پایان گفت‌وگوهای كميته روابط خارجى درباره انتصاب سفیر آمریکا در ایران

اول اردیبهشت 1340 كميته روابط خارجى سناى آمريكا به مباحثات خود درباره انتصاب جوليوس هولمز به مقام سفيرى آمريكا در ايران خاتمه داد. سناتور جان ويليامز در پايان مذاكرات كميته، همچنان بر مخالفت خود با پيشنهاد انتصاب هولمز تاكيد كرد. اعتراض او بر مبناى نقش هولمز در يک معامله كشتى در ده سال قبل از این است. اما سناتور اسپاركمن، كفيل رياست كميته روابط خارجى گفت كه هنوز تاريخ اخذ راى نهايى در كميته درباره انتصاب هولمز تعيين نشده و نمی‌تواند در مورد اين موضوع...

اعتراف به ناکامی برنامه هفت ساله دوم در حکومت پهلوی

  در نخستین بخش جلسه علنى مجلس شوراى ملى در روز 31 فروردین 1340، احمد آرامش، وزير مشاور و رئيس سازمان برنامه گفت: «من به صراحت اعلام می‌کنم كه برنامه هفت ساله دوم با كاميابى همراه نبوده است و اين عدم توفيق علت‌هاى گوناگونى داشته؛ ضمن اجراى طرح‌ها اغلب طرحى را موقوف گذارده و انجام طرح ديگرى را مرجح داشته‌اند، در انعقاد بعضى از قراردادها كمتر مصلحت و منفعت ايران رعايت گرديده است، اغلب قراردادها از اسراف و تبذير مبرا نيست... در سازمان برنامه به طور متوسط...

شايعه انحلال مجلس بيستم

سی‌ام فروردین 1340 جعفر شريف‏امامى، نخست‏وزير و چند تن از اعضاى دولت وقت حکومت پهلوی در آخرين جلسه كميسيون بودجه مجلس شوراى ملى حاضر بودند. در اين جلسه، لايحه بودجه سال 1340 مورد بررسى نهايى قرار گرفت و پس از رای‌گيرى، تصويب شد كه به مجلس ارسال شود. اما همچنان از دید منتقدان وابسته به حکومت به نظر می‌رسید كه فعاليت دستگاه‌هاى دولتى از نظر بودجه با موانعى رو‌به‌رو است كه بر طرف شدن آنها وابسته به تغيير مسؤلان اجرايى و ادامه كمک‌هاى آمريكا است. از نظر...

امضای متن نهایی كاپيتولاسيون

بیست‌ونهم فروردین 1340 در وين و در كنفرانس سازمان ملل، قانون نهايى مصونيت‌ها و روابط ديپلماتيک (كاپيتولاسيون) امضا شد. اين قانون، مصونيت و امتيازهاى ويژه‌اى به اتباع خارجى، به خصوص مستشاران و اعضاى كادر فنى و تشكيلاتى در كشورهاى ديگر می‌داد. بیست‌وهشتم اسفند 1340هم سفارت آمریکا در تهران در پاسخ به ابراز تمایل دولت حکومت پهلوی برای تمدید خدمات هیئت مستشاری نظامی ایالات متحده به مدت یک سال دیگر موافقت خود را اعلام کرد. اما این سفارت تاکید کرد آمریکاییان...

استقبال از دانشجویان آزاد شده از زندان حکومت پهلوی

دانشجويان دانشكده پزشكى دانشگاه تهران، 28 فروردین 1340 مشغول استقبال از دانشجويانى بودند كه روز گذشته (27 فروردین) از زندان آزاد شدند. آنها به گردن دانشجويان آزاد شده حلقه‌های گل انداختند و آنها را تا دانشکده‌های خودشان همراهى كردند. دانشجويان آزاد شده، از همان گروهى بودند كه در بهمن و اسفند ماه سال 1339، در تظاهرات دانشگاه تهران و اعتراض به وضع انتخابات بيستمين دوره مجلس شوراى ملى دستگير شدند. رسوایی حکومت پهلوی در انتخابات تابستان 1339 دانشگاه تهران را...

