بازگرداندن اجباری آیت‌الله مرعشی نجفی به قم

جعفر گلشن روغنی

15 مهر 1397

پس از حضور چهار ماهه مراجع تقلید و علمای طراز اول شهرستانها در تهران، برای اعتراض علنی به حکومت پهلوی، حکومت تصمیم گرفت که در 15 مهر 1342 به هر صورتی که هست آنها را از تهران خارج و به شهرهای خودشان باز گرداند. از این‌رو از سوی مقامات امنیتی به مراجع تقلید اعلام شد که باید از تهران بروید. بر این اساس حکومت پهلوی، اجبار و زور و تهدید را به کار گرفت. آیت‌الله مرعشی نجفی را با هجوم به منزل در ساعت 5 صبح و نشاندن اجباری در صندلی عقب اتومبیل به همراه فرزندش و سه نفر محافظ، به سمت شهر قم حرکت دادند[1] که در ساعت 7 و 30 صبح به شهر وارد شدند[2] در حالی‌که «خودش نیز نمی‌دانسته که او را به کجا می‌برند تا این‌که به قم برده و پیاده نموده‌اند».[3] پس از ورود «تا ساعت 10 صبح به عنوان داشتن کسالت با کسی ملاقات ننمود ولی بعداً عده‌ای طلاب از ایشان دیدن نمودند».[4] سپس در نخستین اقدام اعتراضی بدین رفتار، اعلامیه‌ای خطاب به «ملت شرافتمند و با ایمان ایران و جهان» علیه اقدامات «حکومت سرنیزه» صادر نمود و طی آن اعلام کرد: «امروزه این مملکت برخلاف دیروز آن است زیرا تمام ملت ایران را صف واحد تشکیل داده و هیئت اسلامی با حرارت ایمان خود در مقابل تجاوز به حریم مقدس اسلام، شجاعانه مقاومت کرده و قلب آنان را مرتعش ساخته و آمادگی خود را در راه حفظ اصول و مبانی اسلام اعلام و از هیچ نوع ایذا و شکنجه و حبس و زجر متالم نگشته، در مقابل حوادث روز به روز افروخته‌تر و به عمال یهود و بیگانگان و دشمنان قرآن به چشم حقارت می‌نگرد». او سپس علیه مجلس شورای ملی نوشت که: ‌«مردم ایران از مجلس فعلی متنفرند، زیرا مجلس شورا فعلاً به صورت غیر شرعی و قانونی مبدل، و مفهوم انتخابات به معنی انتصابات درآمده و منصوبین آن بر خلاف مقررات اسلام از فتاوای مراجع تقلید سرپیچی کرده‌اند. با چنین وصف از نظر قانون نیز رسمیت نداشته و الزام‌آور نخواهد بود». آنگاه به چگونگی بازگشت خویش به قم اشاره کرده که: «هیئت حاکمه بداند تهدید و زور و وادار به تفرق نمودن علمای اعلام از تهران به شهرستانها و از تاریکی شب استفاده نمودن و به زور و جبر به قم و مشهد سوق دادن، موجب سستی و کوچک‌ترین خللی در اراده و اصل مبارزه آنها نخواهد بود و چنانچه در مدت اقامت چهارماهه خود در تهران گوشزد نموده‌ام که تا خواسته‌های مشروع روحانیت و ملت عملی نشده، ممکن نیست که مراجع عظام از نشر حقایق خودداری نمایند». او جملات پایانی اعلامیه خود را به وضع امام خمینی و آیت‌الله سید حسن قمی اختصاص داد که: «عالم روحانیت به دنبال اقدامات دینی و مجاهدات و سعی در استخلاص حضرت آیت‌الله آقای خمینی و آیت‌الله قمی دامت برکاتهم، از تعقیب هدف مقدس خویش خودداری نکرده و به مبارزات خود ادامه خواهد داد».[5]

 
تعداد بازدید: 989