تهران و قم، آماده مبارزه شدید با حکومت پهلوی

جعفر گلشن روغنی

06 فروردين 1397

ساواک در گزارشی محرمانه با عنوان «اقدامات روحانیون» در 6 فروردین 1342 آورد که: «بین روحانیون و بازاری‌ها شایع شده که [دوم فروردین 1342] عده‌ای از افراد پلیس و کماندو و گارد شاهنشاهی، هنگامی که شیخ انصاری واعظ، در مدرسه فیضیه قم مشغول وعظ و انتقاد از دولت بوده، به مدرسه مذکور ریخته و با چوب‌دستی به طلاب حمله کرده و شیخ انصاری را از منبر پایین کشیده و به مشارالیه و آیت‌الله گلپایگانی و... اهانت کرده، حجرات طلاب را خراب نموده و در و پنجره آنها را شکسته و حتی اموال و اثاثیه آن را غارت کرده‌اند و در نتیجه دو نفر از طلاب کور شده و در حدود 70 نفر نیز شدیداً مضروب و مصدوم و دست و پای آنها شکسته و در بیمارستان قم بستری گردیده‌اند و مأمورین پلیس قم نیز که از مهاجمین در لباس سیویل بوده‌اند، حمایت نموده و سنگ و آجر بر سر طلاب و روحانیون می‌ریخته‌اند.» این گزارش در ادامه، از تشکیل جلسه فوری ائمه جماعت در منزل آیت‌الله سید احمد خوانساری در تهران خبر می‌دهد که طی آن قرار می‌شود تصمیمات شدیدی برای مبارزه با اقدامات دولت حکومت پهلوی گرفته شود؛ مانند اینها که: تمام مساجد تعطیل و هیچ یک از ائمه جماعت به مسجد نخواهند رفت. اعلامیه‌هایی صادر می‌شود که شدیداً به اعمالی که در قم نسبت به روحانیون و طلاب شده اعتراض نموده و تذکر داده‌اند که روحانیون و طلاب ایران صدای خود را به دنیای آزاد خواهند رساند و از ملل آزاد جهان کمک می‌طلبند و از تمام مسلمین استعانت خواهند کرد. دعوت مراجع قم به ایستادگی و این که تا پای جان از آنها پشتیبانی خواهد شد. تصمیاتی جهت تعطیلی بازار تهران گرفته شده است. ارسال تلگرامی خطاب به شیخ شلتوت، رئیس دانشگاه الازهر قاهره و اعلام این که در ایران نسبت به روحانیت و مذهب اهانت و بدرفتاری شدیدی می‌شود. در بخش دیگری از این گزارش آمده بود که «مردم قم از اقدامات مأمورین شدیداً عصبانی بوده و بدگویی می‌کنند و... تمام نمازها را تعطیل کرده‌اند، حتی آیت‌الله مرعشی نجفی هم نماز خود را تعطیل کرده و نماز نمی‌رود و مدرسه فیضیه در تصرف پلیس است. اخبار حادثه قم به وسیله مسافرین که در قم بودند، به تمام شهرستان‌ها برده می‌شود و صبح امروز نیز عکاسان و مخبرین جراید و خبرگزاری‌های خارجی از مدرسه فیضیه و خرابی حجرات عکسبرداری کرده‌اند. اعلامیه‌های علمای تهران هم تا عصر سه‌شنبه (امروز) صادر خواهد شد. در قم بین روحانیون شایع بوده که بهائی‌ها پول زیادی در اختیار اعلیحضرت گذارده‌اند و... [وی] تضعیف روحانیت و سرکوبی روحانیون را تضمین نموده و حتی اذان ظهر و تلاوت قرآن از رادیو ایران حذف شده است. روحانیون در تهران و قم خود را کاملاً آماده مبارزه شدید با دولت نموده‌اند و آیت‌الله بهبهانی اظهار می‌داشت عده زیادی از روحانیون و طلاب پیغام داده‌اند که حتی حاضر به کشته شدن می‌باشند و خود را آماده هر نوع گرفتاری و ناراحتی و یا شکنجه نموده‌اند.» در بخش انتهایی گزارش هم با اشاره به شایعه‌ای، آمده بود: «روحانیون اظهار می‌دارند که چون آمریکایی‌ها امتیاز نفت قم را نگرفته‌اند، و فقط حوزه علمیه قم و روحانیون مانع تأسیس پالایشگاه در قم هستند، لذا اعلیحضرت با اخذ مبالغ زیادی تضمین نموده‌اند که شهر قم را از آخوند و روحانیون خالی خواهند کرد و اقداماتی هم که در تهران و قم و سایر شهرستان‌ها علیه روحانیون صورت می‌گیرد، بیشتر برای تضعیف حوزه علمیه قم و خارج کردن روحانیون از این منطقه است.»[1]

 
تعداد بازدید: 1174