اعتراف به ناکارآمدی پیمان سنتو

هفتم اردیبهشت 1340 نهمين دوره اجلاسيه شوراى وزيران سازمان پيمان مركزى در مقر دبيرخانه سنتو در آنكارا گشايش يافت و وزيران امور خارجه ايران، تركيه، پاكستان، انگلستان و آمريكا در این شورا شركت کردند. جلسه افتتاحيه پيمان سنتو در آنكارا می‌بايستى جنبه كاملاً تشريفاتى داشته باشد، ولى طرح شكايات بعضى از دول عضو و سكوت گروهى ديگر را به همراه داشت. حسين قدس نخعى، وزير امور خارجه حکومت پهلوی، نوشته‌اى را كه به دست داشت قرائت و اظهار کرد كه پيمان سنتو از هنگام به...

محافظت ماموران حکومت پهلوی از بهایی‌ها

يكى از روزنامه‌هاى ششم اردیبهشت 1340 در خبری آورد كه: «فعاليت بهاييان در مشهد مقدس، توجه مردم را جلب نموده و علماى اعلام از اين بابت، اظهار نگرانى كرده‌اند و حتى عده‌اى عقيده دارند كه هر چه زودتر بايد براى مقابله با اين گروه به اقدامات حادى توسل جست.» درباره بهايی‌ها، در این روز از طرف «رحمتى» نامى كه بخشدار و سرپرست شهردارى كن بود، نامه محرمانه‌اى به فرماندارى تهران ارسال شد. در اين نامه آمده بود که اخيراً شايع شده كه چند نفر بهايى در كن ساكن هستند و...

تغيير چهره‌هاى صحنه سياست حکومت پهلوی

پس از پیش‌بینی تغييرات وسيع و پردامنه در كليه اركان حکومت پهلوی در فروردین سال 1340، يكى از مجله‌هاى چاپ تهران در روز پنجم اردیبهشت همین سال نوشت: «تغيير چهره‌هاى صحنه سياست و اداره كشور با توجه به قدرت‌ها و بندوبست‌ها و سوابق ممتد آنان در امور مملكت كار آسانى نيست و نمی‌توان به محض اتخاذ تصميم آنان را تغيير داد و از نفوذشان مصون ماند.» اين مجله افزوده است: «بعضى از افراد هيئت حاكمه در معرفى يكديگر به ملت ايران از هيچ اقدامى دريغ ندارند. اين عمل...

این است نتیجۀ به اصطلاح اصلاحات ارضی شاه!

هفده سال پس از روز چهارم اردیبهشت سال 1340و در چنین روزی در سال 1357، امام خمینی(ره) در نجف و در مصاحبه لوسین ژرژ، خبرنگار روزنامۀ فرانسوی لوموند با ایشان، گفتند: «کشاورزی ما که تولیدش حتی تا 23 سال پیش اضافه بر احتیاجات داخلی‌مان بود و ما صادر کنندۀ این مازاد بودیم، فعلاً از میان رفته است... و این است نتیجۀ به اصطلاح اصلاحات ارضی شاه!... هدف از اصلاحات ارضی شاه، خصوصاً این بود که بازاری برای کشورهای خارجی، خصوصاً آمریکا، ایجاد کند.» قانون اصلاحات ارضی در جلسه...

كاخ‌هاى فرعونى، ساختمان‌هاى زايد، ورشكستگى اقتصادى

  سوم اردیبهشت 1340، بحث درباره لايحه بودجه سال 1340 در مجلس شوراى ملى آغاز شد و در نخستین روز، بيش از 6 ساعت به طول انجاميد. موضوع عمده در سخنرانى نمايندگان موافق مشروط و مخالف با كليات بودجه، مشكلات اقتصادى كشور و نقش اركان وزارت‌خانه‌هاى حکومت پهلوی در بروز اين مشكلات بود. لذا يكى از روزنامه‌ها در فصل‌بندى سخنان اين نمايندگان از عبارت‌هايى مانند: حقوق قضات، معلمين، طبقه جوان و روشنفكر، كاخ‌هاى فرعونى، ساختمان‌هاى زايد، حيف و ميل، شكايت زارعين،...

