودسرانه با تنظیم تصویب‌نامه‌های قلابی مردم را بفریبد... روی هم رفته قدرت و نیرو بر دو قسم است یکی آنکه ریشه سطحی دارد و شاخ و برگ آن کوچک می‌باشد و مثل یک جنبش ساده فوراً پس...

فیضیه در گذر تاریخ

«فیضیه در گذر تاریخ» عنوان اثری است که به تازگی از سوی مرکز اسناد انقلاب اسلامی وارد بازار نشر شده است. این کتاب که به مناسبت یکصدمین سال باز تأسیس حوزه علمیه قم تهیه و تنظیم شده، به تشریح سرگذشت مدرسه فیضیه از بدو تأسیس در دوره سلجوقیان تا امروز به صورتی بسیار خلاصه پرداخته است. بر اساس آنچه که در پیشگفتار کتاب آمده، هدف از تدوین این اثر عبارت است از: 1- روشن ساختن پیشینه مدرسه فیضیه؛ 2- شناساندن شاکله ساختاری این بنا؛ 3- شناخت کارگزاران...

اوضاع تبریز در آستانه عاشورای سال 1342

اوضاع تبریز در سال 42 بسیار ناآرام بود. سخنرانی‌ها همچنان ادامه داشت،‌ مردم و شخصیت‌ها نقل بیانات مراجع و گرم نگه داشتن مجالس را وظیفه خود قرار داده بودند. روز عاشورا روحانیت راهپیمایی بی‌نظیری را در تبریز تدارک دیدند، که در آن آیت‌الله شهید قاضی طباطبایی و مرحوم آیت‌الله حاج میرزا حسن انگجی، به همراه بسیاری از بزرگان و علمای دیگر حضور داشتند. این راهپیمایی از مدرسه طالبیه شروع شد، در طول بازار بزرگ تبریز ادامه پیدا کرد و در تیمچه مظفریه خاتمه...

محکومیت به جُرمِ مسلمانی...

6 آذر 1342 آیت‌الله طالقانی که در زندان به سر می‌برد، به نامه آیت‌الله محمدهادی میلانی - مورخ 8 آبان - چنین پاسخ داد: «... راستی رفتار هیئت حاکمه که به نام اسلام و سرمایه‌های مسلمانان حکومت ‌می‌کنند با مردم مسلمانی که جز بیان اصول و فروع اسلام و خدمت به مردم هدفی ندارند مورد تعجب است.... دادستان خود را نماینده مردم مسلمان ‌می‌نمایاند ولی با همه درخواست‌ها و اعتراضات جریان محکمه را در معرض قضاوت مردم قرار نمی‌دهند و جز عده محدودی را به این اطاق دربسته...

دشمن مشترک

ساواک در گزارشی به تاریخ 4 آذر 1341 می‌نویسد: «اخیراً آیت‌الله میلانی متن تلگرافی که به آقای علم نخست‌وزیر نموده بود با دستخط خود چاپ و منتشر کرده که به ضمیمه تقدیم می‌گردد.[1]... بطوری که روحانی دبیر دبیرستان‌های تهران و عضو انجمن اسلامی دانشجویان اظهار می‌داشت علت این که انجمن اسلامی دانشجویان ذیل برگه اعلامیه آیت‌الله میلانی را امضاء کرده‌اند روی این است که ما برای از بین بردن دولت‌ها [با] هر دسته مخالف هماهنگی خواهیم کرد و به این جهت چون علماء...

تبریز، همراه نهضت؛ از مشروطه تا امام خمینی

آیت‌الله موسوی تبریزی – دادستان کل انقلاب در دهه 60 - در خاطرات خود در خصوص پانزده خرداد در تبریز می‌گوید: ‌‌«جمع زیادی از مردم تبریز بعد از مطلع شدن از دستگیری امام به خانه آقای قاضی[1] رفتند‌‎ ‎‌به‌طوری که تمام کوچه‌های اطراف منزل ایشان مملو از جمعیت شد و مردم با سردادن‌‎ شعارهای انقلابی به دستگیری امام اعتراض کردند. مرحوم قاضی با حضور در بین‌‎ جمعیت از آنها خواست که آرامش خودشان را حفظ کنند تا دستور مراجع از قم برسد.‌‎ ‎‌این تجمع...

فرقه بهاییت، پیدایش، اوج و فرود

بخش اول
در نیمه دوم قرن سیزدهم، هم‌زمان با دوره دوم حکومت قاجار، در ایران فرقه‌ای به رهبری «علی‌محمد شیرازی» پدید آمد که بعدها عنوان «بابیه» به خود گرفت و رهبر آن «باب» نامیده شد. علی‌محمد در ابتدا خود را باب امام عصر می‌دانست اما پس از مدتی خود را حجت و مهدی موعود خواند و سخنانی گفت و نوشت که بی‌شباهت به دعوی الوهیت نبود. با مرگ «سیدکاظم رشتی»، از معروف‌ترین عالمان شیخیه، گروهی از شیخیه نیز به باب پیوستند. باب در 1260 ق خود را قائم منتظر...

«صدها قبیل بروجردی»

ساواک در گزارشی به تاریخ 2 آذر 1341 می‌نویسد: «صبح روز جمعه 2 /9 /41 عده‌ای از طبقات مختلف تهران روحانیون، بازاریان، کارگران، اصناف، آذربایجانیان مقیم تهران، دانشجویان، به قم رفته در منزل آیت‌الله شریعتمداری، [آیت‌الله]گلپایگانی، [آیت‌الله]خمینی، [آیت‌الله]شهاب‌الدین نجفی، [آیت‌الله]شاهرودی اجتماع کرده و پشتیبانی خود را از مبارزات روحانیون[1] اعلام داشتند و وفاداری خود را به ادامه مبارزات اعلام کردند... عده‌ای از آذربایجانیان مقیم تهران به منزل...

امام خمینی؛ زندگی، شخصیت، اندیشه و عمل

یکی از آثار جامعی که تاکنون درباره زندگی امام خمینی(ره) منتشر شده، کتابی است با عنوان «امام خمینی؛ زندگی، شخصیت، اندیشه و عمل». این کتاب که توسط مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی به چاپ رسیده در حقیقت خلاصه‌ای از مجموعه ۱۰ جلدی «دانشنامه امام خمینی» است که پیش از این با تلاش حجت‌الاسلام سیدضیاء مرتضوی و طی یک دوره ۱۵ساله گردآوری و تنظیم شده است. کتاب «امام خمینی؛ زندگی، شخصیت، اندیشه و عمل» در برگیرنده مهمترین بخش‌های دانشنامه و...

این نوارها را برای چه ضبط می‌کنید؟

من [محمدرضا ابوالاحراری] از زمان کودکی همراه با مرحوم پدرم در مسجد (مسجد جامع) رفت و آمد داشتم و از همان زمان کودکی هم با مرحوم شهید دستغیب آشنایی پیدا کردم. در زمانی که برنامه مبارزات و روحانیت به رهبری آیت‌الله خمینی شروع شد، شب‌های جمعه تمام روحانیون شیراز، از تمام مساجد در این مسجد (مسجد جامع) جمع می‌شدند و آیت‌الله دستغیب به عنوان سخنگوی جامعه روحانیت بود؛ بعد از این که مرحوم آقای سیدابوالحسن دستغیب دعای کمیل را می‌خواندند، به منبر می‌رفتند و...