اعزام طلاب به سربازی، موضوع جلسه کمیسیون اکو

جعفر گلشن روغنی

05 ارديبهشت 1397

دستور دولت حکومت پهلوی برای اجرای قانون اعزام طلاب علوم دینی به سربازی و سپس بازداشت و اعزام تعداد زیادی از طلبه‌ها به سربازی، سبب شد تا علما و مراجع و روحانیون بسیار، نسبت به این کار واکنش نشان دهند و آن را به منظور صدمه زدن به روحانیت و تقابل با افراد مذهبی تلقی نمایند. از این‌رو نامه‌ها، اعلامیه‌ها، تلگرافها و بیانیه‌ها و گفت‌وگوهای بسیاری در این باره صورت پذیرفت و در شمار بحثهای روز قرار گرفت. ساواک نیز بدین‌موضوع توجه داشت و واکنش‌های مختلف در این باره را رصد می‌کرد و گزارش می‌نمود. از جمله در 5 اردیبهشت 1342 هنگامی که کمیته اکو (یک سازمان اقتصادی منطقه‌ای) جلسه‌ای تشکیل می‌دهد و در این باره به بحث می‌پردازد، ساواک نسبت به آن واکنش نشان داده، دکتر فروزین رئیس اداره سوم از ماده 2 صورت‌جلسه یاد شده، رونوشت برمی‌دارد و آن را با مهر «خیلی محرمانه» گزارش می‌نماید. براساس این گزارش در آن جلسه مطرح شد که «اعزام طلاب به خدمت سربازی مجوزی به دست روحانیون داده است تا به وسیله این موضوع به تبلیغ علیه دولت پردازند. روحانیون در همه‌جا و هر محفلی این اقدام دولت را یک عمل خصمانه علیه روحانیت و تضعیف اسلام جلوه می‌دهند. در اعلامیه‌ها و در نامه‌های خود به نجف و کربلا نیز این موضوع را مبارزه دستگاه علیه اسلام و روحانیت ابراز داشته است. عده دیگری شایع ساخته‌اند که اصولاً تعداد زیادی از طلاب مفقود جمعی در قلعه فلک‌الافلاک خرم‌آباد زندانی هستند. کمیته اکو پیشنهاد می‌نماید که برای خنثی نمودن و بی‌اثر گذاشتن هر نوع تبلیغی در هر جایی تا آنجا که مقدور است و لطمه بر پرستیژ دولت وارد نمی‌آید، باید اقدام نمود. مسلم است که عده کثیری از ایرانیان دارای تعصبات مذهبی بوده و پیروی از عقاید روحانیون می‌نمایند. بنابراین اعزام تعداد محدودی طلاب به خدمت سربازی، اسلحه برنده‌ای به دست روحانیون و وعاظ داده... لذا پیشنهاد می‌شود که لااقل به وضع آنان نیز مانند مشمولین عادی طبق مقررات رسیدگی به عمل آید».

منابع: قیام پانزده خرداد به روایت اسناد ساواک، ج 2 (فیضیه)، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات، 1378 ش، ص 156؛ سیر مبارزات امام خمینی در آینه اسناد به روایت ساواک، ج 1 (نهضت امام خمینی تا قیام 15 خرداد 1342)، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، 1386 ش، ص 287.

 
تعداد بازدید: 1805