نهضت امام خمینی
مرحله دوم اصلاحات ارضی
زهرا رنجبر کرمانی
21 آذر 1400
اصلاحات ارضی مجموعه قوانین و مقرراتی است که به منظور لغو نظام ارباب - رعیتی و توزیع مجدد زمین در دهه 40 اجرا شد. این اصلاحات معمولاً به سه مرحله تقسیم و اجرای قانون 19 دی 1340 با عنوان «قانون اصلاحی قانون اصلاحات ارضی»، مرحله اول آن شناخته می‌شود. مرحله دوم اصلاحات ارضی با اجرای بندهای الحاقی که در جلسه مورخ 27 دی 1341 به تصویب هیئت وزیران رسیده بود، در تیر 1343 آغاز شد. قوانین مرحله دوم به دهات و مزارعی مربوط می‌شد که در مرحله اول، تقسیم نشده بودند.»[1] روزنامه اطلاعات در 21 آذر 1343 از پایان «سمینار رؤسای اصلاحات ارضی کشور» که به مدت ده جلسه برای رسیدگی به طرز اجرای مرحله دوم اصلاحات ارضی و رفع مشکلات اجرایی آن در وزارت کشاورزی تشکیل شده بود[2]خبر می‌دهد.
در سال 1348 مرحله سوم اصلاحات ارضی -که قوانینش به دهات و مزارعی مربوط می‌شد که در مرحله دوم مشمول اصلاحات شده بودند - آغاز شد. دو سال بعد در شهریور 1350 با وجودی که اجرای اصلاحات همچنان ادامه داشت، اصلاحات ارضی از سوی حکومت رسماً پایان یافته اعلام شد. اصلاحات ارضی اما مشکل دهقانان کم‌زمین را حل و کشاورزی را از حالت تولید معیشتی خارج نکرد؛ زمین و آب موجود را به نحو محسوسی افزایش نداد و حتی توزیع مجدد زمین در آن به شکلی عادلانه صورت نگرفت. این اصلاحات نتوانست در زندگی اکثریت روستاییان ایران تغییر محسوسی ایجاد کند و سبب تشدید مهاجرت روستاییانِ جویای کار به شهرها در دهه 1970م گردید.[3]
پی‌نوشت‌ها:
[1]. رحمانیان، داریوش و محمدجواد عبدالهی، «از بیکاری پنهان به بیکاری آشکار: تأثیر اصلاحات ارضی در به رسمیت شناختن بیکاری»، تحقیقات تاریخ اجتماعی، 1396، س 7، ش 1، ص 109 – 135.
[2]. اطلاعات، س 39، 21 آذر 1343، ش 11560.
[3]. رحمانیان، همان، ص 127 – 129.
تعداد بازدید: 1162
آرشیو نهضت امام خمینی
جدیدترین مطالب
پربازدیدها
