نهضت امام خمینی
تداوم استبداد در سایه «قیام ملی 28 مرداد»!
28 مرداد 1401
روزنامه اطلاعات در شماره روز 28 مرداد 1342 نوشت:
«ساعت 4 بعدازظهر امروز شاه به مناسبت دهمین سال «قیام ملی 28 مرداد» پیامی را از رادیو ایران فرستادند. در بخشی از این پیام آمده است: در این ده سال، کشور و جامعه ما در کلیه شئون سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، بهداشتی، و در سایر شئون، چه از نظر ملی و چه از لحاظ بین‌المللی، به پیشرفت‌های عظیمی نایل شده که تاکنون در تاریخ ما سابقه نداشته است و بهترین گواه این ترقی ارقام و آمارهای مشخص و قاطعی است که هر یک از سازمان‌های اداری مملکت از کارهای این ده‌ساله خویش در دست دارند.»[1]
گفتنی است گرچه حکومت و رسانه‌های وابسته آن اصرار داشتند که از گروه چهار هزار نفره‌ای که در بعد از ظهر 28 مرداد در مرکز شهر به نفع شاه شعار می‌دادند به عنوان «جمعیت» خودجوشی که یک «قیام ملی» را سبب شده‌اند یاد کنند، اما گردهمایی حدود 4 هزار نفر به ویژه در کشوری که شمار جمعیت راهپیمایان آن به آسانی به بیش از 50 هزار نفر می‌رسید «جمعیت» نبود. این نیرو حتی در کودتا نیز تعیین‌کننده نبوده، صرفاً تأثیری جنبی داشت. در ساعت 8 صبح 28 مرداد 1332 دسته‌ای 300 نفری از اوباش مسلح به چاقو، سنگ و چماق از جنوب تهران و بازار به سوی مناطق شمالی شهر به راه افتادند. اوباش دکههای روزنامه‌فروشی را که نشریات هوادار دولت را می‌فروختند تخریب کردند، رانندگان و عابرانی که از سر دادن شعار «زنده باد شاه» خودداری می‌کردند کتک زدند، مغازه‌ها را در صورت نبستن تهدید به غارت کردند، به تئاتر سعدی - مرکز فعالیت‌های اجتماعی روشنفکران چپ‌گرا - حمله‌ور شدند و دفاتر حزب ایران و نیروی سوم و روزنامه‌های باختر امروز و به سوی آینده – مهم‌ترین روزنامه حزب توده - را به آتش کشیدند. با ادامه حرکت آنان به سوی مرکز شهر افراد دیگری نیز به آنها پیوستند. ریچارد کاتم – مأمور سیا در تهران - که اطلاعات دسته اول کودتا را در اختیار داشت، دارودسته اوباش خیابانی را این‌گونه توصیف کرده است:
«تردیدی نیست که آن اوباش خیابانی که در 28 مرداد 1332 موجبات سرنگونی مصدق را فراهم ساختند ملغمه‌ای بودند از افراد بی‌سواد جنوب تهران و طیفی گسترده از رهبران چاقوکش‌ها. اوباش شعارهای شاه‌دوستی سر می‌دادند و تردیدی نیست که برخی از آنها به این شعارها اعتقاد داشتند اما نمی‌توان از این جماعت انتظار حمایت پایدار از سلطنت‌طلبان داشت.»[2]
پی‌نوشت‌ها:
[1]. اطلاعات، س 38، دوشنبه 28 مرداد 1342، ش 11169.
[2]. آبراهامیان، یرواند، کودتا، 28 مرداد، سازمان سیا و ریشه‌های روابط ایران و آمریکا در عصر مدرن، ترجمه محمدابراهیم فتاحی، تهران، نشر نی، 1399، ص 267 – 269.
تعداد بازدید: 797
آرشیو نهضت امام خمینی
جدیدترین مطالب
پربازدیدها
