نهضت امام خمینی
برگزاری جلسات خانگی با رویکرد نقد حکومت پهلوی
زهرا رنجبر کرمانی
03 اسفند 1400
ساواک در گزارشی به تاریخ 3 اسفند 1342 با موضوع «جلسه منزل شیخ جواد فومنی (امام جماعت مسجد نو)» می‌نویسد:
«ساعت 20 روز دوشنبه 28 /11 /42 جلسه‌ای با حضور در حدود 60 نفر از روحانیون، وعاظ، اعضا جمعیت نهضت آزادی، جبهه ملی... در منزل شیخ جواد فومنی واقع در خیابان خراسان تشکیل گردید. در این جلسه ابتدا درباره تظاهرات دانشجویان ایرانی مقیم اطریش علیه شاهنشاه صحبت شد و اعلامیه مردم مسلمان ایران[1] (نهضت آزادی) قرائت و نسبت به مفاد آن ابراز احساسات شد... آنگاه سید شبستری شروع به تجزیه و تحلیل وضع سیاسی ایران نمود و گفت وضع کشور در دنیای امروزی بی‌نهایت وخیم است و هر قدر دامنه تبلیغات مخالفین رژیم کنونی در داخل و خارج توسعه یابد، زودتر باعث سقوط دستگاه کنونی می‌گردد و این دستگاه جز دروغگویی کار دیگری ندارد و به منظور طرد[2] مخالفین مخصوصاً روحانیون و وعاظ با زجر و زندانی کردن آنها کار دیگری از دستش بر نمی‌آید. ما خوشوقت هستیم که هر چه دولت به روحانیون و وعاظ و مبلغین این تضیقات را فراهم سازد، قدرت آنها در داخل و خارج کشور روز بروز باشکوه‌تر می‌شود، چه وجهه روحانیون در اثر مبارزه اخیر با دستگاه حاکمه در داخل زیادتر گردیده و این موضوع در تاریخ اسلام بی‌سابقه بوده. سپس سید شجاعی واعظِ مسجد حاجی حسن (واقع در خیابان ارامنه) در این مورد صحبت نمود و گفت مبارزاتی که شیعیان و ایرانیان در اواخر حکومت بنی‌امیه نمودند و نحوه تبلیغ مبلغین و دعات بنی‌عباس قبل از روی کار آمدن آنها در اطراف و اکناف کشورهای اسلامی مخصوصاً ایران همین‌طور بوده و آن را با وضع فعلی تطبیق نمود و گفت مبارزه‌ای که امروز از داخل ایران برعلیه هیئت حاکمه بوجود آمده شباهت کامل با نحوه مبارزه شیعیان در حکومت بنی‌امیه و اوایل بنی‌عباس دارد... در پایان برای آزادی آیتالله خمینی دعا کرد... یکی از حضار حاضر در جلسه که مأمور نتوانست او را شناسایی نماید بلند شد و درباره تیمسار سپهبد نصیری رئیس شهربانی کل کشور به شدت انتقاد نمود و گفت این شخص به قدری هرزه و فاسد و بیدادگر است که برای خوش خدمتی خودش هر روز موجبات ناراحتی مردم را فراهم می‌سازد. برای اینکه خود را خدمتگذار شاه قلمداد نماید، به بازی‌های نوینی دست زده تا به ارباب خود ثابت کند فقط او است [که] نظم و امنیت را در مملکت مستقر نموده. وی کاملاً مخالفین را می‌کوبد و بوسیله سرهنگ طاهری رئیس اطلاعات پلیس تهران مردم بی‌گناه را می‌زند و به زندان می‌اندازد و پول می‌گیرند و آزاد می‌نمایند. حتی به نوامیس محبوسین و محکومین و زندانیان دست تجاوز دراز می‌نمایند. آنگاه شروع به لعن و نفرین به وی کرد...»[3]
گفتنی است مرحوم آیتالله حاج شیخ جواد فومنی الحائری (1330ق.-1384ق) در کربلا متولد شد. پس از مهاجرت به تهران و مشاهده نابسامانی‌هاى فرهنگى ناشی از سیاست‌های ضد دینی رژیم پهلوی در جامعه و نگرانى از آینده کشور، دردمندانه و متعهدانه به تأسیس و تشکیل بنیادهاى اجتماعى - فرهنگىِ اسلامى همت گمارده، به صورت عملى وارد کارزار مبارزه و مقابله با نیات استعمارى رژیم پهلوى شد. تشکیل اتحادیه دینی، احداث مسجد نو، احداث دبستان نو، تأسیس اولین کودکستان تربیت دینی، تأسیس شرکت تعاونی و تأسیس دبستان نو ویژه پسران از جمله فعالیت‌های فرهنگی ایشان در جهت احیا و پاسداشت ارزش‌های اسلامی بود. آیتالله فومنی همچنین از مدافعین، حامیان و مبلغین نهضت امام خمینی نیز به شمار می‌رفت.[4]
پی‌نوشت‌ها:
[1]. احتمالاً منظور اعلامیه منتشره از سوی کمیته مرکزی دانشجویان نهضت آزادی ایران در آذرماه 1342 است، در بخشی از آن چنین آمده است: «هنوز حضرت آیتالله خمینی در زندان‌های شاه به سر می‌برند، هنوز افراد و اعضای نهضت آزادی ایران با سرنوشتی نامعلوم و با شکنجه‌های طاقت‌فرسا زندانی هستند، ... ولی ما سکوت نمی‌کنیم، جان بر کف با ایمان به هدف با عقائدی انسانی با روشی منطقی از پای نمی‌ایستیم ... نهضت آزادی ایران برای از بین بردن استعمار در این مبارزه صمیمانه با نیروهای اصیل و رهبران شریف مذهبی و ملی همگام می‌گردد و افراد مبارز را به استقامت و پایداری دعوت می‌کند...» (اسناد نهضت آزادی ایران، ج 1، نهضت آزادی ایران ،1361، ص330).
[2]. در اصل سند «ترد»
[3]. مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات، آیتالله حاج شیخ جواد فومنی حائری به روایت اسناد ساواک، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی، 1377، ص 348.
[4]. همان، مقدمه.
تعداد بازدید: 806
آرشیو نهضت امام خمینی
جدیدترین مطالب
پربازدیدها
