نگرانی پهلوی از اقبال طلاب علوم دینی به مسائل سیاسی

ماجرای لایحه انجمن‌های ایالتی و ولایتی در سال 1341 که با مفاد غیراسلامی خود اعتراض گسترده مراجع و علمای طراز اول را به همراه داشت، سرآغاز ورود جدی مرجعیت دینی به عرصه سیاست بود. این غائله این پیام را برای همگان داشت که اسلام دینی سیاسی است...

نگرانی ساواک از مراسم سوگواری ماه صفر 1342ش.

محرم 1342ش. که با گسترش راهپیمایی‌ها و اجتماعات ضد حکومتی در جریان مراسم سوگواری، نطق تاریخی امام خمینی در روز عاشورا، دستگیری ایشان و در نهایت قیام 15 خرداد همراه بود، مقامات امنیتی حکومت را به شدت نگران پیشامدهایی که ممکن بود در اجتماعات

تلاش پهلوی برای اصلاح چهره مخدوش خود در جهان

محمدرضا پهلوی همواره در تلاش بود تا وجهه یک حاکم دلسوز دموکرات که در پی پیشرفت و رفاه مردم کشورش است و با جریانی از اصلاحات در مسیر مدرنیزاسیون قدم برمی‌دارد به نمایش بگذارد. پس از قیام خونین 15 خرداد، کشتار مردم بیگناه و دستگیری منتقدین...

مهاجرت علما به تهران

در پی دستگیری امام خمینی در 15 خرداد 42 عده‌ای از علمای طراز اول کشور که یاران امام خمینی در جریان نهضت بودند بر آن شدند به منظور یافتن راهی برای آزادی امام و تحت‌فشار قرار دادن حکومت راهی تهران شوند. گزارشی که در...

سازش‌ناپذیری روحانیون با حکومت پهلوی

در تاریخ 10/4/42 گزارشی در ساواک تهیه شد که حاکی از تلاش حکومت برای مذاکره با روحانیون و امام خمینی در پی دستگیری ایشان و قیام 15 خرداد است. این گزارش به قرار زیر است: «روز گذشته شیخ واعظ انصارى به یکى از دوستان خود می‌گفت...

ملاقات نمایندگان بازار و دانشجویان با تعدادی از مراجع قم

بازاریان و دانشجویان از جمله اقشار فعال در جریان نهضت امام خمینی بودند. این دو گروه با جامعه روحانیت ارتباطات گسترده‌ای داشتند و در مواقع حساس برای دریافت رهنمود، بیان موضع یا تبادل اطلاعات به آنان مراجعه می‌کردند. سند زیر که...

کاهش شمار گردشگران خارجی در پی قیام 15 خرداد

قیام 15 خرداد 42 در مطبوعات خارجی بازتاب گسترده‌ای یافت. در شرایطی که تمامی آشوبها و خرابکاری‌هایی که توسط عوامل حکومت برای بدنامی مبارزین انجام شده بود به ملت ایران نسبت داده شد، این مطبوعات با درک ناصحیح و مغرضانه از رخدادهای ایران از...

اوضاع روحانیون بازداشت شده در جریان حوادث خرداد 42

بخش‌هایی از گزارش ساواک در تاریخ 5/4/1342 در خصوص وضع روحانیون بازداشتی در جریان حوادث خرداد آن سال به این قرار است: «ظرف دو هفته گذشته وضع روحانیون بازداشتى در زندان موقت شهربانى کل کشور...

تعطیلی بازار در اعتراض به دستگیری امام خمینی

با دستگیری امام خمینی در 15 خرداد 1342، بازاریان تصمیم گرفتند از کاراترین حربه‌ در اختیار، یعنی تعطیلی بازار، برای بیان اعتراض خود و اعلام مخالفت نسبت به این اقدام حکومت استفاده کنند. گزارش ساواک در تاریخ 4/4/1342 برنامه بازاریان را در این خصوص شرح می‌دهد...

عدم انعکاس صدای معترضین به دستگیری امام خمینی در رسانه‌ها

ارسال تلگرام از طرف افراد ذی‌نفوذ یکی از راههای اعلام موضع در خصوص حوادث جامعه در دهه‌های گذشته بود. در ابتدای دهه چهل و با آغاز نهضت روحانیت علیه حکومت پهلوی، مراجع و علمای صاحب‌نام کشور که اتخاذ موضع در قبال اقدامات ضداسلامی و غیرقانونی...