هفت هزار روز تاریخ ایران و انقلاب اسلامی

اعظم حسینی

کتاب «هفت هزار روز تاریخ ایران و انقلاب اسلامی» به کوشش بخش خاطرات بنیاد تاریخ، زیر نظر غلامرضا کرباسچی در سال 1371 ش به چاپ رسید.
کتاب حاضر در دو جلد تدوین یافته است. جلد اول که 591 صفحه را  به خود اختصاص داده حوادث و وقایع ایران و رخدادهای مربوط به انقلاب اسلامی را از 1 فروردین 1339 تا 29 اسفند 1352 را به صورت روزشمار  منعکس نموده است. جلد دوم نیز از 1 فروردین 1353 همین حوادث و وقایع را پی گرفته و همزمان با پیروزی انقلاب اسلامی در 22 بهمن 1357 به  مطالب این جلد خاتمه داده است. اثر حاضر تاریخ هر رویداد را به شمسی، قمری، و میلادی بیان کرده و کتاب فاقد عکس و فهرست اعلام می‌باشد.
گفتنی است بنیاد تاریخ انقلاب اسلامی ایران در یادداشتی که به عنوان ناشر در ابتدای جلد اول توضیحاتی ارائه نموده است به این نکته اشاره کرده که جلد سوم این مجموعه مشتمل بر  23 بهمن 1357 تا خرداد 1358 به یاری خداوند متعاقبا چاپ و منتشر خواهد شد. و این مجموعه به صورت روزشمار از رحلت حضرت آیت‌الله العظمی بروجردی شروع شده و تا خرداد 1358 را که مجموعا حدود هفت هزار روز می‌باشد، در بر خواهد گرفت.
مولف در تدوین این اثر از منابع و مآخذ‌های بسیاری سود جسته  پایان جلد دوم فهرستی از کتاب‌ها، روزنامه‌ها، مجلات، نشریات و مطبوعات را ذکر نموده است. که به تعدادی از آنها به شرح زیر است.
1- روزنامه اطلاعات از سال 1339 تا 1358
2- روزنامه کیهان از سال 1339 تا 1358
3- روزنامه جمهوری اسلامی
4- روزنامه آیندگان
5- مجله تلاش از سال 1347 تا 1355
6- مجله مکتب تشیع
7- مجله 15 خرداد شماره ‌های صفر و یک
8- کتاب گاهنامه پنجاه سال شاهنشاهی ایران –  جلد 1 و 2 و 3
9- کتاب کیهان سالانه – نشر روزنامه کیهان
10-  کتاب اطلاعات سالانه – نشر روزنامه اطلاعات
11-  کتاب یادواره نهضت اسلامی –  نشر ارشاد اسلامی اصفهان
12-  کتاب وقایع 25 ساله ایران
13- کتاب 444 روز – نشر فرهنگی رجا
14-  آرشیو بخش خاطرات بنیاد تاریخ انقلاب اسلامی
15- آرشیو ویژه بخش رجال بنیاد تاریخ انقلاب اسلامی

