نهضت امام خمینی
انتخابات مجلس بیست‌و‌یکم؛ پیوند نامبارک خفقان و دموکراسی!
04 مرداد 1401
گرچه قیام 15 خرداد سازمان‌نیافته و در ظاهر ناموفق بود، ولی موج عصیانی که در مردم بوجود آمد باعث شد مبارزه در اشکال مختلف ادامه یابد. علاوه بر جو متشنجِ ناشی از کشمکش‌های سیاسی مردم و حکومت، وضع اقتصادی کشور نیز به اندازه‌ای بحرانی بود که جز با کمک‌های خارجی و استفاده از همه ذخایر ارزی امکان جریان یافتن امور اقتصادی و معیشتی مردم وجود نداشت. در این شرایط برای آینده حکومت سه رویکرد متفاوت متصور بود:
1- استقرار حکومت نظامی برای مدتی طولانی
2- تداوم تعطیلی مجلس و سرکوب شدیدِ هرگونه مخالفت
3- عادی‌سازی وضعیت و تعدیل در برخورد با روحانیون البته به گونه‌ای که عقب‌نشینی دولت تلقی نشود.
حکومت با توجه به دیدگاه‌های آمریکا و با تظاهر به اجرای تعهدات خود رویکرد سوم را برگزید. آزادی شماری از دستگیرشدگان، مذاکره با مراجع، محدود کردن تبلیغات علیه روحانیان، انصراف از محاکمه امام، آزادی موقت ایشان و اعلام برگزاری انتخابات مجلس بیست‌و‌یکم در راستای عادی‌سازی وضعیت انجام شد که به اعتراف مقامات و کارشناسان حکومت تأثیر چندانی در مواضع مردم و عزم راسخ ایشان برای ادامه مبارزه تا پیروزی نداشت.[1] بدین ترتیب از آنجا که شرکت در انتخابات به معنی آشتی با حکومت خودکامه و به رسمیت شناختن اقدامات آن تلقی می‌شد، متدینین سراسر کشور بر آن شدند تا وظیفه شرعی خود را در قبال آن از مراجع جویا شوند. در 4 مرداد 1342 نامه جمعی از «متدینین و روشنفکران همدان» خطاب به آیات عظام شریعتمداری و میلانی و پاسخ آنها به شرح زیر منتشر شد:
«با اهدای سلام و تحیات لازمه، در این موقع که انتخابات دوره بیست‌و‌یکم مجلس شروع شده با چنین وضعی که مستحضر هستید، تکلیف مسلمانان در مورد انتخابات چیست و دخالت در انتخابات چه صورت دارد بیان فرمایید.»[2]
آیات عظام میلانی و شریعتمداری چنین پاسخ دادند:
«در شرایط حاضر که خفقان و اختناق از حیث قلم و لسان فراگیر است و آزادی اجتماعات اختیاری انتخابات نیست و جمعی از رجال متدین و دانشمند در زندان به سر می‌برند و منازل عده[ای] از علمای عظام محصور و مردم از ملاقات و مراجعه در امور دینی محرومند، شرکت در انتخابات شرعاً و عقلاً جایز نیست و مطالبه حکومت مشروع قانونی وظیفه می‌باشد. امید آنکه به برکات حضرت بقیه‌اللهم ارواحناله الفداء ملت مسلمان به خیر و صلاح دینی و دنیوی نائل شوند.»[3]
«سؤالات زیادی که از مرکز و شهرستان‌ها و اطراف مملکت راجع به این موضوع شده و می‌شود حکایت از نگرانی شدید اهالی مملکت و مردم مسلمان ایران می‌نماید. البته حق دارند که نگران باشند، زیرا که مصالح اسلام و مصالح ملت و مملکت بسته به وضعیت انتخابات است و با توجه به وضع موجود بالخصوص تعطیل مجالس دینی و ممنوعیت گویندگان مذهبی و آزاد نبودن بیان و قلم و سایر ممنوعیت‌ها و اختناق شرکت در انتخابات فعلی عقلاً و شرعاً جایز نیست.»[4]
پی‌نوشت‌ها:
[1]. منصوری، جواد، آشنایی با انقلاب اسلامی ایران، ج 1، قم، دفتر نشر معارف، 1390، ص 172.
[2]. مرکز بررسی اسناد تاریخی، انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، روزشمار استان همدان، ج 1، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی، 1390، ص 65.
[3]. همان.
[4]. همان.
تعداد بازدید: 724
آرشیو نهضت امام خمینی
جدیدترین مطالب
پربازدیدها
