29 ارديبهشت 1401
پیوندهای گسترده میان ایران و آمریکا در دوره پهلوی دوم، دولت ایران را به سمت بهبود روابط با اسرائیل سوق داد. روابط میان ایران و اسرائیل از اواخر دهه 20 به صورت شناسایی دوفاکتو (موقت و غیر رسمی) آغاز و بعدها توسط دولت مصدق قطع شد. پس از کودتای 28 مرداد مجدداً روابط دو کشور در سطحی گسترده و البته پنهان دنبال شد اما آشکار شدن روابط دو کشور اعتراض مخالفان حکومت بویژه روحانیون را درپی داشت. ملت مسلمان ایران با مردم فلسطین ابراز همدری کرده از تمایل شاه به رابطه نزدیک با اسرئیل به شدت منزجر بودند، به علاوه با گسترش روابط آمریکا و اسرائیل بسیاری از ایرانیان روابط ایران و اسرائیل را بیش از پیش نشانگر نفوذ امپریالیسم آمریکا در ایران میدانستند. گرچه تهدید و فشار کشورهای عربی بر ایران و مخالفتهای شدید داخلی بویژه از سوی روحانیون که از دیرباز مسئله آزادی فلسطین و محو دولت اشغالگر اسرائیل را جزئی از آرمان خود میدانستند روابط دو کشور را تهدید کرده آن را محدود میساخت[1]، اما دولتمردان پهلوی هرگز از تلاش برای ارتقای آن دست نکشیدند. گزارش ساواک به تاریخ 29 اردیبهشت 1342 به همین مسئله اشاره دارد:
«جناب آقاى جهانگیر تفضلى وزیر مشاور روز شنبه 14 اردیبهشت ماه وارد اسرائیل شدند و بعد از یک توقف 36 ساعته صبح روز دوشنبه 16 اردیبهشت این کشور را ترک گفتند. جناب آقاى تفضلى در این مدت با بنگوریون نخستوزیر اسرائیل، موشه دایان وزیر کشاورزى اسرائیل، ساسون وزیر پست و تلگراف اسرائیل، کولک مدیر کل نخستوزیرى و مسئول امور توریستى، عزرا دانین مشاور وزیر خارجه در امور خاورمیانه [و] لوا وى مدیر کل وزارت امور خارجه اسرائیل ملاقات و مذاکراتى به عمل آوردند.»
پینوشتها:[2]
[1]. زهیری، علیرضا، عصر پهلوی به روایت اسناد، قم، دفتر نشر و پخش معارف، 1379، ص 343 – 345.
[2]. قیام 15 خرداد به روایت اسناد ساواک، ج 2، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی، 1378، ص 231.
تعداد بازدید: 671