جامعه روحانیت ایران شرکت در انتخابات فرمایشی را جایز ندانست

جعفر گلشن روغنی

31 مرداد 1397

در 31 مرداد 1342 اعلامیه‌ای از سوی 28 نفر از روحانیون و علمای طراز اول شهرستان‌های مختلف ایران منتشر شد که به صراحت عدم شرکت در انتخابات دوره 21 مجلس شورای ملی را اعلام می‌کرد؛ اعلامیه‌ای که عنوان «جامعه روحانیت ایران شرکت در انتخابات فرمایشی را جایز نمی‌داند.» داشت و نام علمایی همچون سید حسین خادمی، سید مصطفی علم‌الهدی، محمدعلی حسینی نسابه، بحرالعلوم رشتی، سید محمود ضیابری، محی‌الدین حائری، علی‌ آل‌یقطین، سید عزالدین حسینی زنجانی، سید عیسی جزایری، علی‌اصغر صالحی کرمانی،‌ ابوالحسن رفیعی قزوینی، حسینعلی منتظری، ‌محمد صدوقی، روح‌الله خاتمی و عبدالله مجتهدی پای آن آمده بود. در این اعلامیه که امضاکنندگان آن را «قطعنامه» خوانده بودند، خطاب به «ملت مسلمان و ستمدیده ایران» نوشته بودند: «در جواب سوالات متعددی که به وسایل مختلف در موضوع انتخابات نموده‌اید علما و روحانیون وظیفه خود می‌دانند بدین‌وسیله نظریه خودشان را صریحاً ا علام دارند... حکومت ایران متکی به قانون اساسی است و تعطیل مجلسین از نظر قانون و به اعتراف هیئت حاکمه گناه بزرگی می‌باشد و علماء اعلام نیز به حکم وظیفه حمایت از عدالت با تبدیل حکومت اجتماعی به حکومت فردی جداً مخالفند و استقرار مشروطیت و حکومت ملی فقط با انتخابات صحیح و آزاد که با نظارت خود مردم انجام شود میسر است. ولی متأسفانه دستگاه موجود دست به تهیه مقدمات انتخاباتی زده است که اولاً با تصویبنامه‌های خلق‌الساعه مواردی از قانون انتخابات را تغییر داده و بر حسب اصل 27 متمم قانون اساسی تصویب‌نامه‌هایی که به تصویب مجلسین و علما طراز اول نرسیده باشد، باطل و ارزش قانونی نخواهد داشت. ثانیاً آئین‌نامه جدید انتخابات که ساخته و پرداخته خود دستگاه است،‌ علاوه بر این که قانونیت ندارد... به شکلی ترتیب داده شده که کمترین نظارتی از طرف مردم به جریان امر ممکن نیست... ثالثاً انتخابات باید در محیط آرام و آزاد انجام شود. در صورتی که در حال حاضر محیط ایران محیط خفقان و اختناق شده و هر نوع آزادی از مردم مسلمان این مملکت... سلب شده، نه اجتماع و سخنرانی آزاد و نه روزنامه آزاد دارند. منازل مراجع تقلید و علمای اعلام تحت مراقبت شدید و محاصره واقع شده و مردم از ملاقات و مراجعه به آنها ممنوع. حضرت آیت‌الله خمینی مدظله را یک روز فقط به منظور تخدیر اعصاب مردم و صحنه‌سازی از زندان آزاد کردند، ولی بلافاصله ایشان را محصور نمودند و در حقیقت از زندانی به زندان دیگر منتقل شدند.» در ادامه با اشاره به فضای امنیتی و پلیسی حاکم بر جامعه و عدم امکان انتقاد و زیر سوال بردن اقدامات حکومتی، نتیجه گرفته شده بود که «با این وضع حاضر هم‌اکنون نتیجه انتخابات معلوم است و به‌طور یقین پیش‌بینی می‌شود 100٪ افراد فاسد و مزدور از صندوقها بیرون خواهند آمد و شرکت مسلمانان و متدینین در انتخاباتی که با اعمال نفوذ توأم و در محیط وحشت و خفقان انجام می‌شود، جز تضییع وقت ثمری نخواهد داشت... [و شرکت در انتخابات] موجب تقویت دستگاه جبار و سرپوشی برای جرایم و قانون‌شکنی آنان و مسلماً مخالف دستورات شریعت اسلام است.»

* سیر مبارزات امام‌خمینی^(ره) در آینه اسناد به روایت ساواک، ج 2(قیام پانزده خرداد 1342 و پیامدهای آن - 1)، تهران، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی^(ره)، 1386ش، ص 154 ـ 156؛ قیام پانزده خرداد به روایت اسناد ساواک، ج4(دوران حصر)، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات، 1380ش، ص 72 ـ74.

 
تعداد بازدید: 1807