گزارش ساواک درباره استقبال دانشجویان از غلامرضا تختى

یکی از خبرهای 27 فروردین 1340 این بود كه غلامرضا تختى، کشتی‌گیر و پهلوان نامدار، در پاسخ به محبت‌های دانشجويان به قهرمانان كشتى ايران به دانشگاه تهران رفت و مورد استقبال آنان قرار گرفت. او در رستوران دانشكده دندان‌پزشکی ساعتى را با دانشجويان گذراند و همچنين در مجلس جشنى كه دانشجويان براى او ترتيب داده بودند شركت كرد. اين ديدار توسط مامور ويژه سازمان اطلاعات و امنیت حکومت پهلوی (ساواک) در گزارشى با عنوان «بازديد تختى از دانشکده‌های مختلف دانشگاه تهران»...

حقيقتى كه رحلت آیت‌الله ‌العظمی بروجردى آن را جلوه‌ای تمام داد

چند عنوان از روزنامه‌های 26 فروردین 1340 به صورت مفصل، بازتاب رحلت حضرت آیت‌الله العظمى بروجردى و مراسم و مجالس برگزار شده در این زمینه را بررسى كردند. در یکی از روزنامه‌ها و به قلم سيد جعفر شهيدى آمده بود: «اين جنبش عظيم نشان داد كه ملت ايران براى مقام روحانيت احترام بزرگى قايل است. اين ملت چنين تشخيص داده است كه براى تکیه‌گاه خود دين می‌خواهد، مجتهد می‌خواهد، حوزه علمى می‌خواهد، طلبه می‌خواهد، مرجع تقليد و رئيس مذهب می‌خواهد. اين حقيقتى بود كه اگر...

سفير آمريكا متهم به سوءاستفاده است

دو مجله هفتگى كه تاريخ انتشار بیست‌وپنجم فروردین 1340 را داشتند به چند مسئله در روابط خارجى حکومت پهلوی توجه كردند. يكى از آنها پیش‌بینی كرد، جوليوس هولمز كه از طرف رئیس‌جمهوری آمريكا به عنوان سفير جديد آمريكا در ايران تعيين شده و قرار است در ارديبهشت ماه به ايران بيايد، ممكن است در اين ماه نيايد. زيرا از طرف چند تن از سناتورهاى جمهوری‌خواه و دمكرات آمريكايى متهم به سوءاستفاده در مسئله فروش نفتكش به خارج از اين كشور شده و به شدت مورد استيضاح و بازجويى...

تغييرات در پیش «انقلاب سفيد» نام گرفت

  بیست‌وچهارم فروردین 1340 جلسه مجلس شوراى ملى از نطق‌هاى انتقادى و اعتراض‌آمیز نمايندگان ناآرام بود و در آنها اعلام شد که مجلس در برابر دولت حکومت پهلوی ساكت نخواهد نشست. شبيه آنچه نمايندگان مجلس به زبان آوردند، مدتى بود كه از زبان‌هاى مختلف و به خصوص مطبوعات مطرح می‌شد. اما هيچ واكنش خاصى جز آنچه كه «امكان تغييرات وسيع و پردامنه در كليه اركان مملكت» ناميده شد، در پى نداشت. درباره اين تغييرات هم مطبوعات همچنان به پیش‌بینی می‌پرداختند و در این...

وضع كمک آمريكا به حکومت پهلوی در پرده ابهام است

ژان ژاک بربى، مفسر و نويسنده مجله نفتى «پترول انفورماسيون» بیست‌وسوم فروردین 1340نوشت که وضع كمک مكفى آمريكا به حکومت پهلوی در پرده ابهام است؛ این حکومت خود را ناگزير می‌بیند بعضى برنامه‌های بزرگ عمرانى را متوقف كند و اين شكست بزرگى براى برنامه توسعه اقتصادى آن است كه اجراى آن برنامه ملازمه با افزايش توليد نفت دارد. وى كه در همین ایام از ايران ديدن كرده، آشكارا وخامت روابط ايران و شركت‌هاى بین‌المللی نفت را احساس كرده و نوشته است: «كنسرسيوم...