صفحات 50 تا 215  کتاب به وقایع مهم سال‌های 1340 تا 1343 ش پرداخته و زمینه‌ها و پی‌آمدهای نهضت 15 خرداد را در بر دارد از مهمترین رویدادهای این چهار ساله به این موارد می‌توان اشاره کرد:
 10 /1 /1340: رحلت آیت‌الله بروجردی پیشوای شیعیان جهان در قم، ارسال تلگرام تسلیت شاه به آیت‌الله حکیم، حضور شریف امامی – نخست‌وزیر – در مراسم تشییع و تدفین آیت‌الله بروجردی و دیدار وی با آیت‌الله مرعشی نجفی
19 /2 /1340 : فرمان شاه مبنی بر انحلال مجلسین، معرفی کابینه علی امینی به شاه
19 /10 /1340: تصویب لایحه اصلاحات ارضی در جلسه هیأت دولت به ریاست علی امینی.
26 /4 /1341 استعفای دولت علی امینی
14 /7 /1341 تصویب لایحه انجمن‌های ایالتی و ولایتی در هیأت دولت که از بندهای این لایحه، حذف قسم به قرآن،  حذف قید اسلام برای انتخاب شوندگان و آزادی بانوان برای شرکت در انتخابات می‌باشد.
10 /9 /1341 : لغو تصویب‌نامه لایحه انجمن‌های ایالتی و ولایتی از سوی دولت، چراغانی منزل آیت‌الله نجفی به مناسبت لغو لایحه انجمن‌های ایالتی و ولایتی، انتشار دومین اعلامیه نهضت آزادی ایران در پشتیبانی از قیام روحانیت علیه انجمن‌های ایالتی و ولایتی.
6 /11 /1341 : برگزاری رفراندوم لوایح ششگانه (انقلاب سفید) بخشیدن باقی مانده روستاهای مزروعی موروثی خاندان پهلوی از سوی شاه به کشاورزان
22 /12 /1341: تحریم عید سال 1342 از سوی حضرت آیت‌الله العظمی خمینی و مراجع وقت به علت عزادار شدن مسلمین به دلیل مصیبت وارده از تصویب و اجرای مواد به اصطلاح انقلاب سفید شاه .
2 /1 /1342: هجوم وحشیانه مأموران رژیم به مدرسه فیضیه و مدرسه طالبیه تبریز و منزل آیت‌الله قمی در مشهد، اعلام رژیم شاه به مراکز درمانی قم مبنی بر عدم پذیرش مجروحین و مصدومین مدرسه فیضیه.
13 /3 /1342 : سخنرانی تاریخی امام در عصر روز عاشورا در مدرسه فیضیه، خنثی شدن توطئه رژیم برای تحریک جوانان اوباش تهران علیه مراسم روز عاشورا توسط مرحوم طیب، برپایی مراسم عاشورای حسینی در شهرهای مختلف با ویژگی خاص بی‌سابقه نسبت به سال‌های قبل.
15 /3 /1342: دستگیری حضرت آیت‌الله العظمی خمینی و چند تن از علما توسط رژیم، تظاهرات خونین مردم در سراسر کشور به ویژه در شهرهای قم، تهران، مشهد، شیراز، قزوین، کاشان و ورامین در حمایت از نهضت و اعتراض به دستگیری امام خمینی، انتشار اعلامیه‌های جداگانه از سوی مراجع و روحانیون به منظور اعلام پشتیبانی از آیت‌الله خمینی.
15 /4 /1342 : طیب حاج رضائی به اتهام دست داشتن و همچنین تحریک و تامین مخالفین در واقعه پانزده خرداد باز داشت شد
4 /5 /1342: آیت‌الله العظمی خمینی به خانه‌ای در داودیه تهران منتقل شد. در این انتقال از زندان به حصر، برخی از محدودیتها برای ایشان مرتفع شد.
26 /6 /1342: مطبوعات نوشتند: برای اولین بار در تاریخ مشروطیت (58 ساله)، در ایران، امروز زنان در کنار مردان به پای صندوق‌های رأی رفتند.    
18 /1 /1343 : آزادی امام خمینی و بازگشت به قم، شایعه‌سازی روزنامه‌ها مبنی بر سازش امام خمینی با رژیم.
24 /2 /1343: انتشار مقاله «اتحاد مقدس» در روزنامه اطلاعات مبنی بر سازش امام خمینی با رژیم، فرستادن نماینده نخست‌وزیر برای عذرخواهی به محضر آیت‌الله خمینی.
4 /8 /1343 : سخنرانی تاریخی امام خمینی درباره رد کاپیتولاسیون
13 /8 /1343 دستگیری و تبعید امام خمینی به ترکیه، انتخاب جانسون به ریاست جمهوری آمریکا، بازداشت حاج سید مصطفی خمینی.
1 /11 /1343 : ترور حسنعلی منصور، نخست‌وزیر ، توسط محمد بخارایی.     
همانطور که ذکر شد غلامرضا کرباسچی برای تدوین کتاب هفت هزار روز شیوه‌ای غیر تحلیلی را در تاریخ‌نگاری برگزیده و بدون ارائه هیچ تحلیل، فقط به نقل اخبار اکتفا کرده است. این شیوه تاریخ نگاری، پژوهشگران را با حجم گسترده‌ای از اخبار متوالی روبرو کرده و به خود تحلیلی را در ذهن خواننده ایجاد می‌کند به این ترتیب، پژوهشگران تاریخ، با دنبال کردن اخبار یک برهه تاریخی و با مطالعه و بررسی‌های تحلیلی دیگر، شناخت عمیق‌تری به وقایع تاریخی پیدا می‌کند. 

 
تعداد بازدید: 7698