زهرا رنجبر کرمانی
09 دي 1400
ساواک در گزارشی به تاریخ 9 دی 1340 مینویسد:
«... وی [آیتالله طالقانی] ابتدا چند آیه از قرآن خوانده و ترجمه نمود، سپس یکی راجع به حلال و حرام صحبت نموده و در مورد کتمان حق و حقیقت مطالبی اظهار داشت سپس اشاره به وضع مملکت کرده و گفت: سرنوشت یک مملکت را نمیشود به دست اشخاصی سپرد که حتی نمیتوانند زن و بچه خود را اداره کنند ولی متأسفانه در مملکت ما این طور است.... ملت از کدام کار خوب دولت تبعیت کنند؟ از خفقانی که برای ملت بوجود آورده؟ از زندانها و شکنجههایی که توأماً درست میکند؟ آیا مردم از اشخاصی که برای رضای خدا و برای رهایی ملت از جان و مال خود میگذرد تبعیت کنند بهتر است یا از کارهای دولت نامبرده؟...»[1]
گفتنی است آیتالله سیدمحمود طالقانی در کنار فعالیتهای فرهنگی و اسلامی به واسطه مسجد هدایت به نهضت مقاومت ملی پیوست. وی که خواهان مبارزهای اصولی با شاه بود، به همراه مهندس بازرگان و یدالله سحابی، نهضت آزادی ایران را در اریبهشت 1340 تأسیس نمود، سازمانی با آرمانی اسلامی برای مبارزه ملی ریشهای با استعمار و استبداد. وی در جریان اصلاحات موسوم به انقلاب سفید در بهمن 1341، ضمن مخالفت با فئودالیسم به رفراندوم لوایح ششگانه اعتراض نموده، آن را نقشه جدید استعمار نامید. از اینرو در 3 بهمن به همراه بازرگان و سپس سحابی دستگیر و راهی زندان شد تا در هنگام رفراندوم در صحنه نباشد.[2] وی مدت 4 ماه و هشت روز در زندان به سر برد و در اوایل محرم 1342 آزاد شد. پس از دستگیری امام خمینی در شب 15 خرداد 1342، طالقانی به همراه یارانش در نهضت آزادی اعلامیهای با عنوان «دیکتاتور خون میریزد» منتشر و به بازداشت غیرقانونی امام و حبس علمای دیگر اعتراض نمود. در همین ایام با صدور اعلامیهای ضمن انتقاد به سیاستهای داخلی شاه، به مسأله استعمار و استثمار پرداخت و به مسلمانان و کشورهای اسلامی در مورد نفوذ صهیونیسم و دولت اسرائیل هشدار داد.[3]
پینوشتها:
[1]. مرکز بررسی اسناد تاریخی، آیتالله سیدمحمود طالقانی به روایت اسناد ساواک، ج 1، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی، 1381، ص 159.
[2]. کرحسنلو، صدیقه، «زندگینامه مذهبی و سیاسی آیتالله طالقانی»، تاریخ معاصر ایران، پاییز 1389، ش 55، ص 5 – 24.
[3]. همان، ص 14.
تعداد بازدید: 1049