جمال غلامی
جلد اول کتاب «خاطرات آیت الله سید کاظم نور مفیدی» به قلم غلامرضا خارکوهی در چهار صد و بیست و چهار صفحه برای نخستین بار در بهار 1386ش از سوی انتشارات مرکز اسناد انقلاب اسلامی به چاپ رسیده است.
در تاریخ انقلاب اسلامی علما، و روحانیون نقشآفرین را میتوان به چند گروه تقسیم کرد که هر یک از آنها در جایگاه خود، کارکرد ویژهای جهت تحقق اهداف نهضت اسلامی به رهبری امام خمینی داشتهاند. یکی از این گروهها شامل شخصیتهایی بود که در شهرستانها محور مبارزات سیاسی بودهاند. ازجمله این افراد میتوان به آیات عظام دستغیب در شیراز، صدوقی در تبریز، خادمی و طاهری اصفهانی در یزد، محلاتی در اصفهان و «آیت الله سید کاظم نورمفیدی» در گرگان اشاره کرد.
آیت الله نورمفیدی در سال 1319ش در گرگان به دنیا آمد. او پس از طی دورهی ابتدایی، در پائیز سال 1331ش به تحصیل در حوزهی علمیهی گرگان پرداخت و در سال 1335ش به امام خمینی (ره)، به جمع مریدان مخلص ایشان پیوست و در مناسبت هاي مختلف به بيت امام (ره) رفت و آمد داشت. پس از فوت حضرت آيت الله بروجردي ، مُبلّغ مرجعيت امام بود و تنها رساله ي ايشان را ، با آن كه ممنوع بود ، پخش مي كرد . او با شروع نهضت از فعالان حركت اسلامي مردم ايران به شمار مي رفت. وی دارای پیشینه مبارزاتی همچون زندان، شکنجه، تبعید وتهدید است. وی پس از پیروزی انقلاب اسلامی عهده دار كميته انقلاب گرگان شد.
در اوايل سال 1358 با حكم شخص امام به عنوان امام جمعه و نماينده آن حضرت در گرگان منصوب گرديد. اين حكم در سال 1361 بار ديگر با حوزه اختيارات وسيع تري مورد تأكيد قرار گرفت. وي همچنين سه دوره با راي قاطع مردم به مجلس خبرگان راه يافت.
او از همان اوايل انقلاب با الهام از تعاليم و سيره اهل بيت عليهم السلام و فرمايشات رهبركبير انقلاب و با درايت و تدبير خاص خويش به مسئله وحدت شيعه و سني توجه خاصي مبذول داشت و روابط صميمانه اي را كه با اهل سنت منطقه تركمن صحرا از قبل از انقلاب آغاز كرده بود تعميق و توسعه بخشيد .
با شروع جنگ تحميلي اويكي از پشتيبانان اصلي رزمندگان دفاع مقدس بود و بارها با حضور در جبهه هاي جنگ حق عليه باطن ، به ويژه در بين رزمندگان لشكر 25 كربلا ، مايه دلگرمي آنان مي شد.
يكي از دل مشغولي هاي اصلي او توسعه منطقه گرگان در همه ي ابعاد بوده است . توسعه علمي، اقتصادي و گسترش مراكز علمي و آموزش عالي و واحدهاي صنعتي، برقراري آرامش و امنيت در همه ي زمينه ها اولويت اصلي برنامه هاي او بوده است. بر اين اساس خود نيز بنيان گذار مراكز علمي و فرهنگي بزرگي شد. حوزه علميه امام خميني، مدرسه علميه الزهرا و مؤسسه فرهنگي ميرداماد، كه هريك منشأ خدمات ارزنده اي بوده اند ، نمونه هاي بارز اين مراكز به شمار مي آيند. همچنین اقدام به تاسيس موسسه اي با اجازه شخص امام (ره) نمود تا با فعاليت هاي سالم اقتصادي بتواند درآمدهاي آن را در امور فرهنگي و ديني و خدمات عام المنفعه صرف نمايد
از جمله خدمات عام المنفعه ايشان مي توان به ساخت مراكز آموزشي و درماني ، بازسازي مساجد و حسينيه ها در نقاط مختلف استان، تاسيس صندوق هاي قرض الحسنه ويژه طلاب و دانشجويان اشاره كرد.
پس از رحلت جانگداز رهبر كبير انقلاب بار ديگر به حكم مقام معظم رهبري، حضرت آيت ا... خامنه اي به سمت نماينده ولي فقيه در استان و امام جمعه گرگان منصوب شد و با همان اختيارات مشغول خدمت به مردم گرديد.
