نهضت امام خمینی
گزارش ساواک از فعالیت روحانیون در واکنش به فاجعه مدرسه فیضیه قم
زهرا رنجبر کرمانی
30 فروردين 1400
منبع تصویر: موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران
«فعالیت‌هاى روحانیون طى ده روز گذشته اگر چه از شدت گذشته تقلیل یافته ولى باز هم کماکان ادامه داشته و مسئله روز محسوب می‌شده است. در این مدت روحانیون فعالیت‌ها و اقداماتى کرده‌اند که مهم‌ترین آنها به شرح زیر به عرض می‌رسد:
1ـ موضوع مهاجرت روحانیون ایران به عراق: اخیراً آیت‌الله حکیم از نجف اشرف طى تلگراف‌هایی که براى عده‌اى از روحانیون ایران فرستاده بود ضمن اظهار تأسف از جریان‌هاى اخیر ایران و حادثه قم از علماء دعوت کرده بود که به طور دسته‌جمعى به کشور عراق مهاجرت نمایند. تلگراف‌هاى مزبور در محافل اول روحانى تهران و قم مورد بحث قرار گرفت و پس از مذاکراتى که بین آیت‌اللّه بهبهانى و مراجع تقلید مقیم قم به عمل آمد [به دعوت آیت‌الله حکیم جواب منفی داده شد]
2ـ پخش اعلامیه: در ده روز گذشته اعلامیه‌ها و نشریاتى از طرف روحانیون پخش شده که مهم‌ترین آنها صورت تلگراف آیت‌اللّه خمینى در پاسخ تلگراف آیت‌اللّه حکیم مبنى بر مهاجرت علماء به عراق است.
3ـ نامه آیت‌اللّه بهبهانی: روز 26 /1 /42 آیت‌اللّه بهبهانى دو نامه مفصل براى آیت‌اللّه حکیم و آیت‌اللّه شاهرودى به وسیله پیک به کشور عراق فرستاده است. در این نامه‌ها گفته شده که در ایران نهایت فشار را به طبقه روحانیون وارد می‌سازند و نامبرده منتظر است که آنها مجدداً اقدامات شدیدترى به عمل آورند.
4ـ روحانیون و مؤتمر اسلامى[1]: اعزام دکتر ناظرزاده کرمانى که یک فرد غیرروحانى و کارمند دولت است به عنوان نماینده ایران به مؤتمر اسلامى که اخیراً در کشور پاکستان تشکیل گردیده بود، مورد اعتراض روحانیون قرار گرفته و آنها با ارسال نامه‌هایی به سفارت پاکستان در تهران و همچنین براى رئیس مؤتمر اسلامى به این اقدام دولت اعتراض کرده و پذیرش نامبرده را از طرف دبیرخانه کنگره که به نظر آنان موجب تحقیر جامعه روحانیت ایران از طرف اعضاى کنگره مزبور گردیده تقبیح نموده‌اند.
5ـ روش آینده روحانیون در برابر دولت: در جلسه‌اى که چند روز قبل هیئت علمیه تهران در منزل آیت‌اللّه نورى تشکیل داده بوده مذاکراتى پیرامون رابطه دولت با روحانیون و اقدامات روحانیون به عمل آمد و حاضرین اظهارنظر کردند که می‌بایست از ایجاد شکاف بیشتر بین روحانیون و دولت جلوگیرى شود. در ملاقاتى که اخیراً رئیس شهربانى کل کشور با آیت‌اللّه بهبهانى به عمل آورده، آیت‌اللّه بهبهانى به مشارالیه اظهار داشت هر چه اختلاف موجود بین روحانیون و دولت شدیدتر شود، بیشتر به زیان مقامات عالیه کشور خواهد بود. باید ترمیم و اصلاح کرد. آیت‌اللّه بهبهانى سپس در مورد نحوه اصلاح صحبت کرده و گفته است در حال حاضر چاره‌اى نیست جز آنکه یک دولت ملایم روى کار بیاید و بگوید چون بعضى از کارهایى که دولت سابق انجام داده با مخالفت مردم روبه‌رو شده، لذا اجراى آنها موکول به تصویب مجلس است. بعداً انتخابات را انجام داده، لوایح مزبور را به تصویب مجلس برساند. بدین‌ترتیب هم کارها انجام شده و هم ناراحتی‌ها تسکین یافته است. آیت‌اللّه شریعتمدارى نیز در ملاقات خود با رئیس شهربانى قم به مشارالیه قول داده که از این پس از اقدامات حاد جلوگیرى نماید[2].»[3]
پی‌نوشت‌ها:
[1]. مؤتمر اسلامی سمیناری بود که درباره اسلام و مقتضیات آن در کراچی پاکستان برگزار گردید. (قیام 15 خرداد به روایت اسناد ساواک، ج 2، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات، 1378، ص 136).
[2] لازم به توضیح است که امام خمینی برخلاف رویه برخی مراجع در مبارزه با اقدامات ضد اسلامی پهلوی تغییر روش نداده و تسلیم نشدند.
[3] همان، ص 132 - 137.
تعداد بازدید: 796
آرشیو نهضت امام خمینی
جدیدترین مطالب
پربازدیدها
