زهرا رنجبر کرمانی
15 مرداد 1400
ساواک در گزارشی با موضوع «اجتماع مردم در محل اقامت آیتالله خمینی» به تاریخ 15 /5 /42 مینویسد:
«در ساعت 19 روز یکشنبه 13 /5 /42 جمعی از افراد جبهه ملی، دانشجویان، دانشآموزان، بازاریان، روحانیون و وعاظ در مسیر خیابان شمیران نزدیک محل اقامت آیتالله خمینی در حرکت بودند. افرادی که ایستاده بودند از طرف پلیس متفرق میشدند. افرادی که در مسیر حرکت مینمودند از اینکه مانع از ملاقات آنها با آیتالله شدهاند، اعتراض توأم با پرخاش به مسئولین دستگاه مینمودند. پلیس بهوسیله بلندگوهای ماشین خود، افراد را به تفرقه و ترک محل تشویق مینمود. در حدود بیست نفر از بازاریان دور هم جمع و اظهار میداشتند آقای محلاتی در قلهک خیابان دولت انتقال مکان داده، به همین جهت برای ملاقات ایشان بهتر است به قلهک بروید. عدهای به محل مزبور رفتند ولی قبلاً پلیس را مطلع و راه عبور و مرور را بسته بود[ند] و یک نفر پلیس درب منزل ایستاده بود.
ساعت 16 روز دوشنبه 14 /5 /42 در بین بازاریان و افراد جبهه ملی گفته میشد که ساعت 20 قرار است آیتالله خمینی از محل فعلی واقع در داودیه به قلهکف خیابان دولت، ایستگاه قنات، باغ روغنی انتقال مکان دهد، به همین جهت عدهای از بازاریان و افراد جبهه ملی در قلهک، ایستگاه قنات، سر چهار راه اخطاریه اجتماع و منتظر ورود خمینی بودند. در میان این عده نیز از معممین دیده میشد. ساعت 21 از طرف پلیس بهوسیله بلندگو به مردم دستور تفرقه داده شد و چون این عده به اطراف پراکنده شدند، افراد پلیس رفتند و افراد تا ساعت 30 /22 به تدریج به طرف شهر حرکت نمودند، فقط سی نفر از بازاریان در محل فوق مستقر شدند.
پس از آزادی آیتالله خمینی و تماس آیتالله میلانی و شریعتمداری با ایشان، واقعه 15 خرداد را برای نامبرده تشریح و از کشتار و حبس و ضرب و جرح مردم بهوسیله قوای انتظامی مطالبی بیان و آیتالله خمینی از این واقعه سخت ناراحت و اظهار داشتهاند من نمیدانستم اینقدر کشته شدهاند و حال نحوه عذرخواهی و تشکر و تسلیت به آنها چگونه باید انجام داد. در نتیجه مذاکرات، قرار شده طی اعلامیهای ضمن اظهار تسلیت به مردم تقاضا شود بازماندگان شهدای 15 خرداد اسامی شهدای خود را به مقامات روحانی تسلیم و اعلام دارند تا سپس از طرف علماء تقاضا شود از مردم وجوهاتی جهت بازماندگان واقعه فوق تهیه و جمعآوری شده به آنها داده شود.»[1]
[1]. قیام 15 خرداد به روایت اسناد ساواک، ج 4، تهران، وزارت اطلاعات، مرکز بررسی اسناد تاریخی، 1380، ص 34 و 35.
تعداد بازدید: 834