زهرا رنجبر کرمانی
04 بهمن 1399
در پی مخالفت روحانیون با رفراندوم لوایح ششگانه، شاه که میخواست بهزعم خود تکلیف روحانیون را روشن کرده، آنها را در مقابل هم قرار داده، بعضی را در انزوا گذارده و با خشونت اجازه اظهارنظر را از ایشان سلب کند، در 4 بهمن 1341، دوروز مانده به برگزاری رفراندوم عازم قم شد. شاه بر آن بود که با این سفر به مردم سایر شهرهای کشور وانمود کند که مخالفت یکپارچه روحانیون با وی واقعیت نداشته، برخی از ایشان حامی وی هستند و از وی استقبال میکنند. در شرایطی که قم به نشانه اعتراض و تحریم رفراندوم تعطیل بود، ساواک و فرمانداری در تدارک استقبال از شاه و ایجاد چراغانی و طاق نصرت بودند، اما جمع زیادی از مردم در سوم بهمن با شعار «ما تابع قرآنیم، رفراندوم نمیخواهیم» به خیابانها ریخته و ضمن خواندن اعلامیه علما در تحریم رفراندوم، با شاهدوستان حرفهای به زدوخورد پرداخته، عکس شاه را پاره کردند. مردم طاق نصرت را درهم کوبیده، شعار «اسلام پیروز است، استبداد محکوم است» سر دادند. متقابلاً عوامل امنیتی و انتظامی حکومت به مدرسه فیضیه حمله کرده، بسیاری از دکانها و مغازههای بسته را مورد تهاجم قرار داده، مردم را وادار به بازکردن مغازههای خود کردند. با وجود این و علیرغم همه تلاشهای حکومت، کسی از مردم قم و حتی برخی مقامات دولتی شهر در استقبال از شاه حاضر نشدند. شاه که با این وضع مواجه شد و کسی از علما را در میان استقبالکنندگان نیافت، از فرط ناراحتی وارد حرم نشد. وی در سخنانی که بعدها علیه خودش استفاده شد، علماء را «یک عده نفهم و قشری» خواند و از این سفر نتیجهای به دست نیاورد.[1]
[1]. مدنی، سیدجلالالدین، تاریخ سیاسی معاصر ایران، ج 2، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، 1361، ص 15 - 17.
تعداد بازدید: 729