پاسخ‌هاى كلى محمدرضا پهلوی به پرسش‌های مطبوعات

  دوم اردیبهشت 1340، محمدرضا پهلوى در گفت‌وگوی نمايندگان، مديران و سردبيران مطبوعات با او در كاخ مرمر گفت كه: «ما اكنون كشورى هستيم كه شايد بيش از هر كشورى از نعمت آزادى و وفور برخورداريم» و افزود: «اما موضوع فساد، اين فساد در همه جا هست. البته با آن به سختى مبارزه می‌کنيم... .» مطبوعاتی‌ها در اين جلسه تلاش كردند سؤال‌های صريحی مطرح كنند، اما محمدرضا پهلوى با پاسخ‌هاى كلى از كنار آنها گذشت. مثلاً یکی از آنها يادآورى كرد كه در جاده قديم شميران در تهران،...

پایان گفت‌وگوهای كميته روابط خارجى درباره انتصاب سفیر آمریکا در ایران

اول اردیبهشت 1340 كميته روابط خارجى سناى آمريكا به مباحثات خود درباره انتصاب جوليوس هولمز به مقام سفيرى آمريكا در ايران خاتمه داد. سناتور جان ويليامز در پايان مذاكرات كميته، همچنان بر مخالفت خود با پيشنهاد انتصاب هولمز تاكيد كرد. اعتراض او بر مبناى نقش هولمز در يک معامله كشتى در ده سال قبل از این است. اما سناتور اسپاركمن، كفيل رياست كميته روابط خارجى گفت كه هنوز تاريخ اخذ راى نهايى در كميته درباره انتصاب هولمز تعيين نشده و نمی‌تواند در مورد اين موضوع...

اعتراف به ناکامی برنامه هفت ساله دوم در حکومت پهلوی

  در نخستین بخش جلسه علنى مجلس شوراى ملى در روز 31 فروردین 1340، احمد آرامش، وزير مشاور و رئيس سازمان برنامه گفت: «من به صراحت اعلام می‌کنم كه برنامه هفت ساله دوم با كاميابى همراه نبوده است و اين عدم توفيق علت‌هاى گوناگونى داشته؛ ضمن اجراى طرح‌ها اغلب طرحى را موقوف گذارده و انجام طرح ديگرى را مرجح داشته‌اند، در انعقاد بعضى از قراردادها كمتر مصلحت و منفعت ايران رعايت گرديده است، اغلب قراردادها از اسراف و تبذير مبرا نيست... در سازمان برنامه به طور متوسط...

شايعه انحلال مجلس بيستم

سی‌ام فروردین 1340 جعفر شريف‏امامى، نخست‏وزير و چند تن از اعضاى دولت وقت حکومت پهلوی در آخرين جلسه كميسيون بودجه مجلس شوراى ملى حاضر بودند. در اين جلسه، لايحه بودجه سال 1340 مورد بررسى نهايى قرار گرفت و پس از رای‌گيرى، تصويب شد كه به مجلس ارسال شود. اما همچنان از دید منتقدان وابسته به حکومت به نظر می‌رسید كه فعاليت دستگاه‌هاى دولتى از نظر بودجه با موانعى رو‌به‌رو است كه بر طرف شدن آنها وابسته به تغيير مسؤلان اجرايى و ادامه كمک‌هاى آمريكا است. از نظر...

امضای متن نهایی كاپيتولاسيون

بیست‌ونهم فروردین 1340 در وين و در كنفرانس سازمان ملل، قانون نهايى مصونيت‌ها و روابط ديپلماتيک (كاپيتولاسيون) امضا شد. اين قانون، مصونيت و امتيازهاى ويژه‌اى به اتباع خارجى، به خصوص مستشاران و اعضاى كادر فنى و تشكيلاتى در كشورهاى ديگر می‌داد. بیست‌وهشتم اسفند 1340هم سفارت آمریکا در تهران در پاسخ به ابراز تمایل دولت حکومت پهلوی برای تمدید خدمات هیئت مستشاری نظامی ایالات متحده به مدت یک سال دیگر موافقت خود را اعلام کرد. اما این سفارت تاکید کرد آمریکاییان...