مي توان گفت كه ايشان پرچمدار مبارزه با رژيم در منطقه مازندران و گرگان بود و در ترويج مرجعيت امام و توزيع رساله و اعلاميه هاي حضرت امام نقش پيشتاز و مؤثري داشت . به همين جهت بارها از سوي ساواك قم در گرگان مورد تعقيب قرار گرفت و احضار شد.
بازگشت نورمفیدی از قم به گرگان موضوع مهمی در تاریخ انقلاب اسلامی این شهر است.
ضرورت بازگویی و ثبت خاطرات آیت الله نورمفیدی - که در نوع خود خاطرات بسیار ارزشمندی است - ایجاب نمود تا غلامرضا خارکوهی مقدمات مصاحبه با ایشان را فراهم نماید. او پس از ضبط و گردآوری خاطرات، با مراجعه به منابع متعدد و استفاده از اسناد بر جای مانده از ساواک، کتاب حاضر را پس از ذکر مقدمه در یازده فصل به نگارش درآورده است. مطالب کتاب دربرگیرندهی خاطرات نورمفیدی از دوران طفولیت و کودکی تا پیروزی انقلاب اسلامی در 22 بهمن 1357 میباشد. این کتاب جلد اول از مجموعهی دو جلدی خاطرات آیت الله نور مفیدی است.
خارکوهی در این کتاب تلاش مینماید آیت الله نورمفیدی را که در گرگان استقرار یافته بود بعنوان موتور محرکهی انقلاب در این منطقه معرفی نماید.
در فصل اول به اصل و نسب خانوادگی، پدر و مادر و وجه تسمیهی آیت الله نورمفیدی اشاره شده است.
فصل دوم کتاب به خاطرات دوران کودکی نورمفیدی، تولد ایشان، شغل پدر و مادر و وضعیت زندگی، توصیف اوضاع مدارس علمیهی گرگان و تحصیلات اولیهی ایشان پرداخته است.
خاطرات فصل سوم از پائیز 1331ش و چگونگی ورود آیت الله نورمفیدی به مدرسهی علمیهی عمادیه گرگان و توصیف فضای حاکم بر آن آغاز شده است و در ادامه از عزیمت ایشان به حوزهی علمیهی مشهد در سال 1335ش، اولین دیدار و آشنایی با رهبر معظم انقلاب آیت الله خامنهای، ادامهی تحصیلات ایشان در حوزهی علمیهی قم، سخن بهمیان آمده است.
در فصل چهارم به ازدواج نورمفیدی و اولین سفرهای تبلیغی به شهرهای کاشان، آشتیان، تویسرکان و زرند ساوه اشاره شده است.
از آغاز نهضت اسلامی تا تبعید حضرت امام، عنوان فصل پنجم کتاب است. در این فصل خاطرات راوی در خصوص فوت آیتالله کاشانی، شروع نهضت حضرت امام(ره) و مبارزه با قضیهی انجمنهای ایالتی و ولایتی، سفر شاه به قم، فاجعهی فیضیه و قضایای 15 خرداد 1342، کاپیتولاسیون و تبعید امام به ترکیه بیان شده است.
حکومت پهلوي پس از شکست در قضيه انجمن هاي ايالتي و ولايتي(سال 1341) برنامه انقلاب سفيد خود را با زور سرنيزه و دميدن در بوق و کرنا به اجرا درآورد. حضرت امام خميني به مخالفت جدي با اين برنامه پرداخت و آن را تحريم نمود. در نتيجه مردم از اين رفراندوم استقبال نکردند. اندکي بعد عيد نوروز فرا رسيد و امام عيد آن سال را عزاي عمومي اعلام کرد. در دوم فروردين1342مراسم سالروز شهادت امام جعفرصادق(ع) در قم مورد هجوم کماندوهاي رژيم شاه واقع شد. سپس محرم آن سال عرصه افشاگري هاي امام و روحانيان مبارز بر ضد سلسله يزيدي پهلوي گرديد.
مهمترين برگ خونين سال1342واقعه دلخراش 15خرداد بود. در چنين شرايطي حقانيت مبارزات امام بيش از پيش به اثبات رسيد. استمرار مجاهدت هاي معظم له با رژيم شاه موجب شد تا بالاخره سازمان امنيت کشور(ساواک) ايشان را در 13آبان 1343به بهانه مخالفت با لايحه ننگين کاپيتولاسيون دستگير و به ترکيه تبعيد نمايد. از آن پس، به رغم مشکلات شديد امنيتي، ياران امام در مناطق گوناگون کشور از جمله استان گلستان به مبارزات خود ادامه دادند و به هر طريق ممکن به افشاي چهره خونخوار و ضد اسلامي شاه پرداختند. در گرگان دو نفر از روحانیان انقلابی اطلاعیههایی در تحریم این رفراندوم تهیه کردند و در سطح شهر به ویژه مساجد و مراکز عمومی توزیع نمودند.
