01 مهر 1401
در اول مهر 1342 شاه در سخنانی به مناسبت جشن دهقان! در بوئین زهرا، قیام 15 خرداد را تجلی «بدترین مظاهر وحشیگری و عقبافتادگی و تحجر فکری»! دانست «که برای این مملکت ننگی بود که بااراده قوی ملت ایران، و همچنین وظیفهشناسی قوای مسلح، در عرض مدت کوتاهی به این وضع خاتمه داد.»[1]
گرچه شاه چون همیشه قیام 15 خرداد را جنبشی ارتجاعی دانسته، از خاتمه آن با «اراده قوی ملت ایران»! و «وظیفهشناسی قوای مسلح» – البته در به رگبار بستن تظاهرکنندگان و عابران غیر مسلح![2]- خبر میدهد، اما از آن پس چنانکه حسین فردوست[3] میگوید: «مسئله مبارزات امام خمینی یک مسئله جدی برای محمدرضا شد. [ساواک] تلاش میکرد که محمدرضا را از فعل و انفعالات روحانیت بیخبر نگذارد و علاوه بر گزارشات روزانه که از اداره کل سوم و شهربانی به دفترِ [ویژه اطلاعات] میرسید و مواضع ضد رژیم برخی روحانیون اطلاع داده میشد، اداره کل سوم هر 3 ماه یک بار نیز بولتنی از روحانیون مخالف سراسر کشور به دفتر میفرستاد که در آن سخنان روحانیون مخالف علیه رژیم و عکسالعمل ساواک درج میشد... موارد مهم توسط دفتر به اطلاع محمدرضا میرسید....»[4]
علیرغم تلاش شاه و برخی درباریان برای جلب رضایت برخی روحانیون سرشناس که سالانه میلیونها تومان هزینه داشت، هیچگاه آرامش واقعی به نفع شاه در حوزهها وجود نداشته، علت، مخالفت امام بود. حسین فردوست در این خصوص میگوید:
«سرهنگ بدیعی رئیس ساواک قم که فرد مطلع و فهمیدهای بود زمانی گفت: «اگر یک مقام در قم با من همراه باشد اداره شهر قم کار آسانی است.» گفتم چه کسی؟ گفت: «آیتالله خمینی» گفتم چرا تماس نمیگیرید؟ گفت به امثال ماها اصلاً راه نمیدهند مگر اینکه مرید ایشان شوم و در مدتی طولانی مطمئن گردند که واقعاً آمادهام با اعتقاد در راه ایشان قدم بردارم. آنوقت آماده خواهند بود مرا به حضور بپذیرند. در چنین صورتی نیز من رئیس ساواک قم نخواهم بود!»[5]
پینوشتها:
[1]. اطلاعات، س 38، دوشنبه اول مهر 1342، ش 11199.
[2]. فردوست، حسین، ظهور و سقوط سلطنت پهلوی، ج 1، تهران، اطلاعات، 1369، ص 513.
[3]. رئیس دفتر ویژه اطلاعات و یکی از برجستهترین چهرههای اطلاعاتی رژیم پهلوی.
[4]. فردوست، همان، ص 517.
[5]. همان، صص 518 – 519.
تعداد بازدید: 360