زهرا رنجبر کرمانی
10 بهمن 1399
نامه زیر که در تاریخ 10 /11 /42 از طرف ساواک آذربایجان به اداره کل سوم ارسال شده نشاندهنده نگرانی نهادهای امنیتی حکومت پهلوی از شدت یافتن انتقادات روحانیون و وعاظ نسبت به رفراندوم لوایح ششگانه پیشنهادی شاه است:
«... آقای میرزا محمود وحدت که یکی از وعاظ بسیار ناراحت و ماجراجوی تبریز بوده... با وجود تذکراتی که قبلاً به مشارالیه و همچنین به سایر وعاظ داده شده بود، در مسجد صمصامخان (قلعهبیگی) به منبر رفته و اظهاراتی مینماید که عین گفتههای وی از طرف مأموران یادداشت و به ضمیمه تقدیم میگردد. نظر به اینکه بیانات نامبرده فوقالعاده تحریکآمیز و ممکن بود که راه را برای سایرین نیز باز نموده و نظم عمومی را بهم بزند، لذا برابر تصمیم متخذه در کمیسیون متشکله در استانداری، مشارالیه [به] وسیله شهربانی تبریز دستگیر و به این ساواک تحویل و در اجرای امریه مقام نخستوزیری و اوامر صادره از طرف ساواک مرکز تحت مراقبت مأموران ژاندارمری و ساواک به تهران اعزام و بدینوسیله معرفی [میگردد]... ضمناً به استحضار میرساند که مراجعت وی به تبریز مخصوصاً در ایام ماه مبارک رمضان به هیچوجه مقرون به مصلحت نبوده و باعث تجری سه نفر از همکاران وی خواهد بود و بهتر این است که نامبرده حداقل به مدت شش ماه به یکی از جزایر جنوب تبعید گردد.»[1]
گفتنی است حجتالاسلام شیخ محمود وحدت از وعاظ مبارز تبریز، هوادار نهضت ملی شدن صنعت نفت و فدائیان اسلام بود. وی نخستین واعظی بود که در تبریز به دلیل سخنرانی در مخالفت با رفراندوم لوایح ششگانه در بهمن 1341 دستگیر و مدتی در زندان به سر برد. پس از آزادی نیز در خرداد 1342 به دفاع از مرجعیت، شریعت و افشای جنایات شاه در مدرسه فیضیه پرداخت و به این سبب مجدداً زندانی شد. وی در سال 1385 در تهران درگذشت.[2]
[1]. قیام 15 خرداد به روایت اسناد ساواک، ج 1، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات، 1378، ص 492 و 493.
[2]. جنتی، یدالله و عبدالحسین جواهرالکلام، «اخبار: درگذشتگان»، آینه پژوهش، مرداد و آبان 1386، ش 105 و 106، ص 152 - 163، ص 159.
تعداد بازدید: 1054