21 آذر 1402
روزنامه اطلاعات در شماره روز 21 آذر 1341 در مطلبی با عنوان «تشویق و حمایت کارگر» مینویسد:
«به موجب طرح جدید، کارخانجات موظف میشوند در مقابل ازدیاد تولید و بالارفتن سود، مبلغی به عنوان پاداش به کارگران بپردازند. طرح سهیم شدن کارگران که عاقبت پس از چند ماه بررسی و مطالعه و تبادل نظر تهیه گردید، طرحی است که اساس و پایه آن را تشویق و ازدیاد تولید تشکیل میدهد. مطابق این طرح مدیران کارخانجات موظفند در مقابل ازدیاد تولید و بالا رفتن سود کارخانه ناشی از فعالیت و دقت بیشتر کارگر مبلغی به عنوان پاداش به وی بپردازند.»[1]
گفتنی است «سهیم کردن کارگران در منافع کارگاههای تولیدی و صنعتی» که به عنوان اصل چهارم انقلاب سفید چندی بعد در ششم بهمن ماه به رفراندوم گذارده شده به تصویب ملی! رسید، بهبود و ارتقای سطح زندگی طبقه کارگر را وعده میداد، بررسیها اما نشان میدهد که در سالهای آتی این «پاداش» یا «تشویق» در هجوم تورم فزایندهای که در دهه 50 گریبان اقتصاد ایران را گرفت نتوانست راهگشا باشد.
همایون کاتوزیان[2] در تحلیل رشد صنعتی ایران در بازه 4-1350 مینویسد:
«به نظر میرسد که طی 5 سال میانگین حقوق، دستمزد و مزایای [ِهفتگی] کارگران از 5 /23 دلار به 1 /53 دلار – یعنی 225 درصد - افزایش یافته است. اما ظواهر فریبندهاند:
نخست... میزان بالای تورم این دوره که نمیتواند برای کل این 5 سال کمتر از 150 درصد بوده باشد در نظر گرفته نشده است. دوم میزان تورم در مورد غذا و مسکن که قسمت اعظم حقوق کارگران صرف آن میشد، بسیار بالاتر از میزان تورم کلی بود. سوم ارقام، میانگین دریافتی همه شاغلان را نشان میدهد که هم مدیران را در برمیگیرد و هم دربانان را. بنابراین با توجه به حقوقهای غیرعادی و انحصاری مدیران و کارکنان اجرایی و فنی، درآمد متوسط کارگران عادی احتمالاً بسیار کمتر بوده است. »[3]
پینوشتها:
[1]. اطلاعات، س 37، چهارشنبه 21 آذر 1341، ش 10972.
[2]. محمدعلی همایون کاتوزیان (متولد ۲۶ آبان ۱۳۲۱ - تهران) اقتصاددان، تاریخنگار، کاوشگر علوم سیاسی و منتقد ادبی است.
[3]. همایون کاتوزیان، محمدعلی، اقتصاد سیاسی ایران، ترجمه محمدرضا نفیسی و کامبیز عزیزی، تهران، نشر مرکز، 1374، ص 331 - 332.
تعداد بازدید: 307