زهرا رنجبر کرمانی
10 فروردين 1400
ساواک در تاریخ 10 /1 /1342 هشت روز پس از حمله مأموران حکومت به مدارس فیضیه قم و طالبیه تبریز در گزارشی با موضوع «افکار عمومى شهرستانها» مینویسد:
«سکوت دولت در مورد حوادث قم و تبریز موجب گردیده است که در اذهان عمومى بصورت بسیار بىسابقه و بزرگ جلوه کند و حتى شایع شده علاوه بر اینکه تعداد کشتهشدگان از دهها نفر تجاوز مینماید عدهاى از طلاب زخمى و مجروح را نیز همینطور زندهزنده دفن نمودهاند و علاوه میگردد که مدرسه فیضیه را از بیخوبن خراب نموده و مأمورین اعزامى از تهران و شهرهاى نزدیک قم و همچنین از اردوگاه زمستانى لشگر گارد شاهنشاهى در نزدیکى علىآباد که [به] وسیله اتومبیلهاى بنز شرکت واحد به قم فرستاده میشدهاند و در میان آنها عده زیادى نیز مأمورین نظامى بودهاند که لباس سویل پوشیده بودهاند، کتابخانهها را آتش زده و مدارس را غارت نموده و حتى به قرآنها و کتب مقدسه نیز ابقا ننمودهاند و تمام این تفاصیل مبالغهآمیز نتیجه سکوت دولت و ارگانهاى تبلیغاتى رسمى است و اعتقاد عمومى بر اینست که علت سکوت دولت وسعت و عظمت حادثه و کثرت مقتولین بوده است. ضمناً بعد از حوادث اخیر قم چون [به] وسیله تلگراف اخذ تماس با مراکز دینى شهرستانها مقدور نبود [به] وسیله نامههاى مخصوصى جریان واقعه و البته صورتى خیلى بزرگتر از آنچه که بوده به حوزههاى مذهبى ولایات مختلف گزارش داده شده و تقاضا گردیده است که علاوه بر تعطیل مجالس درس و وعظ و تعطیل نماز جماعات به هر نحوى که مقدور باشد با اعتراض حوزه علمیه قم هماهنگى و نسبت به اصطلاح ـ به شهداء ابراز همدردى نمایند و چون وسیله مکاتبه پست بوده است، لذا با قدرى تأخیر از این به بعد انعکاس حوادث قم و تبریز در سایر شهرستانها ظاهر خواهد شد. ضمناً چون دولت در اینمورد اصلاً سکوت نموده و به این نتیجه حوادث مذکور بصورت بسیار مبالغهآمیزى در شهرستانهاى دور دست منعکس گردیده و افکار عمومى را ناراحت و جریحهدار نموده است و علاوه بر این مراتب سکوت مقامات رسمى درباره حوادث اخیر موجب نارضایتى موافقین نیز گردیده و دولت را به پردهپوشى و استتار در برابر ملت متهم مینمایند....»[1]
گفتنی است تعداد مصدومین و شهدای فاجعه مدرسه فیضیه به دلیل پراکندگی و همچنین جمعآوری آنان توسط مأموران رژیم مشخص نشد،[2] اما آمارهای غیررسمی بر تعداد زیاد کشتهها و مجروحین تأکید میکند.[3]
پینوشتها:
[1]. قیام 15 خرداد به روایت اسناد ساواک، ج 2، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات، 1378، ص 65 و 66.
[2]. عظیمینیا، سعید، «فرهنگ و تاریخ: تهاجم به مدرسه فیضیه، عکسالعمل امام و واکنش علما»، پانزده خرداد، دوره اول، بهار 1376، ش 25، ص 7 - 23، ص 16.
[3] مدنی، سیدجلالالدین، تاریخ سیاسی معاصر ایران، ج 2، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، 1361، ص 25.
تعداد بازدید: 668