زهرا رنجبر کرمانی
01 ارديبهشت 1400
امام خمینی آغاز نهضت خود در 15 خرداد 42 مقارن با ایام محرم و عاشورا و قیام حسینی را دستمایهای برای مبارزه علیه حکومت پهلوی قرار داد. ایشان بر این پایه اهداف و آمال سیاسی و اجتماعی خود را مطرح نمود و به مفاهیمی چون عدالت، انتظار، ظلمستیزی و مبارزه رنگی عاشورایی زد. امام از سنت دینی برای اهداف انقلابی بهره جست و زمینه بیداری ملت و القای حس هویت و اعتماد به نفس را فراهم ساخت.[1] ایشان مجالس عزا و دستجات عزاداری را اصلیترین راه برای مقابله با حکومتهایی که قصد نابودی اسلام و روحانیت داشتند میدانست و از این جلسات به منظور ایجاد وحدت میان گروههای پراکنده مردم علیه ظلم حاکم استفاده میکرد.[2] بر این اساس مقامات امنیتی پهلوی با درسی که از عاشورای سال 1342 گرفته بودند نسبت به ایام عزاداری سال 1343 حساس و نگران بوده و با تمهیداتی در پی کنترل و خنثی کردن تلاشهای احتمالی مبارزان برای بهرهگیری از ظرفیت ضدحکومتی محافل منعقده در این ایام بودند. در تاریخ 1 /2 /1343 از سوی ساواک اصفهان گزارشی به ساواک تهران ارائه شد که مؤید این حقیقت است:
«برابر طرحی که تهیه شده در ایام محرم و صفر به طلبه یا واعظی که از خارج به اصفهان بیاید اجازه منبر رفتن نخواهیم داد مگر اینکه کاملاً او را بشناسیم. در مورد اینکه ممکن است طلاب وعاظ حوزه علمیه قم که در تعطیلات این دو ماهه به اصفهان بیایند احیاناً اعلامیه مضره همراه خود داشته باشند نیز طرح لازم تهیه شده و از این کارشان هم ممانعت به عمل خواهیم آورد.»[3]
پینوشتها:
[1]. ابطحی، سیدمصطفی، «مبانی معرفتی، رهیافت تاریخی، تفسیر جدید مفاهیم شیعی، فراگفتمان سیاسی از خرداد 42 تا بهمن 57»، دانشنامه (واحد علوم و تحقیقات)، پاییز 1388، ش 73، ص3 - 25.
[2]. همان، ص 19 و 20.
[3]. قیام 15 خرداد به روایت اسناد ساواک، ج 5، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات، 1382، ص 221.
تعداد بازدید: 1188