زهرا رنجبر کرمانی
28 آذر 1400
با ورود فعال گروهی از روحانیون به صحنه سیاست کشور در اوایل دهه 40، طلاب و فضلای جوان به تدریج با مفهوم سازماندهی آشنا شدند. طرحِ بحث اصلاحات در حوزه، سازماندهی و تربیت نیروی فکری و زمینهسازی برای ورود جدیتر روحانیون در صحنه عمل را ضروری نمود.[1] در گذشته نشر علوم دینی و تبلیغ ارزشهای اسلامی عمدتاً از طریق منبر و سخنرانی و تألیف کتاب صورت میگرفت اما به ضرورت زمان و مقتضیات جوامع اسلامی، مسئله ابلاغ و ارشاد باید به شیوه گستردهتر و دقیقتری انجام میشد. یکی از این شیوهها استفاده از مطبوعات و رسانههای جمعی بود که البته سابقهای دیرینه داشت و از بدو ورود مطبوعات، توسط دینداران دردمند به کار گرفته میشد، هر چند شاید همگام با تغییر و تحولات جامعه پیش نرفته بود.[2] حوزههای علمیه به عنوان یک نهاد فرهنگی - مذهبی از سال 1337ش. رسماً وارد عرصه فعالیتهای مطبوعاتی شدند.[3]
نشریه «انتقام» یکی از نشریات حوزوی بود که از 29 آذر 1343 تا 15 مهر 1344 در هشت شماره منتشر شد. عنوان اصلی این نشریه «والله ذوانتقام» و وظیفه اصلی تدوین، انتشار و توزیع آن بر عهده آیتالله محمدتقی مصباح یزدی بود. وی درباره چرایی انتشار این نشریه میگوید: «از این جهت نشریه انتقام را تأسیس کردیم که هم مطالبش شدیداللحنتر از سایر نشریات بود و هم موضعگیری آن بسیار صریح بود. همه نویسندگان آن هم از کسانی بودند که رهبری حضرت امام را کاملاً پذیرفته بودند. «نشریه انتقام ضمن بیان مسائل روز کشور، ایجاد و تقویت پایههای تئوریک اسلام را در دستور کار خود قرار داده بود تا جوانان را آگاه کرده، به آنان نشان دهد که اسلام دارای ایدئولوژی قوی و مشخص برای اداره جامعه است».[4] بخشی از شماره اول این نشریه به لایحه مصونیت مستشاران آمریکایی و تبعید امام خمینی اختصاص یافته بود.[5]
پینوشتها:
[1]. جعفریان، رسول، جریان ها و سازمانهای مذهبی - سیاسی ایران، تهران، مؤسسه فرهنگی دانش و اندیشه معاصر، 1382، ص 163.
[2]. چیتساز، محمدجواد، 1387، «حوزه های علمیه و مطبوعات (دهه 30 تا 70)»، پژوهش و حوزه، 1387، ش 36، ص 208 - 235، ص 20 - 210.
[3]. همان، ص 211.
[4]. عیسینیا، رضا، «تفکر دانش سیاسی حوزوی و آینده آن، مطالعه موردی: تفکر سیاسی اسلام فقاهتی»، مدیریت دانش اسلامی، 1398، س 1، ش 2، ص 149 – 178.
[5]. قربانی، حسینعلی و مهدی زمانی، «مواضع و عملکرد مراجع تقلید و روحانیت شیعه با کاپیتولاسیون و تبعید امام خمینی»، پژوهش در تاریخ، 1394، ش 16، ص 96 - 113.
تعداد بازدید: 725