آیتالله سیدکاظم نورمفیدی در این باره میگوید:
«اینجانب چند روز قبل از رفراندوم با همکاری یکی از روحانیون دستنوشتههایی را مبنی بر تحریم رفراندوم از ناحیه امام و مراجع تهیه کردیم و در شرایط بسیار خفقانآمیز و کنترل شده آن دوره از طرف دستگاه جبار، آنها را در سطح شهر گرگان و در میان مساجد مراکز عمومی پخش کردیم که ساواک متوجه شد و سخت به تکاپو افتاد، ولی ما سرنخی از خود به جای نگذاشته بودیم و بالاخره هم ساوک متوجه نشد که این حرکت کار چه کسی بوده است.»
در فصل ششم مرجعیت حضرت امام و موانع نهضت ایشان بررسی شده است. بعد از فوت آیتالله یروجردی یکی از مسائل بسیار مهم معرفی مرجعیت امام خمینی(ره) و تحکیم آن در جامعه بوده است. نورمفیدی یکی از کسانی است که علیرغم خطرات موجود، در این راه سعی و تلاش فراوانی نموده است. آنطور که ایشان میگوید امام(ره) برای از میان برداشتن موانع مرجعیت در دو جبهه مبارزه میکرد.
یکی، مبارزه با شاه و عوامل حکومت و دیگری برخورد با عوامل و افکار خشگ و متحجر درون حوزههای علمیه بود که این مبارزه به مراتب سختتر از مبارزه با شاه و حامیانش بود. چون آنها به جای آنکه امام را کمک نمایند، با حرفهایی که میزدند و کارهایی که میکردند در مقابل نهضت امام مانعتراشی میکردند.
جریان انجمن حجتیه و اشاره به موضع گیریهای سیاسی آقای شریعتمداری از دیگر مطالب این فصل است.
فصل هفتم خاطرات آیتالله نورمفیدی از تبعید امام در سال 1343ش تا بازگشت ایشان به گرگان در سال 1354ش را شامل شده است. وی زمانی که در قم ساکن بود با سفرهای مکرر به گرگان، مردم انقلابی گرگان را از اخبار و اطلاعات سیاسی مطلع میساخت و به همین دلیل از سوی عوامل ساواک در تمام شهرها تحت کنترل و مراقبت بود.قتل آیتالله شمسآبادی، ویژگیهای استاد مطهری و بحث مرحوم دکتر علی شریعتی از عناوین دیگر این فصل است.
فصل هشتم فعالیتهای صورت گرفته در گرگان از بازگشت آیتالله نورمفیدی تا اوجگیری نهضت اسلامی را تدوین نموده است. ازجمله ماندن در گرگان و بازسازی مسجد حاجآقا کوچک، پخش اعلامیه و توزیع رسالهی امام در میان مردم، شرکت در جلسات و محافل سیاسی گرگان برخی از مطالب این بخش است.
فصل نهم به خاطرات مربوط به رحلت حاجآقا مصطفی خمینی و اوجگیری نهضت اسلامی اختصاص یافته است.
در فصل دهم میتوان خاطرات دستگیری و تبعید آیتالله نورمفیدی از گرگان را مطالعه کرد.
همزمان با شروع دوباره نهضت در شهرهاي قم و تهران و چند شهر بزرگ ايران، ايشان با همكاري علماي مبارز شهر به سازماندهي تظاهرات مردمي عليه رژيم پرداخت . آتش خشم مردم آن ديار فراگير شد. تا اينكه وي به دستور شخص شاه به تبعيد از گرگان به مدت 2 سال محكوم شد . سرانجام پس از گذراندن مدتي از محكوميت در شهرهاي بندرلنگه و مريوان با فشارهاي مردمي آزاد گرديد.
فصل یازدهم کتاب خاطرات مربوط به بازگشت ایشان به گرگان تا پیروزی انقلاب اسلامی را در برگرفته است.
نویسنده در انتها با آوردن اسناد و فهرست تفصیلی آن، تصاویر راوی، فهرست منابع و فهرست اعلام کتاب را به پایان رسانده است. کتاب «خاطرات آیت الله سید کاظم نور مفیدی» در 3000 نسخه انتشار یافته است.
جلد دوم کتاب خاطرات آیت الله نور مفیدی، آنطور که شواهد نشان می دهند، قرار است خاطرات پس از انقلاب این روحانی مبارز را بررسی نماید.
تعداد بازدید: 4902