12 مرداد 1401
در 12 مرداد 1342 ساواک در گزارشی با موضوع«فعالیتهای علما و روحانیون» مینویسد:
«در هفتهای که گذشت اعلامیههای جدیدی از طرف آیاتالله شریعتمداری و میلانی صادر و طی آنها علاوه بر اظهار نظر پیرامون بازداشت آیتالله خمینی در مورد روحانیون شهرستانها نیز که اخیراً به تهران آمده بودند گفته شده که مقامات دولتی به روحانیون مزبور بدون هیچ مجوزی اخطار کردهاند که تهران را ترک نمایند. در اعلامیههای مذکور افزوده شده روحانیون در تعقیب هدفهای دینی خویش در هر فرصتی که ممکن شود اقدامات لازم را بعمل خواهند آورد و از تمام امکانات موجود استفاده خواهند نمود. در این اعلامیهها همچنین به موضوع انتخابات اشاره و گفته شده که ایجاد شرایط و اوضاع و احوال کنونی از طرف دولت با آزادی انتخابات مخالف است و آیتالله شریعتمداری اضافه کرده که نظر خود را درباره انتخابات به موقع اعلام خواهد کرد. ضمناً آیتالله بهبهانی اظهار داشته روحانیون در نظر دارند پس از قطعی شدن شروع انتخابات بطور دستهجمعی یا انفرادی اعلامیهای صادر کرده و فتوی به تحریم شرکت در انتخابات را بدهند. مشارالیه افزوده روحانیون بطور اتفاق قصد ایستادگی و مبارزه را تا سرحد وصول به هدفهای خود دارند، ولو اینکه در این راه ناملایماتی را متحمل شوند. علاوه بر اعلامیههای آیتالله شریعتمداری و میلانی اخیراً اعلامیه دیگری نیز صادر شده که طی آن آیاتالله شریعتمداری و میلانی، مرعشی نجفی و آملی مقام علمی و مرجعیت آیتالله خمینی را تأیید کردهاند. گزارش کاردار سفارت شاهنشاهی در عراق نیز حاکی است که تبلیغات مخالفین دولت ایران در کشور عراق همچنان ادامه دارد، ولی نماینده آیتالله حکیم با مشارالیه ملاقات و از قول آیتالله مزبور اظهار داشته مسأله اصلاحات ارضی و سایر اصول ششگانه در صورتی که در اجرای آن رعایت عدالت بشود، مورد اعتراض نیست، لیکن موضوع اعطای حق رأی به زنان دستآویز مخالفین گردیده و هر گاه این موضوع تعدیل و به صورتی الغا گردد، نگرانی عمومی مرتفع خواهد شد و اگر به نحوی احترام روحانیت اعاده و در مورد رفع اختلاف بین دولت و روحانیون اقدام شود، موجب امتنان روحانیون و تسکین افکار خواهد گشت.[1] آیتالله زنجانی مقیم کربلا نیز پیشنهادهایی در حدود پیشنهاد آیتالله حکیم داشته است. در حال حاضر آیتالله خویی مقیم نجف اشرف بیش از سایرین علیه دولت ایران و به طرفداری از روحانیون مخالف فعالیت میکند و اخیراً در بیانیهای که به زبان عربی خطاب به علما اعلام صادر کرده گفته است در صورتی که زمامداران ایران به کارهای غیر قانونی خود ادامه دهند تاریخ 40 ساله آنها را منتشر خواهد کرد و در آن موقع روحانیون طراز اول آخرین نظر خویش را نیز درباره آنان اظهار خواهند داشت. ...»[2]
پینوشتها:
[1]. آیتالله سیدمحسن حکیم از مراجع تقلید شیعه نجف در جریان نهضت روحانیون ایران از اقدامات و منویات کلی آنها حمایت کرده، در تحولات سیاسی ایران نقش ایفا نمود. (بصیرتمنش، حمید، «آیتالله حکیم و نهضت روحانیون ایران در سالهای 1341 – 1342»، مطالعات تاریخی، بهار 1392، ش 40، ص 140 - 171) با این حال کنش سیاسی وی در قبال حکومت ایران مبتنی بر مدارا و تذکرِ صرف بود که با دیدگاه امام خمینی تفاوت داشت. (تبرائیان، صفاءالدین، مرجع مجدد، امام حکیم، تهران، مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، معاونت فرهنگی، 1390، ص 231 - 232)
[2]. انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، استان قزوین، ج 1، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی، 1393، ص 119.
تعداد بازدید: 559