28 بهمن 1402
ساواک در گزارشی مورخ 28 بهمن 1342 با موضوع «اظهارات فلسفی» مینویسد:
«ساعت 20:30 روز سه شنبه 22 /11 /42 فلسفی در منزل خودش... اظهار داشته: دولت در نظر دارد با روحانیون تا سر حد امکان مبارزه کند و آنها را بکوبد تا از ادامه مبارزه با دولت خسته شوند و با دولت همکاری کنند. لکن این امر محال است، زیرا روحانیون در وضعی هستند که اگر کوچکترین گامی به طرف دولت بردارند، همین مردم آنها را به کلی طرد میکنند و دست از تمام روحانیون برمیدارند. ... بعد از جریان 15 خرداد نظر مردم نسبت به روحانیون فرق کرده و یک علاقه خاصی نسبت به آنها پیدا نمودهاند.»[1]
گفتنی است حجتالاسلام محمدتقی فلسفی (1287-1377ش) از نمونههای شاخص عرصه وعظ و خطابه در میان خطبای معاصر است. فلسفی به قول امام خمینی «زبان گویای اسلام» بوده، شیوه وی در وعظ، الگو و سرمشق بسیاری از واعظان جوان قرار گرفت.[2]
سخنرانی و نطقهای وعاظ بزرگ به عنوان یکی از حلقههای مهم و جریانساز شبکه ارتباطات سنتیِ نهضت تأثیر بسیاری در حضور، ترغیب و تحریک مخاطبان و توده مردم در نهضت امام خمینی داشت. فلسفی در زمره وعاظ پرمخاطبی بود که تودههای سنتی جامعه پای منبرش حاضر میشدند. وی از چنان شهرت و محبوبیتی برخوردار بود که حتی سران حکومت پهلوی نظیر علی امینی، اسدالله علم و وزرا گاه برای حفظ وجهه مذهبی خود میان مردم پای منبر او حاضر میشدند. اعتبار فلسفی به قدری بود که سخنرانیهای ماه رمضان 1327ش. وی در مسجد شاه (امام خمینی) به دستور نخستوزیر وقت بهطور مستقیم از رادیو پخش شد. در کنار مباحث تربیتی و اخلاق و خانواده، خطر صهیونیسم برای مسلمانان، انتقاد از همکاری ایران و اسرائیل، دفاع از ملت مظلوم فلسطین، تشریح جنایات آمریکا در جهان، اعتراض به هویتگرایی اسلام ستیزانه حکومت پهلوی (باستانگرایی و ملیگرایی یکسویه) و گوشزد کردن خطر افکار مارکسیستی مهمترین پیامها و موضوعات سخنرانیهای وی بودند. فلسفی چندینبار نیز ممنوعالمنبر شده و به زندان افتاد.[3]
پینوشتها:
[1]. حجتالاسلام محمدتقی فلسفی به روایت اسناد ساواک، 1378، ص 249.
[2]. ابوالحسنی، علی، «بر ستیغ سخن، بحثی در ویژگیها و خدمات واعظ شهیر، حجتالاسلام والمسلمین حاج شیخ محمدتقی فلسفی»، تاریخ معاصر ایران، زمستان 1390، ش 60، ص 5 – 6.
[3]. گلکار، محمد و دیگران، «نقش رسانههای اجتماعی در انقلاب ایران و مصر»، رهیافت انقلاب اسلامی، بهار 1396، ش 38، ص 131 – 148.
تعداد بازدید: 120