نهضت امام خمینی
حسنعلی منصور و گام نهادن در مسیر تحقق «منویات ملوکانه»!
زهرا رنجبر کرمانی
05 اسفند 1400
ساواک در گزارشی به تاریخ 5 اسفند 1342 با موضوع «حسنعلى منصور نماینده مجلس شوراى ملى» می‌نویسد:
«ساعت17:00 روز جمعه (2 /12 /42) حسنعلى منصور نماینده مجلس شوراى ملى در منزل مورخ‌الدوله سپهر حضور یافته و به مدت یک ساعت با نامبرده ملاقات و گفتگو نموده است.
در این جلسه منصور پیرامون اوضاع جارى کشور مطالبى بیان و افزوده برخى از وزراى کابینه کنونى تحریکاتى علیه وى و حزب ایران نوین[i] به‌عمل آورده و شایعات بى‌اساسى منتشر مى‌سازند تا بدین‌وسیله فراکسیون اکثریت را در مجلس شوراى ملى وادار به ابراز عکس‌العملى نموده و بعد چنین وانمود کنند که حزب ایران نوین در غیاب اعلیحضرت همایون شاهنشاه[!] در کشور دست به اقدامات خلاف مصلحت زده است.
منصور آنگاه درباره مطالعاتى که پیرامون تشکیل کابینه خویش به‌عمل آورده بیاناتى ایراد و افزوده براى هر یک از وزارتخانه‌ها دو یا سه نفر از افراد صالح را در نظر گرفته تا با تصویب اعلیحضرت همایون شاهنشاه[!] یکى از آنها به وزارت منصوب شوند و سعى کرده در دولتى که تشکیل خواهد داد، اغلب وزراء از اعضاى حزب ایران نوین باشند تا با هماهنگى بیشترى موفق به اجراى منویات ملوکانه[!] گردند.»[ii]
گفتنی است مطابق قانون اساسی فرماندهی کل قوا، عزل و نصب وزرا و اعلان جنگ و صلح از جانب شاه جنبه تشریفاتی داشت، شاه اما خواهان آمریت مطلق بود، بنابراین در 5 اسفند 1327 به نمایندگان مجلس گفت «متأسفانه مشروطیت حقیقی نداریم، وقتی که رئیس مملکت (یعنی خودش) حق تجدید انتخابات را داشته باشد اوضاع خیلی بهتر خواهد بود»! و اضافه کرد که مصمم است برای اصلاح قانون اساسی مجلس مؤسسان تشکیل دهد. این در حالی بود که قانون اساسی، دستاورد مشروطیت و اصولاً برای محدود کردن قدرت سلطنت تنظیم شده بود. انتخابات مجلس مؤسسان در شرایط حکومت نظامی برگزار شده، نمایندگان آن حق انحلال هر یک از دو مجلس شورای ملی و سنا را جداگانه و یا با هم در آن واحد به شاه اعطا کردند و او پس از پایان کار مجلس مؤسسان خطاب به نمایندگان آن چنین گفت: «مشروطیت ما به وضع فلاکت‌باری دچار شده بود که کار شما آن را نجات داد»! بدین ترتیب گام بلندی جهت تثبیت استبداد برداشته شده، از آن پس معیار انتخاب مسئولان کشور میزان سرسپردگی آنها به شاه و عزم و علاقه برای تحقق «منویات ملوکانه»! گردید.[iii]
[i]. حزب ایران نوین بر روی شالوده «کانون مترقی» در آذر 1342 تأسیس شد، حسنعلی منصور دبیرکل حزب و رهبر فراکسیون حزب ایران نوین در مجلس شورای ملی بود، اعضای کانون مترقی متجاوز از 40 نفر و بیشتر تحصیل کرده آمریکا بودند و وظیفه آن تهیه برنامه‌های اقتصادی و صنعتی برای کشور بود، (قیام 15 خرداد به روایت اسناد ساواک، ج 3، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات، 1378، ص 271).
[ii]. حزب ایران نوین به روایت اسناد ساواک، ج 1، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی، 1380، ص 328.
[iii]. مدنی، سیدجلال‌الدین، تاریخ سیاسی معاصر ایران، ج 1، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، 1378، ص 345 – 346.
تعداد بازدید: 755
آرشیو نهضت امام خمینی
جدیدترین مطالب
پربازدیدها
