نهضت امام خمینی
آزادی آیت‌الله سیدمصطفی خمینی
زهرا رنجبر کرمانی
08 دي 1400
آیت‌الله سیدمصطفی خمینی فرزند ارشد امام خمینی که به دنبال تبعید پدر به ترکیه دستگیر و زندانی شده بود در 8 دی 1343 پس از 57 روز آزاد شد.
گفتنی است سیدمصطفى خمینى قبل از شروع نهضت امام خمینى تا حدودى با جریان‌هاى سیاسى جامعه آشنایى و نسبت به جریان‌هاى مذهبى - سیاسی چون جمعیت فداییان اسلام همفکرى و گرایش داشت. آشنایى و ارتباط وی با بنیانگزاران جمعیت فداییان اسلام، سبب شد که از همان دوره جوانى توجه خاصى به مبارزه با حکومت پهلوى داشته باشد.
با دستگیری امام خمینی در 15 خرداد 1342 حضور سیدمصطفی در صحنه نهضت امام، وارد مرحله نوینى شد و مسئولیت‌هاى گوناگونى پیش‌روى وی قرار گرفت؛ از یک سو باید براى آزادى امام تلاش مى‌کرد و از دیگر سو شبکه نهضت اسلامى را فعال نگه مى‌داشت. در پی تبعید امام خمینی به ترکیه در ساعات اولیه روز 13 آبان 1343 سیدمصطفی برای هم‌اندیشی با علما و مراجع راهى خانه ایشان شد. ساواک برای ممانعت از این تکاپوها وی را دستگیر و به زندان قزل قلعه تهران منتقل کرد. مقامات ساواک که گمان مى‌کردند دور شدن سیدمصطفى از کانون نهضت یعنى قم و تهران، به احتمال زیاد به آن لطمه جدى وارد خواهد کرد و از مقام و منزلت امام خمینى نیز خواهد کاست، با آزادى سیدمصطفى از زندان به شرط عزیمت وی به ترکیه موافقت کردند. سیدمصطفی اما پس از ورود به قم و مشورت با برخى از آیات عظام، از این سفر منصرف شد. از این‌رو در 13 دى 1343 یعنى پنج روز پس از آزادى از زندان، دوباره دستگیر و بلافاصله به تهران منتقل و فرداى آن روز با هواپیما به استانبول اعزام شد.
سیدمصطفى برآن بود، با توجه به خلاء حضور امام در کانون مبارزه -حوزه علمیه قم - و براى پیشبرد اهداف نهضت اسلامى حتى‌الامکان به ایران بازگردد، بنابراین با برخى از شرایطى که از سوى مقامات امنیتى برای مراجعت وی طرح شده بود موافقت کرد، با وجود این، بازگشت وی به ایران تحت هر شرایطى ممنوع شد. در 13 مهر 1344 سیدمصطفی به همراه پدر به عراق فرستاده شد و به مدت 12 سال پس از امام، نقش اول را در هدایت نهضت اسلامى بر عهده داشته، حلقه اتصال اجزاى نهضت اسلامى در ایران و نقاط مختلف جهان، با کانون آن در نجف بود. سرانجام آیت‌الله سیدمصطفى خمینى، پس از دورانى پر از رنج، تلاش و مبارزه در سحرگاه یکشنبه اول آبان 1356 در سن 47 سالگى در نجف به‌طور ناگهانى و مرموز در خانه خود درگذشت. درگذشت وی علیرغم تصور حکومت پهلوى، نه تنها بر رشد نهضت اسلامى مردم ایران به رهبرى امام خمینى تأثیر منفى نداشت، بلکه خود، عامل مؤثر و شتاب‌دهنده براى رسیدن به پیروزى نهایى بود.[1]
[1]. مرکز بررسی اسناد تاریخی، شهید آیت‌الله حاج سیدمصطفی خمینی به روایت اسناد ساواک، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی، 1388، ص 1 – 7.
تعداد بازدید: 935
آرشیو نهضت امام خمینی
جدیدترین مطالب
پربازدیدها
