نهضت امام خمینی
اجرای قانون اصلاحات ارضی در خراسان
زهرا رنجبر کرمانی
21 آذر 1399
روزنامه اطلاعات مورخ 21 /9 /1341 در خصوص سفر محمدرضا پهلوی به مشهد برای تحویل اسناد مالکیت کشاورزان در راستای اجرای قانون اصلاحات ارضی نوشت: «ساعت 9 صبح دیروز شاهنشاه برای اعطای اسناد مالکیت کشاورزان حوزه شهرستان‌های اسفراین، نیشابور و مشهد با قطار سلطنتی به مشهد تشریف فرما[!] شدند. ابتدا مهندس آصفی رئیس اداره کل کشاورزی استان خراسان و سرپرست سازمان اصلاحات ارضی ضمن عرض گزارشی از اقدامات مربوط به اصلاحات ارضی در خراسان اظهار داشت: در حوزه اسفراین ۲۲ دهکده از مالکین خریداری شده که بین 964 نفر تقسیم گردیده است در حوزه شهرستان مشهد 6 دِه از چهار مالک خریداری گردیده که بین 240 نفر کشاورز تقسیم شده است، و در حوزه شهرستان نیشابور نیز 35 قریه از مالکین خریداری شده که بین 964 نفر تقسیم گردیده و به هر نفر زارع 2 /5 هکتار زمین آبی و 5 هکتار زمین دیم داده شده است.»[1]
لازم به توضیح است که اصلاحات ارضی طرحی آمریکایی بود که این کشور به منظور مقابله با خطر نفوذ کمونیسم در ایران در اجرای آن اصرار می‌ورزید. طرح اولیه اصلاحات ارضی در دولت اقبال در پایان سال 1338 به مجلس ارائه شد، اما دولت حقیقتاً قصد اجرای آن را نداشت و فقط می‌خواست به اصرار آمریکا پاسخی داده باشد.[2] علی امینی در 20 دی 1340 و در غیاب مجلس، اصلاحات ارضی مورد نظر آمریکا را به تصویب هیئت وزیران رساند و به اجرا درآورد.[3] این سیاست اما علیرغم ظاهر مترقی و عوامفریبانه‌اش پیامدهای مثبتی برای کشور به همراه نداشت و سبب کاهش بازدهی کشاورزی، فقر دهقانان و مهاجرت آنها به شهرها، بروز کسری در مواد غذایی و ایجاد تورم در آن گردید.[4]
پی‌نوشت‌ها:
[1]. روزنامه اطلاعات، س 37، 21 آذرماه 1341، ش 10972.
[2]. مدنی، سیدجلال‌الدین، تاریخ سیاسی معاصر ایران، ج 1، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، 1361، ص 343.
[3]. همان، ص 352 و 353.
[4]. نوری اصل، احد و طهماسب علی‌پوریان و حیدر شهریاری، «تحلیل اصلاحات ارضی ایران بر مبنای روش‌شناسی ساختار ـ کارگزار»، تاریخ اسلام و ایران، پاییز 1395، ش 31، ص 151 - 176، ص 172.
تعداد بازدید: 804
آرشیو نهضت امام خمینی
جدیدترین مطالب
پربازدیدها
