22 دي 1402
ساواک در گزارشی مورخ 22 دی 1342 مینویسد:
«روز یکشنبه 22 /10 /42 میلانی در منزل خودش در حضور عدهای اظهار داشته آخرالامر دیدید سران نهضت آزادی را بدون هیچگونه جرمی به ده سال زندان محکوم و به زندان انداختند.[1] حاجی مروج به میلانی میگوید: ده سال مدت زیادی برای یک نفر زندانی است. میلانی اضافه مینماید شما فکر میکنید تا ده سال دیگر وضع به همین صورت خواهد ماند؟ نه، به همین زودیها رژیم واژگون میشود و خود اینها به همین زندانها خواهند رفت و ما دعا میکنیم هر چه زودتر آن روز فرا برسد. سپس درباره [آیتالله] خمینی گفت: مدت زمان زیادی طول کشید و هنوز آزادش نکردند و من برای آقای شریعتمداری سفارش کردم که اگر حاضر باشند اقدام مجددی بکنیم و شروع به مبارزه نماییم که یا او را آزاد کنند و یا اینکه ما را هم به زندان ببرند. سپس اضافه نمود استاندار خراسان و بعضی از درباریها میخواهند مرا وادار کنند که تلگرافی به شاه بنمایم و آزادی [آیت الله] خمینی را بخواهم لکن چون من میدانم اینها نظر سوء دارند و میخواهند بدینوسیله مرا تسلیم کنند، حاضر نیستم و از شاه تقاضا نخواهم کرد و اگر لازم باشد اقداماتی که صلاح بدانم عمل خواهم آورد.»[2]
پینوشتها:
[1]. در 3 بهمن 1341 شورای مرکزی نهضت آزادی ایران اعلامیهای با عنوان «ایران در آستانه یک انقلاب بزرگ! و برگرداندن تاریخ خود» منتشر و رفراندوم انقلاب سفید شاه را محکوم کرد. در 4 بهمن آیتالله طالقانی و سپس مهندس بازرگان و دکتر سحابی و به تدریج سایر فعالین نهضت دستگیر شدند. در اوایل خرداد 1342 آیتالله طالقانی برای چند روز آزاد و چندی بعد از قیام 15 خرداد دوباره بازداشت شد. در 30 مهر 1342 حکومت، محاکمه سران و فعالان نهضت آزادی ایران را به اتهام اقدام بر ضد امنیت کشور در دادگاه نظامی «ویژه» آغاز کرد. دادگاههای نظامیِ بدوی و هم چنین دادگاه نظامی تجدید نظر این پرونده، هر دو دادگاههای «ویژه» و تمام اعضای آن از میان افسران گارد شاهنشاهی انتخاب شده بودند. حکومت شاه محاکمه سران نهضت آزادی را به افراد گارد شاهنشاهی که همه دستچین شده دربار، رکن 2 ستاد ارتش و ساواک بودند سپرده بود. این افراد تنها طبق نظر شاه موظف به محاکمه و محکومیت سران نهضت بودند. دادگاه ویژه بدوی پس از سیویک جلسه در 16 دی 1342 با صدور محکومیت سران نهضت آزادی ایران به کار خود پایان داد. (آیتالله سیدمحمود طالقانی به روایت اسناد ساواک، ج 1، 1381، ص 449؛ تاریخ معاصر ایران، اسناد نهضت آزادی ایران، ج 3، جریان محاکمه سران و فعالین، تهران، نهضت آزادی ایران، 1363، ص 9 - 11)؛ مهندس بازرگان و سایر اعضای نهضت تا پایان سال 1346 مشمول عفو ملوکانه! و آزاد شدند.
تعداد بازدید: 186